Xuất hiện ‘siêu vaccine’ diệt trừ mọi biến thể COVID-19

Loại vaccine này có thể phong tỏa vùng trình tự peptide hòa màng (fusion peptide) nằm trong protein gai (spike protein) trong tổng thể cấu trúc của SAR-CoV-2. Vùng trình tự này là đặc tính phổ quát của virus, trên thực tế nó không hề thay đổi khi tiến hành giải trình tự gen của SARS-CoV-2 ở hàng nghìn bệnh nhân trên thế giới. Khả năng áp chế đối với vùng trình tự đặc trưng này sẽ là nhân tố quyết định hiệu quả của vaccine đối với mọi biến chủng của virus Corona.

Để kiểm định hiệu quả của vaccine, Meng và Zeichner đã chế hai mẫu vaccine. Một loại dùng để tạo đề kháng trước COVID-19 ở người, loại còn lại dùng để ngừa dịch tiêu chảy cấp ở lợn (PEDV). Cả hai dịch bệnh này đều liên quan đến các biến chủng của virus Corona có chung một số đoạn amino acid chứa vùng trình tự peptide hòa màng.

Hai vaccine này được tiêm thử nghiệm ở nhiều nhóm lợn khác nhau. Phân tích kết quả sau đó cho thấy, vaccine trị PEDV cũng như SARS-CoV-2 đều hiệu quả trong việc chống lại các căn bệnh do PEDV gây ra trên lợn. Không thể ngăn chặn tuyệt đối lây nhiễm, nhưng hai mẫu vaccine giúp số lợn được tiêm ngừa không xuất hiện các triệu chứng bệnh nghiêm trọng, kích hoạt hiệu quả hệ thống miễn dịch. Đó là cơ sở quan trọng để đi tới ước đoán: Vaccine trị COVID-19 theo cách tiếp cận mới này sẽ giúp bảo vệ con người trước lây nhiễm do virus Corona gây ra.

Tính hiệu quả ban đầu của vaccine trước mọi biến chủng của virus Corona là tín hiệu tích cực. Tuy nhiên các nhà khoa học cũng cho rằng cần phải có thêm thử nghiệm và cả thử nghiệm lâm sàng trên người mới có thể tính đến việc cấp phép sử dụng và sản xuất hàng loạt đối với vaccine mới.

Nhà khoa học Steven L. Zeichner (Đại học Y khoa Virginia). 

Nếu thành công, vaccine do Meng và Zeichner nghiên cứu có thể sẽ tạo ra bước đột phá. Bởi nói tạo ra cách thức mới về sản xuất vaccine nhanh chóng dựa trên những cơ sở bào chế dược phẩm có sẵn trên thế giới, giúp rút ngắn thời gian và giảm giá thành.

Trước đó, Viện nghiên cứu Riken của Nhật Bản và các tổ chức nghiên cứu khác phát triển thành công công nghệ mới giúp phát hiện virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 trong chưa đầy 5 phút. Đây là phương pháp xét nghiệm virus SARS-CoV-2 cho kết quả nhanh nhất trên thế giới tại thời điểm hiện nay. Bước đột phá trong công nghệ xét nghiệm virus SARS-CoV-2 có được là nhờ sử dụng phương pháp có tên gọi SATORI.

Các mẫu xét nghiệm được đưa vào hỗn hợp gồm thuốc thử và một enzyme đặc biệt. Nếu mẫu xét nghiệm đó chứa virus SARS-CoV-2, các phân tử riêng của chất có trong thuốc thử, bị enzyme được kích hoạt bởi chuỗi RNA của virus tách ra, sẽ phát sáng. Do ánh sáng phát ra từ các phân tử đó rất yếu nên hỗn hợp này được đặt vào một vi mạch có chứa 1 triệu ống xét nghiệm siêu nhỏ trên 1cm2 để cô lập từng phân tử và xác định các phân tử phát sáng.

Khác với phương pháp PCR, phương pháp mới không cần phải lọc sạch và khuyếch đại RNA của virus và do vậy, nó có thể xác định các phân tử phát sáng trong vòng chưa đầy 5 phút sau khi các mẫu xét nghiệm được trộn với thuốc thử có chứa enzyme đặc biệt.

Theo các nhà nghiên cứu, phương pháp xét nghiệm mới đưa ra kết quả có độ chính xác gần tương đương với PCR – một phương pháp xét nghiệm đang được sử dụng phổ biến và cho kết quả trong khoảng 1 giờ. Mặc dù có tốc độ xét nghiệm siêu nhanh nhưng chi phí trên mỗi xét nghiệm theo phương pháp mới gần tương đương với phương pháp PCR. Viện Riken cho biết, công nghệ SATORI có thể sử dụng để chỉ thị sinh học trong các bệnh khác như ung thư.

Phong Lâm