Với tốc độ 1.500km/h, tên lửa ‘sát thủ’ của Nga hạ mục tiêu trong nháy mắt

Tên lửa R-27 có thể hoạt động tốt trong môi trường gây nhiễu điện tử phức tạp nhất

Tên lửa không đối không R-27 (AA-10 Alamo) được nghiên cứu và chế tạo để trang bị cho MiG-29, Su-27, hai loại tiêm kích tấn công chủ lực của quân đội Nga từ thời Liên Xô giai đoạn cuối thập kỷ 80 nhằm thay thế hoàn toàn các phản lực cơ chiến đấu thế hệ 3 như MiG – 21, MiG – 23, MiG - 25 với vũ khí chủ đạo là tên lửa tấn công R-23.

Tên lửa này được quân đội các nước NATO đặt tên ký theo ký hiệu là AA-10 Alamo. Đây là loại tên lửa tấn công được thiết kế dành riêng cho các máy bay phản lực chiến đấu thuộc thế hệ thứ 4 của Nga như MiG-29 và Su-27.

Trong những năm cuối thập kỷ 80 đầu thập kỷ 90, tên lửa R-27 được xem là đối trọng của các tên lửa tiến công AIM-7F Sparrow trang bị trên các tiêm kích F-15 của không quân Hoa Kỳ. Hoạt động sản xuất và trang bị hàng loạt tên lửa R-27 cho các chiến đấu cơ của không quân Nga được bắt đầu vào năm 1986. 

Thiết kế của tên lửa R-27 về cơ bản không có gì quá khác biệt với dạng trụ tròn, thiết kế module cho phép tích hợp các hệ thống dẫn đường hay động cơ đẩy khác nhau. Tất cả các phiên bản tên lửa R-27 đều có đầu nổ nặng 39 kg được kích hoạt bằng radar hoặc tiếp xúc.

Tên lửa R-27 được sản xuất theo 2 mẫu khác nhau là loại dẫn đường bằng rađa R-27R (Tên gọi của NATO là AA-10A "Alamo-A") và loại dẫn đường bằng công nghệ hồng ngoại R-27T (AA-10B "Alamo-B"). Mỗi tên lửa R-27 có chiều dài 4,08 m được trang bị chủ yếu cho các chiến đấu cơ dòng Su và MiG. Tầm bắn của hai mẫu này cũng có hơi khác nhau đôi chút do sử dụng các động cơ đẩy không đồng nhất.

Hiện tại tên lửa không đối không AA-10 Alamo vẫn được sản xuất và được các lực lượng không quân của nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng, đặc biệt là trang bị cho hai phiên bản tiêm kích đánh chặn tiền tuyến khá phổ biến dòn Su và MiG của Nga như MiG-29, Yak-141,Su-27, Su-33 và Su-35.

Một quả tên lửa R-27 nặng trên 225 kg (tuỳ phiên bản), riêng đầu nổ công phá nặng 39 kg. Khi được bắn đi từ máy bay chiến đấu, tên lửa R-27 có thể lao đến mục tiêu với tốc độ 1.500 km/giờ. Mỗi quả tên lửa có thể mang 1 đầu đạn nặng 39 kg với tầm bắn hiệu quả nhất từ 1 đến 130 km, thậm chí các phiên bản mới có thể đạt 170 km. Tên lửa R-27 được thiết kế để tiêu diệt các phản lực, trực thăng chiến đấu, máy bay do thám trinh sát không người lái của đối phương.

Đặc biệt, tên lửa tấn công R-27 của không quân Nga có thể hoạt động tương đối chính xác trong môi trường tác chiến bị ảnh hưởng nặng nề bởi các công nghệ gây nhiễu điện tử phức tạp nhất.

Sở hữu nhiều phiên bản đáng gờm nhất

Tên lửa R-27 có 6 phiên bản chính là R-27R1, R-27T1, R-27P1, R-27RE1, R-27ET1 và R-27EP1 để phục vụ các yêu cầu khác nhau cho từng mục đích chiến đấu. Ngoài ra còn có phiên bản R-27 phóng từ tàu ngầm chiến lược mang tên lửa đạn đạo (SLBM) với thiết kế một tầng động cơ khởi tốc nhiên liệu lỏng.

Mẫu R-27RE1, R-27TE1 và R-27EP1 là phiên bản nâng cấp tăng tầm bắn của R-27R1, R-27T1 và R-27P1. Về chi tiết, tên lửa R-27R1 được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu trên không trong mọi điều kiện thời tiết bất kể ngày hay đêm. R-27R1 có chiều dài 4m, đường kính thân 0,23m và sải cánh 0,77m. Khối lượng của tên lửa là 253 kg và có thể được phóng ở độ cao 25 km, tầm bắn 80 km.

Hệ thống dẫn đường của R-27R1 dạng đầu dò radar bán chủ động với thông số mục tiêu có thể được liên tục cập nhật trong quá trình bay, hay nói cách khác khi mới bắt đầu phóng tên lửa sẽ bay theo quán tính dưới sự căn chỉnh của máy bay, ở pha cuối nó sẽ tự tìm đến mục tiêu.

Cơ chế này có ưu điểm là giúp tăng xác suất tiêu diệt mục tiêu ở khoảng cách xa nhờ sự hỗ trợ của máy bay phóng. Tên lửa có thể được dẫn bay theo một quỹ đạo đặc biệt để tạo điều kiện tốt nhất cho ngòi nổ radar hay ngòi nổ tiếp xúc được kích hoạt.

R-27RE1 là phiên bản tăng tầm bắn của R-27R1, tên lửa dài 4,7m; sải cánh 0,8m trong khi đường kính thân là 0,23m. Khối lượng của R-27RE1 lên tới 350 kg so với 253 kg của R-27R1 nhưng thông số của R-27RE1 cũng cao hơn khi có thể phóng ở độ cao 27 km và đạt tới tầm bắn 130 km so với 80 km của phiên bản cũ. Hệ thống dẫn đường thì cơ bản như loại R-27R1 là đầu dò radar bán chủ động với dữ liệu mục tiêu được cập nhật trong quá trình bay tới đích.

Phiên bản R-27T1 có sự khác biệt so với hai phiên bản trên, đó là cơ chế bắn-và-quên giúp tạo sự chủ động hơn cho tên lửa khi không phải phụ thuộc vào dữ liệu được cung cấp từ máy bay phóng, cũng như tạo điều kiện cho máy bay sau khi bắn tên lửa có thể tự do cơ động làm nhiệm vụ khác, không phải tiếp tục “dẫn đường” cho tên lửa đến mục tiêu. R-27T1 dài 3,7m; đường kính thân 0,23m; khối lượng phóng 245 kg. R-27T1 có thể phóng ở độ cao 24 km và đạt tầm bắn 70 km. Hệ thống dẫn đường của phiên bản này là loại đầu dò tín hiệu hồng ngoại.

Tương đương, phiên bản nâng cấp của R-27T1 là R-27ET1 với các thông số lớn hơn như chiều dài 4,5m và tầm bắn đạt 120 km. Khối lượng phóng của R-27ET1 là 343 kg và độ cao tối đa phi công được phép khai hỏa loại tên lửa này là 30 km. Tương tự, cơ chế dẫn đường của R-27ET1 cũng là sử dụng đầu dò hồng ngoại.

Các phiên bản tên lửa R-27P1 và R-27EP1 cũng là loại bắn và quên sử dụng đầu dò bị động bám theo tín hiệu radar. Nó chuyên được sử dụng để công kích các mục tiêu trên không phát ra tín hiệu radio như máy bay chỉ huy - cảnh báo sớm AWACS hay máy bay chuyên gây nhiễu radar trong mọi điều kiện thời tiết hay ngày đêm. Mẫu R-27P1 có tầm bắn 72km, trong khi R-27EP1 có tầm bắn lên tới 110 km.

An Dương (T/h)