Vụ Formosa chôn lấp 100 tấn chất thải: Có dấu hiệu hình sự

Hôm nay (2/8), Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã có thông tin chính thức gửi các cơ quan báo chí về vụ việc chôn lấp bùn thải trái phép mà Công ty Cổ phần Tư vấn- Xây dựng quản lý môi trường Kỳ Anh đã chôn trong trang trại tại đồi Con Trò, phường Kỳ Trinh (thị xã Kỹ Anh, tỉnh Hà Tĩnh) gây xôn xao dư luận trong thời gian vừa qua.

Cụ thể, sau khi vụ việc Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh chôn lấp chất thải rắn của Công ty Forrmosa Hà Tĩnh (sau gọi là Forrmosa Hà Tĩnh) vào trang trại bị phanh phui, ngày 11/7, UBND tỉnh Hà Tĩnh thành lập Đoàn kiểm tra để tiến hành kiểm tra làm rõ vụ việc và xử lý theo thẩm quyền. Trong quá trình kiểm tra, các cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh đã tiến hành lấy mẫu chất thải.

Ngày 13/7, Bộ TNMT cử Đoàn công tác vào phối hợp với UBND tỉnh Hà Tĩnh để kiểm tra, hướng dẫn xử lý, giải quyết vụ việc.

Đoàn công tác của Bộ đã tiến hành lấy mẫu bùn thải, mẫu đất và mẫu nước mặt, nước ngầm tại các khu vực chôn lấp chất thải nêu trên (bao gồm 38 mẫu bùn thải, 30 mẫu đất tại vị trí chôn lấp và khu vực đất xung quanh, 1 mẫu nước giếng khoan và 3 mẫu nước suối trong khu vực).

Đến ngày 1/8, Bộ TNMT sau khi tiến hành tổng hợp kết quả, so sánh, đối chứng, đánh giá kết quả phân tích từ các phòng thí nghiệm cho thấy: Trong chất thải chôn lấp trái phép có một số mẫu bùn thải có chứa thông số xyanua (CN-) vượt ngưỡng chất thải nguy hại. Việc này đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của luật pháp về bảo vệ môi trường.

Trong báo cáo của Bộ TNMT nêu rõ, việc chôn lấp của Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh đã vi phạm quy định tại Khoản 2, Điều 85 của Luật Bảo vệ môi trường: “Chất thải thông thường có lẫn chất thải nguy hại vượt ngưỡng quy định mà không thể phân loại được thì phải quản lý theo quy định của pháp luật về chất thải nguy hại”.

Tại Khoản 1, Điều 29 của Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24-4-2015 của Chính phủ về quản lý chất thải và phế liệu cũng nêu rõ: “Chất thải rắn công nghiệp thông thường phải được phân định, phân loại riêng với chất thải nguy hại, trường hợp không thể phân loại được thì phải quản lý theo quy định về chất thải nguy hại”.

Trên cơ sở kết quả kiểm nghiệm, phân tích, tổng hợp, Bộ TNMT kết luận: Bùn thải bị chôn lấp trái phép đã được bốc xúc, lưu giữ với khối lượng là 390,72 tấn (bao gồm cả đất đá bị lẫn) là chất thải công nghiệp có lẫn chất thải nguy hại phải được quản lý theo quy định về chất thải nguy hại và phải được chuyển giao cho đơn vị có chức năng, được cấp phép xử lý theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt, theo kết quả khảo sát môi trường đất, môi trường nước cho thấy nước mặt, nước ngầm và đất tại vị trí chôn lấp bùn thải và khu vực xung quanh chưa bị ô nhiễm do việc chôn lấp trái phép bùn thải nêu trên gây ra.

Đồng thời, Bộ TNMT cũng đề cập thẳng thắn đến trách nhiệm các bên liên quan. Cụ thể, Formosa Hà Tĩnh đã có hành vi vi phạm là không phân định, phân loại, xác định đúng số lượng, khối lượng chất thải nguy hại phải đăng ký và quản lý theo quy định tại Khoản 5, Điều 21 của Nghị định số 179 của Chính phủ.

Công ty cũng đã chuyển giao chất thải nguy hại cho tổ chức, cá nhân không có giấy phép xử lý chất thải nguy hại theo quy định đối với trường hợp chuyển giao từ 5.000 kg trở lên chất thải nguy hại có thành phần nguy hại đặc biệt vượt ngưỡng chất thải nguy hại, quy định tại Điểm h, Khoản 7, Điều 21 của Nghị định số 179.

Với các vi phạm này, Bộ TNMT đang xem xét xử phạt các vi phạm hành chính nêu trên theo quy định của Nghị định số 179 và yêu cầu Formosa Hà Tĩnh phải khắc phục ngay hậu quả do việc chuyển giao bùn thải không đúng quy định.

Công ty Formosa chịu hoàn toàn trách nhiệm phối hợp với Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh tiến hành ký hợp đồng với đơn vị có chức năng vận chuyển xử lý chất thải nguy hại để xử lý ngay 390,72 tấn bùn thải lẫn đất đá nêu trên theo quy định và chịu toàn bộ chi phí cho việc xử lý này. Trong quá trình vận chuyển, xử lý, giao Sở TNMT tỉnh Hà Tĩnh có trách nhiệm chủ trì và phối hợp giám sát, kiểm tra.

Đối với Công ty Môi trường Đô thị thị xã Kỳ Anh, kết luận của Bộ TNMT cho thấy, việc chôn lấp trái phép bùn thải nguy hại có dấu hiệu tội phạm về môi trường theo các quy định Bộ luật hình sự. Do vậy, Bộ TNMT sẽ bàn giao toàn bộ hồ sơ vụ vi phạm của công ty này cho Công an tỉnh Hà Tĩnh để điều tra, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.