Xót xa thanh long đổ bỏ đầy đường

Thanh long đổ bỏ đầy đường

Đã hơn một tháng nay, giá thanh long tại Bình Thuận rớt thê thảm khiến không chỉ các nhà vườn mà cả các chủ thu mua đều lâm vào tình trạng điêu đứng.

Cụ thể, tới ngày 11-8, tại huyện Hàm Thuận Nam, trái thanh long đẹp, cỡ lớn được mua với giá chỉ 4.000-5.000 đồng/kg, giảm khoảng 50% so với cùng thời điểm năm ngoái. Trái nhỏ giá chỉ 2.000 đồng, còn hàng hư hỏng nhẹ và hàng dạt thì được bán “tượng trưng” với giá 1.000-1.500 đồng/kg.

Giá thanh long Bình Thuận xuống thấp chỉ còn vài nghìn đồng/kg đã nhiều tháng nay. Ảnh minh họa

Trước thực trạng lượng cung thì dồi dào trong khi giá thấp, chất lượng kém, nhiều hộ nông dân đã đem thanh long đổ bỏ hoặc để cho bò ăn “đỡ phí”. Nếu đi trên đường quốc lộ 1 hay những con đường nội bộ dẫn vào các vườn thanh long ở huyện Hàm Thuận Nam, có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh chua xót trái thanh long đổ thành từng đống kế tiếp nhau ven đường.

Nhiều người trồng cho hay,  số thanh long bị đổ đi phần lớn là những trái hư hỏng nhẹ và cả những trái lớn nhưng chưa đạt chuẩn mà các doanh nghiệp và nhà nhập khẩu giảm bớt thu mua. Nếu trước đây các trái này được bán với giá 1.000-2.000 đồng thì nay chỉ 300-500 đồng.

Khó khăn hơn tỉnh Bình Thuận, tại Tiền Giang, ông Huỳnh Hồng Ửng, Chủ tịch Hợp tác xã Thanh Long Chợ gạo (Tiền Giang) cho hay, giá thanh long ruột đỏ tại đây đang dao động ở mức rất thấp 3.000-4.000 đồng một kg, lượng hàng xuất khẩu đi cũng ít. Trung Quốc đang rất cần nguồn hàng nhưng khá gay gắt trong việc kiểm tra chất lượng sản phẩm. Chỉ cần trái có xuất hiện đốm trắng nhỏ trên thân là bị loại bỏ.

“Vì là mùa mưa, dịch bệnh lan tràn, có vườn không lấy được trái nào, có vườn chỉ chọn lọc được 20%. Người nông dân đang khóc ròng”, ông Ửng nói. Một số hộ trồng thanh long ở Tiền Giang đang lỗ nặng, số còn lại chỉ đủ chi phí chăm sóc nên đang cầm cự.

Nguyên nhân do đâu?

Trao đổi với báo chí, Phó chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận, Trần Ngọc Hiệp cho hay, năm nay tình trạng đổ bỏ trái thanh long tại Bình Thuận diễn ra nhiều hơn so với năm ngoái, chủ yếu là hàng loại, kém chất lượng không thể xuất khẩu.

Theo ông, nguyên nhân đầu tiên là do một số sản phẩm chưa đạt yêu cầu nên thị trường trong nước không mua với giá cao.

Có nhiều nguyên nhân, cả chủ quan và khách quan, dẫn tới việc giá thanh long giảm, các nhà vườn đổ bỏ thanh long. Ảnh minh họa

Thứ hai là do việc gần đây, Bộ Giao thông Vận tải đưa ra quy định siết chặt tải trọng khiến tình trạng vận chuyển hàng hóa xuất đi nước ngoài của nhiều doanh nghiệp chậm, dẫn đến hàng ùn ứ và hư hỏng.

Và cuối cùng, ông Hiệp cho biết thêm, lâu nay 80% sản phẩm thanh long của Việt Nam xuất qua Trung Quốc. Gần đây, Trung Quốc siết chặt hơn quy định nhập khẩu bằng việc đưa ra 3 tiêu chuẩn mới đối với trái thanh long xuất khẩu của Việt Nam đó là trọng lượng trái phải đều, khoảng 3 trái một kg; vẩy thanh long phải tươi; màu sắc phải hồng (không xanh quá, không hồng quá). Hơn nữa, rệp sáp hiện đang là đối tượng kiểm dịch chính của quốc gia này, nếu trên trái xuất hiện loại rệp này thì doanh nghiệp Trung Quốc sẽ không mua. Chính vì những quy định khắt khe này mà nhiều nông dân phải đổ bỏ sản phẩm vì không đạt chuẩn.

Ngoài ra, ông Hiệp cũng nhấn mạnh, tình hình thanh long đổ bỏ cũng chỉ diễn ra nhất thời, chủ yếu là các vụ mùa mưa. Hiện thanh long loại ngon xuất khẩu qua thị trường Trung Quốc vẫn ở mức giá 10.000-12.000 đồng một kg.

Cần đầu tư cho chất lượng thay vì chạy theo số lượng

Vấn đề cốt yếu nhất hiện nay đó là sản phẩm phải đạt chất lượng của thị trường nhập khẩu, vì vậy việc chuyển hướng đầu tư nâng chất trái thanh long là việc người nông dân cần phải thực hiện thay vì cứ chạy đua theo số lượng như hiện nay.

Cần có sự tham gia của cả nông dân và Nhà nước để tránh tình trạng giá thanh long xuống thấp, đổ bỏ như hiện nay. Ảnh minh họa

Theo ông Lê Minh Đức, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nộng thôn Long An, dù Trung Quốc được đánh giá là thị trường dễ tính nhất nhưng tiêu chuẩn nhập khẩu thanh long của họ vẫn là trái lớn, đều, da bóng đẹp. Trung Quốc đang phát triển cây thanh long nhưng do điều kiện thời tiết không thuận lợi nên đa số trái của họ rất nhỏ và chỉ sản xuất được ở vụ thuận.  “Chúng ta có thể lợi dụng điểm này để nâng chất lượng sản phẩm, đẩy mạnh đưa trái thanh long của Việt Nam vào Trung Quốc,” ông nói.

Còn các chuyên gia của Sofri lại cho biết, do gần đây doanh nghiệp đã thâm nhập mạnh vào Mỹ, Nhật, Hông Kông, Hàn Quốc, là những thị trường khó tính đòi hỏi chất lượng trái rất cao, nên cần dịch chuyển đầu tư sâu về chất lượng, không nên chạy đưa theo số lượng nữa.

“Làm được điều này, đồng nghĩa chúng ta mở rộng thêm được thị trường cao cấp; nâng cao được giá trị sản phẩm xuất khẩu,” ông Lập nói.

TS Nguyễn Hữu Đạt, Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch Thực vật sau nhập khẩu II, Cục Bảo vệ Thực vật, khuyến cáo doanh nghiệp xuất khẩu cần phân loại trái thật kỹ và sản phẩm phải được đóng gói cẩn thận, bắt mắt trước khi xuất bán.

Phan Huyền (th)