Xuất hiện thiên hà không có nhiều vật chất tối
Hồng Hạnh 09:51 03/04/2018(VietQ.vn) - Bạn không thể có tách cà phê mà không có cốc đựng. Các nhà thiên văn học từ lâu cũng nghĩ như vậy đối với thiên hà và vật chất tối. Nhưng ngoại lệ đã xuất hiện.
Điều bí ẩn gì đã xảy ra vào lần cuối cùng sông băng tại Bán đảo Nam Cực tan chảy?
Người Hà Nội sắp được ngắm bầu trời bằng kính thiên văn lớn nhất Việt Nam
Kỹ thuật trồng hoa lan nhện mang vẻ đẹp độc, lạ cho khu vườn nhà bạn
Vật chất tối tạo thành chiếc cốc, thiên hà tập hợp từ các khí gas và đổ đầy vào chiếc cốc đó bằng trọng lực. Vậy nhưng thiên hà NGC 1052-DF2 lại không hề tuân theo bức tranh này. Nó là cà phê không có cốc.
Sử dụng một bộ sưu tập ấn tượng các thiết bị quan sát trên mặt đất và không gian, ông Pieter van Dokkum (Yale) và các đồng nghiệp đã phát hiện ra rằng thiên hà khuếch tán này chỉ có bằng 1/400 vật chất tối so với các thiên hà khác có cùng khối lượng. Trên thực tế, lời giải thích tốt nhất có thể là không hề có vật chất tối nào cả.
Hình ảnh thiên hà NGC 1052-DF2 được nhìn qua kính viễn vọng: ít sao và mỏng
Ảnh: P. van Dokkum / R. Abraham / STScI
Thiên hà đặc biệt này là một trong các thiên hà nằm trong dải thiên hà lớn NGC 1052 hình cánh buồm, nằm cách biên giới của các chòm sao Cetus và Eridanus khoảng 65 triệu năm ánh sáng. Các nhà thiên văn học đã từng tìm thấy sự tồn tại của thiên hà DF2, vì nó đã xuất hiện với một tập hợp các chấm trong hình ảnh khảo sát. Nhưng với thiên hà NGC 1052-DF2, thì cơ bản không hề tồn tại vật chất tối.
NGC 1052-DF2 không phải là thiên hà đầu tiên xuất hiện không có vật chất tối. Các nhà thiên văn học đã chứng kiến hàng nghìn thiên hà được khuếch tán cực tím (UDGs) khi Van Dokkum, Roberto Abraham (Đại học Toronto) và nhóm nghiên cứu của họ lần đầu tiên khám phá ra thiên hà Dragonfly vào năm 2014.
Theo bà Alyson Brooks- một thành viên trong đội nghiên cứu cho biết, có hai khả năng gây ra hiện tượng này mà các nhà khoa học đưa ra vào ngày 29 tháng 3 nhưng không khả năng nào là hoàn hảo.
Ví dụ, có thể thiên hà NGC 1052-DF2 đã được hình thành từ khí gas gần đó, cho thấy dấu hiệu của sự sáp nhập giữa các tinh thể gần đó. Nhưng đặc điểm này lại không phù hợp với những gì mà các nhà thiên văn học dự đoán từ tình huống đó. Khả năng khác là DF2 đã bị tước đi vật chất tối. “Nó có thể bị mất khoảng 90% khối lượng vật chất tối trước khi bị đẩy ra khỏi ngân hà” – bà . Nhưng bà vẫn muốn nghiên cứu thêm về quỹ đạo của DF2 trước khi nói rõ hơn về điều này.
Nhóm nghiên cứu vẫn tiếp tục tìm kiếm các thiên hà khác như NGC 1052-DF2. Trong số 23 thiên hà khuếch tán khác mà các nhà thiên văn đang phân tích, có 3 thiên hà có khả năng tương tự. Với hơn một thiên hà trong tay, các nhà thiên văn học có thể nghiên cứu thêm về cách các thiên hà này hình thành và chúng có ý nghĩa gì đối với vật chất tối.
Lan Anh (Theo Skyandtelescop)
