Xét xử phúc thẩm vụ án “bầu” Kiên: Làm rõ tội “kinh doanh trái phép” vàng

Rối rắm vàng, trạng thái vàng?

Vấn đề quan trọng để buộc tội các bị cáo về tội “kinh doanh trái phép” trong vụ án này đó là việc kinh doanh vàng (hoặc trạng thái vàng hoặc giá vàng) của Nguyễn Đức Kiên có trái pháp luật hay không? Mở đầu phiên thẩm vấn, HĐXX đã thẩm vấn đại diện Cty Thiên Nam. Tuy nhiên, khi được hỏi, đại diện Cty Thiên Nam khẳng định rằng, Cty này chỉ tham gia giao dịch trạng thái giá vàng chứ không phải kinh doanh vàng “vì vậy cáo buộc rằng Cty Thiên Nam kinh doanh vàng vật chất trái phép là khiên cưỡng”. HĐXX đã thẩm vấn bị cáo Lý Xuân Hải về việc ACB có mở tài khoản cho Cty Thiên Nam kinh doanh vàng hay không? Bị cáo Hải trả lời: “ACB không mở tài khoản cho Cty Thiên Nam kinh doanh vàng mà ACB tự mở cho mình, ACB tự kinh doanh”. HĐXX cũng đã đặt ra rất nhiều câu hỏi để làm rõ việc kinh doanh trạng thái vàng là thế nào? Bị cáo Lý Xuân Hải đã phải mất rất nhiều thời gian để giải thích cho HĐXX thế nào là kinh doanh vàng vật chất, thế nào là kinh doanh giá vàng và thế nào là kinh doanh trạng thái vàng. “Kinh doanh trạng thái vàng là kinh doanh trên giá vàng, dựa vào giá vàng lên xuống để kinh doanh chứ không phải là kinh doanh vàng vật chất và việc này thì ACB được phép” - bị cáo Lý Xuân Hải biện minh.

Được HĐXX yêu cầu dẫn giải vào tòa để trả lời thẩm vấn sau khi bị cách ly, bị cáo Nguyễn Đức Kiên tiếp tục kêu oan và cho rằng cáo buộc của bản án sơ thẩm là không có cơ sở. Bị cáo Nguyễn Đức Kiên khẳng định toàn bộ quan điểm của mình về vụ án đã được trình bày trong 118 trang viết tay gửi đến TAND Tối cao và 26 trang gửi Viện KSND Tối cao.

Khi được HĐXX cho nói, bị cáo Nguyễn Đức Kiên đã trích dẫn quy định của Luật Doanh nghiệp rồi cho rằng: “Tòa sơ thẩm đã cố ý sửa Luật Doanh nghiệp trái phép bằng cách kết luận rằng tôi đã kinh doanh trái phép núp dưới danh nghĩa đầu tư, nhận định của HĐXX là sai với pháp luật”. Kiên lý luận rằng: “Vàng là hàng hoá được phép kinh doanh, không phải tất cả kinh doanh vàng nào cũng cần phải có điều kiện và kinh doanh trạng thái giá vàng không nằm trong nội dung của Thông tư 1168 của NHNN”.

Để làm rõ vấn đề, HĐXX đã đề nghị đại diện Tổng cục Thống kê cho biết, trong đăng ký kinh doanh của Cty Thiên Nam có đăng ký mã ngành đại lý mua bán, ký gửi hàng hóa. Vậy mã ngành này có bao gồm kinh doanh trạng thái vàng không? Đại diện Tổng cục Thống kê cho biết, sẽ có trả lời bằng văn bản vào ngày mai.

 Người chết không biết nói

Cũng tại phiên xử HĐXX đã tập trung làm rõ vai trò của bị cáo Nguyễn Đức Kiên trong việc thực hiện các lệnh giao dịch đầu tư tài chính, mua bán thông qua giọng nói. Tại phiên xử, bị cáo Nguyễn Đức Kiên thừa nhận chủ trì cuộc họp HĐQT ngày 5.12.2009 tại Cty Thiên Nam với các nội dung như: Đưa ra quy mô cho phép giao dịch. Tuy nhiên, bị cáo Kiên cho rằng, trách nhiệm chính của việc giao dịch là của người đại diện theo pháp luật cụ thể là ông Lê Quang Trung - Tổng giám đốc Công ty Thiên Nam (Ông Lê Quang Trung đã chết nên không bị truy tố). “Việc kinh doanh của Cty Thiên Nam là thuộc thẩm quyền của Tổng Giám đốc, không cần phải thông qua HĐQT. Tuy nhiên, do hệ thống nhận diện giọng nói của ACB không nhận được giọng nói của anh Trung nên anh Trung nhờ tôi thực hiện.

Tất cả thông báo của tôi tới ngân hàng ACB được anh Trung ký bằng văn bản. Tôi chỉ thực hiện hộ anh Trung” – bị cáo Kiên tự biện hộ. HĐXX hỏi: “Bị cáo gọi điện đặt lệnh ACB vào thời điểm nào và gọi cho ai?”. Bị cáo Kiên cho biết: “Tôi gọi điện trung tâm điều hành vàng của Ngân hàng ACB. Người nhận lệnh có thể là bất kỳ ai. Trước khi thực hiện lệnh họ sẽ kiểm tra phiếu lệnh của anh Trung. Nếu không chính xác, ngay lập thức họ huỷ lệnh”. HĐXX tiếp tục hỏi bị cáo Kiên về hoạt động mua trái phiếu ngân hàng, mua cổ phần của công ty khác đang tồn tại trên thị trường khác và phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Những hoạt động này nhằm mục đích gì. Bị cáo Kiên cho biết: “Việc mua trái phiếu của ACB để là chủ sở hữu của ACB trong lâu dài. Việc phát hành trái phiếu là huy động vốn chứ không phải đầu tư. Còn các khoản mua cổ phiếu trên sàn, các công ty này không bán cho đến khi tôi bị bắt”.

HĐXX cũng đề nghị Ủy ban chứng khoán Nhà nước phải trả lời bằng văn bản 2 nội dung gồm: 5 Công ty của bầu Kiên có đến đăng ký phát hành trái phiếu tại Ủy ban chứng khoán về phát hành trái phiếu ra công chúng không; UBCK là cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán, thì Cty CP đầu tư ACB HN có là đối tượng được phép phát hành trái phiếu theo qui định tại Điều 1, khoản 1 của nghị định 52.