Ý nghĩa phong tục 'cúng cả năm không bằng rằm tháng Giêng'

authorTrần Thanh 21:00 07/02/2017

(VietQ.vn) - Trong 12 ngày rằm, rằm tháng Giêng mang nhiều ý nghĩa với nhiều tên gọi khác nhau như: Tết Nguyên tiêu, Nguyên tịch, Nguyên dạ, Thượng nguyên,...

Chia sẻ

Rằm tháng Giêng, ngày trăng tròn đầu tiên của năm mới, tục xưa gọi là Tết Nguyên Tiêu. Vào ngày này, người Việt thường đi chùa lễ Phật để cầu mong quanh năm để cầu nguyện sự an lành cho bản thân và gia đình.

Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới. “Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm. Tết Nguyên Tiêu còn gọi là Tết Thượng Nguyên, bởi còn có Tết Trung Nguyên (rằm tháng bảy) và Tết Hạ Nguyên (rằm tháng mười). Tết Nguyên Tiêu là dịp lễ tết quan trọng nên ông bà ta có câu: “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng” hay “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”.

Rằm tháng Giêng là ngày trăng tròn đầu tiên của năm mớiRằm tháng Giêng là ngày trăng tròn đầu tiên của năm mới

Có truyền thuyết cho rằng, Tết Nguyên Tiêu bắt nguồn từ việc đồng áng. Vào dịp rằm tháng giêng, bà con nông dân khẩn trương chuẩn bị cho công việc đồng áng, nên tối ngày 15/1 âm lịch là thời điểm ra đồng ruộng tập trung cỏ khô, lá khô, châm lửa tiêu hủy sâu bọ.

Một số ý kiến khác cho rằng Rằm tháng Giêng bắt nguồn từ hoạt động của Phật giáo. Vào ngày này, chư Tăng tập trung đông đủ để nghe Phật thuyết Pháp. Bởi vậy, những người theo đạo Phật dùng ngày này để tưởng nhớ đến đức Phật. 
Việc cúng lễ trong ngày này phần lớn được tổ chức tại chùa, vì ngày rằm tháng giêng còn là ngày vía của Phật tổ. Vào ngày này, người Việt thường đi chùa lễ Phật để cầu mong quanh năm an lành cho bản thân và gia đình. Hoặc cũng có gia đình Việt Nam tụ tập ở nhà trưởng họ hay nhà thờ họ.
Trước đây, lễ rằm tháng Giêng còn thường gọi là Tết muộn bởi những gia đình khá giả tiếp tục ăn Tết và chơi mai, đào nở muộn; những người đi làm ăn xa ở lại qua ngày rằm tháng Giêng mới lên đường; những người không may đau yếu vào đúng dịp Tết, sau Tết đã khoẻ mạnh trở lại hoặc nhiều gia đình tang ma có người chết vào dịp Tết Nguyên Đán, được ăn Tết bù... Vì vậy, từ lâu trong tâm thức người Việt, rằm tháng Giêng đã có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán.
Đêm Rằm tháng Giêng đã trở thành nét sinh hoạt văn hóa truyền thống của dân tộc, thấm đẫm chất nhân văn ở cả thành thị lẫn nông thôn, đâu đâu cũng treo đèn, kết hoa, ngâm thơ, bình thơ.
Trần Thanh (t/h)
Thích và chia sẻ bài viết:
Chất lượng Việt Nam
Từ khóa:Đức Phật, lễ chùa, rằm tháng giêng, cúng rằm, nguồn gốc, viên tịch, lễ phật, ý nghĩa, phật tổ, tết nguyên tiêu, ngày pháp bảo

tin liên quan

video hot

[VIDEO]Thành lập Trung tâm HALCERT: Dấu mốc trong chặng đường phát triển ngành Halal của Việt Nam

Hà Nội: Phát hiện 6 cơ sở kinh doanh gạo có dấu hiệu giả mạo thương hiệu gạo Ông Cua

[VIDEO]Hà Nội: Phát hiện 6 cơ sở kinh doanh gạo có dấu hiệu giả mạo thương hiệu gạo Ông Cua
Tuyên Quang: Phát hiện, thu giữ lượng lớn mỡ lợn không rõ nguồn gốc

[VIDEO]Tuyên Quang: Phát hiện, thu giữ lượng lớn mỡ lợn không rõ nguồn gốc

Về đầu trang