Có thể phóng vệ tinh radar lên vũ trụ vào năm 2019

Việt Nam sẽ phóng vệ tinh radar LOTUSat-1 vào năm 2019 và sau đó, năm 2022 sẽ phóng vệ tinh radar LOTUSat-2. Không chỉ giúp tiết kiệm hàng nghìn tỉ đồng mỗi năm nhờ giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, 2 vệ tinh này là minh chứng cho việc Việt Nam đang làm chủ công nghệ chế tạo vệ tinh.

Vệ tinh LOTUSat-1 và LOTUSat-2 là hợp phần quan trọng trong dự án Trung tâm Vệ tinh quốc gia-dự án khoa học và công nghệ lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay, với số tiền đầu tư là 600 triệu USD. LOTUSat-1 và LOTUSat-2 có khối lượng 600 kg, tuổi thọ hoạt động trên quỹ đạo là 5 năm. Hai vệ tinh này sử dụng công nghệ radar, một công nghệ rất tiên tiến hiện nay.

So với công nghệ quang học được sử dụng trong vệ tinh VNRED Sat-1 (được phóng năm 2013, là vệ tinh quan sát Trái đất), công nghệ radar cho phép chụp ảnh trong mọi điều kiện thời tiết.

LOTUSat-1 và LOTUSat-2 còn có khả năng chụp ảnh các vật thể nhỏ. Nếu VNRED Sat-1 có thể phát hiện và chụp ảnh các vật thể có kích thước nhỏ nhất là 2,5 m trên Trái đất thì LOTUSat-1 và LOTUSat-2 có thể chụp được các vật thể có kích thước từ 1 m trở lên. Việc đưa vệ tinh LOTUSat-1 và LOTUSat-2 vào hoạt động sẽ góp phần quan trọng trong việc cảnh báo sớm, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

Các vệ tinh thuộc Dự án có vai trò như là phương tiện phục vụ phòng chống, giảm nhẹ thiên tai và biến đổi khí hậu cũng như quản lý nguồn tài nguyên thiên nhiên. Hệ thống này sẽ đảm bảo việc quan sát trái đất trong trường hợp thảm họa khẩn cấp với mọi điều kiện thời tiết khí hậu; xây dựng và xử lý các dữ liệu vệ tinh phục vụ giám sát và cảnh báo sớm thiên tai, các thảm họạ môi trường; dự báo sớm sản lượng nông nghiệp, nguồn lợi hải sản, cập nhật hệ thống bản đồ điện tử cho quản lý và quy hoạch đất đai; nghiên cứu và phòng chống biến đổi khí hậu toàn cầu.

Đào tạo nhân lực phục vụ chế tạo vệ tinh nhỏ và ứng dụng Công nghệ Vũ trụ là một phần quan trọng của dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam. Hiện qua dự án đã có 18 cán bộ được cử đi đào tạo ngắn hạn về quản lý dự án; trong 5 năm 2013-2017 sẽ có 54 cán bộ được cử đi đào tạo và nhận chuyển giao công nghệ vệ tinh, trong đó 36 cán bộ được đào tạo trình độ Thạc sỹ tại 5 trường đại học của Nhật Bản. Bên cạnh đó, 32 cán bộ khác sẽ được cử đi đào tạo về ứng dụng công nghệ vệ tinh. Sau quá trình đào tạo, đội ngũ cán bộ này sẽ được làm việc trực tiếp tại các trung tâm vũ trụ, các công ty để thực hành việc thiết kế, tích hợp, thử nghiệm vệ tinh và ứng dụng công nghệ vệ tinh.

Các chuyên gia của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) từng đánh giá 2 vệ tinh này sẽ đưa ra các dữ liệu góp phần tăng hiệu quả của sản xuất nông nghiệp, tiết kiệm 150 triệu USD/năm cho Việt Nam nhờ giảm thiệt hại do thiên tai.

Bên cạnh việc chế tạo LOTUSat-1 và LOTUSat-2, dự án Trung tâm Vệ tinh quốc gia còn nhiều hợp phần đồng bộ khác để đưa Việt Nam tiến lên làm chủ công nghệ vệ tinh, như hợp phần đào tạo nhân lực ngành công nghệ vũ trụ, hợp phần xây dựng Trung tâm Vệ tinh quốc gia tại Khu công nghệ cao Láng Hòa Lạc.

Lê Huy