Virus SARS-CoV-2 xuất hiện thêm biến thể, WHO phê duyệt khẩn cấp loại vaccine mới

Theo thống kê mới nhất từ Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát bệnh dịch (CDC) Mỹ, gần 4.000 ca nhiễm các biến thể của chủng virus SARS-CoV-2 ban đầu gây bệnh COVID-19 đã được ghi nhận tại Mỹ tính đến ngày 11/3.

Chiếm phần lớn trong số đó, 3.701 ca, là nhiễm biến thể B.1.1.7 được phát hiện đầu tiên tại Anh. Có 108 ca nhiễm biến thể B.1.351 được phát hiện lần đầu tiên tại Nam Phi và 17 ca nhiễm biến thể P.1 được phát hiện lần đầu tiên tại Brazil. CDC Hoa Kỳ cho hay các ca này được nhận diện trên cơ sở các mẫu dương tính với SARS-CoV-2 và không đại diện toàn bộ các ca nhiễm biến thể đang lưu hành ở Mỹ.

Dữ liệu trên cũng dẫn tới nhận định rằng B.1.1.7 có thể trở thành biến thể chủ đạo gây bệnh COVID-19 ở Mỹ trong tháng 3. Hiện CDC Hoa Kỳ và các đối tác đang tăng cường phân tích các mẫu bệnh phẩm tại phòng thí nghiệm trên toàn quốc. Các chuyên gia cũng lo ngại về một số biến thể được phát hiện tại những nơi đông dân như California và New York.

Theo các nhà khoa học Đại học California, San Francisco, biến thể tại California - được biết đến với tên gọi B.1.427/ B.1.429 lây lan dễ dàng hơn các chủng virus trước đó và hiện đang chiếm chủ đạo tại bang miền Đông Nam nước Mỹ. Trong khi đó, một nhóm nhà nghiên cứu Brazil cũng xác định được biến thể mới của SARS-CoV-2 có tốc độ lây lan nhanh hơn loại virus gốc và đã xuất hiện ở nhiều vùng của quốc gia Nam Mỹ này trong vài tuần trở lại đây.

Kết quả nghiên cứu được công bố sau khi các chuyên gia của 5 trung tâm khoa học và trường đại học của Brazil thực hiện trình tự gen 195 mẫu virus thu thập từ 39 địa phương của Brazil. Các phân tích di truyền xác định được biến thể mới của SARS-CoV-2 trong ba mẫu xét nghiệm với một đột biến đã có liên quan đến khả năng lây lan mạnh hơn.

Theo báo cáo của đơn vị thực hiện công trình nghiên cứu, biến thể này có thể đã xuất hiện ở Brazil từ tháng 8/2020 và hiện đã lây lan ra 4 trên tổng số 5 vùng của quốc gia Nam Mỹ này.

Kết quả các phân tích về biến thể SARS-CoV-2 mới này được lưu trữ vào các cơ sở dữ liệu công cộng quốc tế và được chuyển cho một tạp chí khoa học hàng đầu thế giới để công bố rộng rãi. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được liệu biến thể mới này có khả năng chống lại các kháng thể đã được tạo ra bởi những người mắc COVID-19 mới hay những người đã được tiêm chủng hay không.

Thông báo của nhóm các nhà khoa học Brazil cho biết, họ quyết định tiết lộ kết quả công trình nghiên cứu trước khi được tạp chí chuyên ngành công bố và giới khoa học đánh giá lại vì cho rằng sự lây lan của các biến thể mới của COVID-19 cho thấy cần phải xác lập những chiến lược mới để đối phó với đại dịch này.

Trong bối cảnh SARS-CoV-2 có thêm nhiều biến thể, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cấp phép lưu hành khẩn cấp vaccine ngừa COVID-19 của hãng Johnson & Johnson (J&J), sau khi phê chuẩn cho các vaccine do Pfizer - BioNTech và Oxford - AstraZeneca bào chế.

"Mỗi công cụ mới, an toàn và hiệu quả chống lại COVID-19 là một bước tiến gần hơn tới việc kiểm soát đại dịch. Chúng tôi hy vọng loại vaccine mới này sẽ giúp thu hẹp sự bất bình đẳng về vaccine", Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho hay.

WHO cho biết vaccine của J&J đã được đưa vào "danh sách sử dụng khẩn cấp" - danh sách này đánh giá tính phù hợp của các sản phẩm sức khỏe mới trong các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng và quá trình này nhanh hơn so với hệ thống cấp phép thông thường.

Động thái trên của WHO đã mở đường cho việc sử dụng vaccine trên như một phần của sáng kiến COVAX nhằm đảm bảo quyền tiếp cận công bằng với vaccine ở những nước nghèo.

Khoảng 500 triệu liều vaccine ngừa COVID-19 của J&J đã được cam kết phân phối đến các cơ sở y tế và WHO hy vọng kế hoạch này có thể được triển khai thông qua COVAX muộn nhất là từ tháng 7/2021.

Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy vaccine của J&J có hiệu quả 67% trong việc ngăn ngừa COVID-19. Tuy nhiên, kết quả đó đã cân nhắc tới tất cả các biến thể của COVID-19. Vaccine này chứng minh có hiệu quả 85,4% trong việc ngăn ngừa nguy cơ biến chứng nặng do COVID-19. Do đây là vaccine tiêm một liều duy nhất nên WHO kỳ vọng loại vaccine này sẽ tạo thuận lợi cho chiến dịch tiêm chủng ở tất cả các nước.

Bảo Linh