Xã hội hóa hoạt động xây dựng tiêu chuẩn: Tại sao không?

Đó là yêu cầu định hướng của Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Trần Văn Vinh đặt ra cho Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam khi đơn vị này vừa kỷ niệm 35 năm ngày thành lập.

Theo ông Vinh, trong bối cảnh phát triển và hội nhập, để đáp ứng các nhu cầu xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn quốc gia đang thay đổi nhanh chóng và việc xây dựng tiêu chuẩn quốc gia cần dựa trên nhu cầu thị trường với sự tham gia tự nguyện và rộng rãi của các bên có lợi ích liên quan như các cơ quan quản lý, các tổ chức sản xuất-kinh doanh; các hội, hiệp hội chuyên ngành… thì yêu cầu xã hội hóa hoạt động xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn quốc gia ở Việt Nam là yêu cầu cần được nghiên cứu và triển khai một cách bài bản và thích hợp.

“Hiện Việt Nam chúng ta vẫn đang sử dụng ngân sách để xây dựng tiêu chuẩn, do đó nếu chỉ sử dụng ngân sách thì hiệu quả không cao”, ông Vinh cho biết.

Ông Vinh đề nghị Ban Kỹ thuật, đặc biệt là Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam đẩy mạnh công tác xã hội hóa hoạt động xây dựng tiêu chuẩn.

“Hiện có rất nhiều doanh nghiệp đang đi trước, đón đầu và có rất nhiều sản phẩm hàng hóa xuất khẩu sang nhiều thị trường khác nhau do đó chúng ta phải nắm bắt được nhu cầu của doanh nghiệp Việt Nam để đẩy mạnh xã hội hóa xây dựng tiêu chuẩn trong thời gian tới”, ông Vinh nhấn mạnh.

Theo bà Ngô Thị Ngọc Hà, Phó Viện trưởng, phụ trách Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam, tính đến nay hệ thống TCVN của Việt Nam có hơn 10.500 TCVN còn hiệu lực trong tổng số hơn 12.000 TCVN đã xây dựng trong những năm qua, thuộc tất cả các lĩnh vực kinh tế – khoa học, nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước và yêu cầu của doanh nghiệp và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Hiện nay, phục vụ chương trình nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm hàng hóa của Việt Nam đến năm 2020, hàng năm Viện xây dựng trên 500 TCVN theo phương thức Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia tập trung vào các đối tượng phục vụ quản lý nhà nước và các sản phẩm hàng hóa chủ lực của Việt Nam

“Hướng dẫn các tổ chức doanh nghiệp áp dụng TCVN, QCVN và xây dựng tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) cũng là một trong những nhiệm vụ mà Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Viêt Nam chú trọng”, bà Hà cho biết.

Đánh giá về hoạt động xây dựng tiêu chuẩn, bà Hà cho rằng, quá trình xây dựng tiêu chuẩn quốc gia so với quá trình xây dựng tiêu chuẩn quốc tế còn hạn chế rất nhiều về tính “mở” ở cả thành phần tham gia xây dựng tiêu chuẩn cho đến công khai những thông tin về quá trình xây dựng tiêu chuẩn.

“Thực tế là chưa lôi kéo được sự tham gia của doanh nghiệp vào quá trình xây dựng tiêu chuẩn quốc gia và do đó doanh nghiệp thường thiếu thông tin về tiêu chuẩn quốc gia và áp dụng tiêu chuẩn quốc gia sau khi công bố”, bà Hà cho biết.

Theo đó, bà Hà cho rằng, giúp nâng cao chất lượng tiêu chuẩn quốc gia, đảm bảo mục tiêu tiêu chuẩn quốc gia được xây dựng trên cơ sở đáp ứng yêu cầu thực tiễn cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thì cần mở rộng thành phần tham gia vào quá trình xây dựng tiêu chuẩn quốc gia, từ đó các vấn đề như kinh phí, nhu cầu của doanh nghiệp, quyền lợi người tiêu dùng…sẽ được đảm bảo.

Cũng theo lãnh đạo Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam, kinh nghiệm của các nước trong khu vực và trên thế giới cho thấy hoạt động này cần phải được triển khai thường xuyên, liên tục và có hệ thống thì mới có thể đạt được hiệu quả mong muốn.

Thanh Uyên