WHO cảnh báo - quá nguy hiểm khi người Việt ăn gần gấp đôi lượng muối cho phép

Muối là loại gia vị có vai trò quan trọng đối với sức khỏe mỗi người. Hằng ngày, lượng muối sẽ bị mất đi thông qua các hoạt động của cơ thể như đi vệ sinh, tiết mồ hôi, nước mắt,... Bổ sung muối cho cơ thể bằng con đường thực phẩm chính là phương pháp bù lại lượng muối mất đi.

Tuy nhiên, khi bù đắp sự thiếu hụt này, nhiều người thường có thói quen sử dụng khá nhiều muối vì loại gia vị này rẻ và dễ tạo hương vị đậm đà cho món ăn. Tuy nhiên ăn mặn nhiều có tốt không. Thực tế theo nhiều nghiên cứu, việc thường xuyên sử dụng đồ ăn mặn có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh nguy hiểm.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, muối cần thiết đối với cơ thể nhưng ăn thừa muối lại là yếu tố nguy cơ chính gây tăng huyết áp, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim. Ngoài ra còn làm tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và nhiều rối loạn cho sức khỏe khác.

Theo ông Thuấn, các bệnh tim mạch đang là nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới, chiếm 30% tổng số tử vong toàn cầu, chủ yếu do bệnh mạch máu não và tim thiếu máu cục bộ. Đa số người tử vong do Covid-19 đều có bệnh nền như tăng huyết áp, tim mạch hoặc các bệnh mạn tính khác. Phòng, chống bệnh tim mạch là chương trình y tế ưu tiên của các quốc gia, trong đó kiểm soát yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch, đặc biệt do ăn thừa muối.

Tại Việt Nam, ăn nhiều muối góp phần làm gia tăng tỷ lệ mắc tăng huyết áp và tử vong do các bệnh tim mạch. Cứ 5 người trưởng thành thì một người bị tăng huyết áp, cứ 3 trường hợp tử vong thì 1 do các bệnh tim mạch.

Năm 2016, ước tính gần 82.000 trường hợp tử vong do tai biến mạch máu não, gần 68.000 ca tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ. Tổng hai bệnh lý này chiếm 27% số ca tử vong toàn quốc.

Ông Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, nói rằng mỗi năm 4,1 triệu người tử vong trên toàn thế giới do ăn thừa muối. Hiện tại, 75 nước trên thế giới có chiến lược giảm tiêu thụ muối theo khuyến cáo của WHO. Nhiều nước đã thành công giảm lượng muối cho người dân như Trung Quốc, Nhật Bản, Anh, Phần Lan, Mỹ.

"Nếu thực hiện đúng khuyến cáo giảm ăn muối, mỗi năm cứu được 2,5 triệu người thoát nguy cơ tử vong", ông Kidong Park nói.

Khác với các nước phát triển, tiêu thụ muối của Việt Nam chủ yếu là ở các gia đình, khi chế biến nấu ăn, chấm/trộn mắm, muối, gia vị trên bàn ăn. Do đó, Bộ Y tế khuyến cáo cần giảm một nửa lượng muối ăn hàng ngày bằng cách "cho bớt muối khi nấu ăn; chấm nhẹ tay khi ăn; giảm đồ mặn khi lựa chọn thực phẩm, khi nấu nướng và khi ăn".

Thứ trưởng Thuấn đề nghị ngành y tế các địa phương cần truyền thông giảm muối trong khẩu phần ăn tại cộng đồng. Các cơ sở y tế, đặc biệt là trạm y tế xã, tăng cường đo kiểm tra huyết áp cho mọi người dân từ 18 tuổi trở lên, kết hợp với hướng dẫn, tư vấn giảm ăn muối cho người bệnh đang được điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường và các bệnh mạn tính khác.

Hãy ưu tiên chọn thực phẩm tươi thay vì các món ăn mặn thường ngày được chế biến sẵn như thịt muối, cá hộp, thịt xông khói, xúc xích, giò chả, dưa muối, cà muối, mì ăn liền, bim bim, hạt điều rang muối,... Nguyên nhân là vì các thực phẩm chế biến sẵn thường được cho thêm nhiều muối để có thể bảo quản được lâu. Nếu vẫn muốn ăn các thực phẩm này, người dùng nên chọn sản phẩm có hàm lượng muối thấp hơn (xem thành phần muối hoặc natri ghi trên nhãn dinh dưỡng thực phẩm).

Chọn cách chế biến món ăn như luộc, hấp thay vì món cần nhiều gia vị mặn trong quá trình chế biến như món kho, rim, rang,... để làm giảm lượng muối ăn vào hằng ngày từ các loại đồ ăn mặn.

Hạn chế chấm nước mắm, bột canh,... Tốt nhất, khi ăn các loại nước chấm trên người dùng nên pha loãng, dùng thêm các gia vị khác như chanh, ớt, tỏi để tăng vị giác, bù cho vị mặn bị bớt đi. Nên sử dụng muối và bột canh có chứa iốt để phòng chống bướu cổ, thiểu năng trí tuệ và các rối loạn khác do thiếu iốt.

An Dương (T/h)