Xuất khẩu gạo Việt Nam: Một năm nhiều thành công

Năm 2020 được xem là năm thành công của ngành lúa gạo Việt Nam, bởi dù đối mặt với nhiều biến động, thiên tai khốc liệt như mưa đá, hạn mặn, lũ lụt đã tàn phá nặng nề nền sản xuất nông nghiệp ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam, nhưng vượt lên tất cả, sản xuất lúa đã thắng lợi toàn diện trên cả nước với tổng sản lượng đạt 42,7 triệu tấn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu thụ trong nước, chế biến, sử dụng làm thức ăn chăn nuôi và xuất khẩu. 

Điểm nhấn xuất khẩu gạo năm qua không phải là sản lượng mà là về giá bán. Ảnh minh họa.

Đặc biệt, điểm nhấn xuất khẩu gạo năm qua không phải là sản lượng mà là về giá bán. Trong năm 2020, gạo là mặt hàng có giá xuất khẩu tăng mạnh nhất, tăng 13% so với cùng kỳ năm 2019, giá bình quân lên đến 496 USD/tấn. Đầu tháng 12/2020, giá chào bán gạo trắng 5% tấm của Việt Nam dao động ở mức 493 đến 497 USD/tấn, cao hơn gạo Thái lan khoảng 20 USD/tấn, cao hơn gạo Ấn Độ khoảng 120 USD/tấn. Đây được đánh giá là mức giá tốt nhất trong lịch sử xuất khẩu gạo của Việt Nam và phần nào minh chứng cho chất lượng hạt gạo Việt Nam đã nâng cao rõ rệt. 

Hoạt động xuất khẩu gạo nhanh chóng khởi sắc ngay sau khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020. Theo EVFTA, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm được hưởng thuế suất 0% (gồm 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm); đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế suất về 0% sau 3 đến 5 năm. Tận dụng lợi thế đó, từ tháng 9-2020, Việt Nam đã xuất những lô gạo đầu tiên vào EU với giá bán tăng khá cao so với trước. Cụ thể, trước EVFTA, giá gạo ST20 xuất khẩu sang EU khoảng 800 USD/tấn, còn gạo Jasmine là 520 USD/tấn, thì giờ đây mức giá lần lượt là hơn 1.000 USD/tấn và 600 USD/tấn. Với thị trường có những đòi hỏi khắt khe bậc nhất thế giới về chất lượng như EU, mức giá này được coi là một thành tích đáng tự hào của gạo Việt Nam. 

Theo dự báo của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), xuất khẩu gạo của Việt Nam trong quý I/2021 vẫn rất khả quan, các thị trường chính như Phi-li-pin, châu Phi... tiếp tục ký hợp đồng mua gạo của nước ta. Thị trường gạo châu Á cũng bắt đầu nóng trở lại khi hàng loạt khách hàng tiềm năng đẩy mạnh mua vào, như Trung Quốc, Băng-la-đét…

Năm 2021, chắc chắn EVFTA và một số hiệp định thương mại tự do khác mà Việt Nam đã ký kết sẽ có tác động rõ nét hơn đối với hoạt động xuất khẩu gạo. Với sự mở màn từ một số lô hàng năm 2020, hy vọng năm 2021, lượng gạo được hưởng thuế ưu đãi 0% sẽ thâm nhập vào EU nhiều hơn với mức giá cao hơn. Theo nhiều chuyên gia nông nghiệp, các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu gạo cũng nên ưu tiên tập trung khai thác và chinh phục thị trường EU, bởi lẽ ngoài vấn đề tận dụng ưu đãi về thuế thì việc gạo đủ tiêu chuẩn xuất khẩu vào EU sẽ là một “tín chỉ” để có thể xuất đi bất cứ thị trường nào trên thế giới. 

Rõ ràng, cùng với thành tựu đã đạt được, xuất khẩu gạo của Việt Nam còn nhiều cơ hội để tăng trưởng cả về sản lượng và kim ngạch. Điều quan trọng là ngành cần duy trì và phát huy hướng đi của mình trên cơ sở quan tâm nhiều hơn nữa đến chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, và nhiều yếu tố liên quan đến phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các thị trường lớn trên thế giới.

Việt Nam nhập khẩu gạo 100% tấm từ Ấn Độ để phục vụ nhu cầu chế biến(VietQ.vn) - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định gạo sản xuất không hề thiếu, đủ cho nhu cầu tiêu dùng trong nước, dư thừa để xuất khẩu. Còn các doanh nghiệp nhập khẩu gạo Ấn Độ về để chế biến, làm thức ăn chăn nuôi.

Mai Phương