Xà phòng diệt khuẩn: Mỹ cấm còn Việt Nam dùng thì... cứ dùng

Suốt nhiều năm qua, các nhà nghiên cứu đã nhiều lần thuyết phục người tiêu dùng rằng xà phòng và nước cũng có tác dụng như các sản phẩm diệt khuẩn trong việc bảo vệ người dùng khỏi bệnh tật.

Điều đáng nói là, một số hóa chất diệt khuẩn lại có tác động không tốt cho sức khỏe. Chúng khiến các vi khuẩn kháng thuốc phát triển mạnh, gây ra các vấn đề sức khỏe bằng cách tiêu diệt các vi khuẩn có lợi sống trên cơ thể chúng ta, cũng như gây rối loạn hormone. Và sau khi bị xả xuống đường ống cống, các hóa chất này cũng gây nguy hại cho các loài động vật và thực vật.

Chính vì lý do đó, ngày 2/9 vừa rồi, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã đưa ra quy định mới nhằm bảo vệ người dân Mỹ khỏi các loại hóa chất này. Theo đó, từ bây giờ, các công ty không được phép tiếp thị bất cứ loại chất tẩy rửa diệt khuẩn nào có chứa một hoặc nhiều hơn trong số 19 thành phần cụ thể được quy định.

"Người tiêu dùng có thể nghĩ rằng các sản phẩm kháng khuẩn hiệu quả hơn trong việc ngăn chặn vi trùng lây lan, nhưng chúng ta không có bằng chứng khoa học nào chứng minh chúng tốt hơn xà phòng và nước thông thường" - tiến sỹ Janet Woodcock, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đánh giá Dược phẩm thuộc FDA phát biểu trong một cuộc họp báo tại trung tâm. "Thực tế là, một số nghiên cứu cho thấy các thành phần kháng khuẩn gây hại về lâu dài nhiều hơn là có lợi”.

Danh sách các thành phần mới bị cấm trong xà phòng bao gồm hai hợp chất mà theo FDA là được sử dụng nhiều nhất trong các loại xà phòng diệt khuẩn: triclosan và triclocarban.

Trao đổi với PV Chất lượng Việt Nam, PGS.TS Trần Hồng Côn – Khoa hóa Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQGHN) cho biết: Hai hợp chất triclosan và triclocarban được sử dụng như một loại thuốc diệt khuẩn, nước Mỹ nghi ngờ nó có khả năng gây ung thư, chính vì vậy, họ khuyến cáo người dùng không nên sử dụng vì còn nhiều hợp chất khác có tính năng diệt khuẩn tương tự nhưng lại an toàn hơn.

Trong khi đó, hóa chất này, theo PGS.TS Côn, nó có thể gây rối loạn hormone trong cơ thể, gây các vấn đề sức khỏe, từ vô sinh đến khiếm khuyết trong phát triển não và chức năng tim mạch.

Tuy vậy, ông Côn cũng nhấn mạnh: Tác hại nguy hiểm này chỉ đúng khi người dùng uống trực tiếp hợp chất này vào cơ thể còn khi rửa tay, rửa chân, triclosan và triclocarban chỉ có khả năng thẩm thấu qua da nên rủi ro thấp.

FDA cấm sử dụng 2 hoạt chất trên trong xà phòng diệt khuẩn vì không ngoại trừ khả năng trẻ con không may hay vô tình gặm nhấm (ăn) xà phòng vào miệng, tránh trường hợp trẻ bị rối loạn nội tiết hoặc nguy hiểm tới tính mạng con người.

“Quyết định cấm của FDA, tôi cho là đúng vì hiện tại có hơn 200 hợp chất hữu cơ để diệt khuẩn, do đó, những chất có khả năng gây ung thư, Mỹ cấm là điều dễ hiểu” - PGS.TS Côn nói.

Tại Việt Nam, theo PGS Côn, một số sản phẩm xà phòng diệt khuẩn đang lưu hành rộng rãi trên thị trường cũng có thể sử dụng triclosan và triclocarban vì 2 hoạt chất này rất thông dụng trong sản xuất, tuy nhiên, có đơn vị công bố công khai “có sử dụng”, có đơn vị không công bố.

“Với những lô hàng đã sản xuất rồi thì vẫn được tiếp tục bày bán trên thị trường… Người Việt dùng thì cứ dùng, không sao cả vì chúng ta đã dùng mấy chục năm nay rồi, dùng vài tháng nữa hết bánh xà phòng cũ thì chuyển sang cái mới và nó cũng không đến mức là gây ảnh hưởng tới sức khỏe, mà thực ra là tính rủi ro cao nên Mỹ cấm thôi” – ông Côn chia sẻ.

Cũng theo PGS Côn: Khi thế giới đã cấm thì các cơ quan quản lý Việt Nam cũng có thể nên có những câu trả lời cụ thể trong việc có nên cho phép sử dụng 2 hoạt chất này trong xà phòng diệt khuẩn hay không?!

“Tuy nhiên, phải nói rằng: không phải đơn vị sản xuất xà phòng diệt khuẩn nào của Việt Nam cũng dùng loại này. Ngoài những mặt hàng trôi nổi không kiểm soát được, thông thường với các nhãn hàng có thương hiệu, họ phải có những kiểm nghiệm và được phép sử dụng trên thị trường thì mới được lưu thông, bày bán nên người dùng cũng không nên quá lo lắng” – ông Côn nhấn mạnh.

Trước đó, FDA cho biết: Quy định mới về việc cấm bán xà phòng diệt khuẩn không ảnh hưởng tới các sản phẩm khác có chứa triclosan, như mỹ phẩm, kem cạo râu hay một số loại kem đánh răng.

Nó cũng không có tác động tới các loại nước vệ sinh tay hay giấy lau vệ sinh được dùng phổ biến tại các văn phòng và các gia đình, cũng như được nhiều người sử dụng để lau chỗ ngồi trên xe buýt nhằm tránh nhiễm mầm bệnh. FDA khẳng định: Cơ quan này vẫn cần thêm thông tin về những sản phẩm trên trước khi đưa ra kết luận cuối cùng.