(VietQ.vn) - Tôm càng đỏ hay còn gọi là tôm hùm đất là loài thủy sinh có nguồn gốc ngoại lai bị du nhập vào Việt Nam vài năm nay theo dạng thực phẩm tươi sống. Đây là loài thủy sản có sức chống chịu cao, dễ thích nghi, ăn tạp, sống bò dưới đáy, ưa đào hang, hoạt động về đêm.
Khi ra ngoài môi trường, tôm càng đỏ sinh sôi nhanh chóng, ăn tạp nên phá hại lúa, tiêu diệt tôm bản địa, đồng thời có thể là nguồn gây bệnh cho các loài sinh vật khác. Chính vì những nguy hại trên, tôm càng đỏ không có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam và được xác định là loài ngoại lai xâm hại.
Theo thông tin trên báo chí, tôm hùm đất (tôm càng đỏ) có tên khoa học là Cherax quadricarinatus, từng được nuôi thử nghiệm tại tỉnh Phú Thọ năm 2012. Sau đó xác định đây là loài ngoại lai nguy hại, các nhà khoa học đề nghị không nhân giống phát triển. Giống tôm này di chuyển nhanh dưới đáy ao hồ, sông suối, ưa đào hang, có khả năng sinh sản nhanh chóng và chống chịu trước biến động môi trường. Tôm hùm đất sở hữu đôi càng đỏ to khỏe, chúng có thể cắt ngang thân lúa trưởng thành, ăn tất cả loại búp cây non, thậm chí cả tôm, cá nhỏ.
Loại động vật "ăn tạp" này đã khiến Trung Quốc vất vả để loại bỏ và ngăn chặn sự phát triển của chúng. Các chuyên gia trong lĩnh vực thủy sản cho biết nếu để chúng xâm nhập vào Việt Nam sẽ nguy hại khôn lường với ngành nông nghiệp bởi chúng có sức sinh sản rất nhanh.
Hiện nay, trên thị trường có bán loại “đặc sản” đến từ bên kia biên giới này với giá khá rẻ giao động từ 190.000 đồng/kg đến 250.000 đồng/kg.
GS Đặng Huy Huỳnh, nguyên Viện trưởng Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, cho rằng nếu không ngăn chặn kịp thời, tôm hùm đất sẽ trở thành "đại họa" cho nền nông nghiệp và hệ sinh thái.
"Chúng ăn tất cả thủy sinh, cạnh tranh nguồn thức ăn với sinh vật bản địa. Những loài tôm, cá đặc trưng của Việt Nam có thể biến mất khi tôm hùm đất xâm lấn", GS Huỳnh nói.
Trước tình trạng tôm hùm đất (tôm càng đỏ) đang bán tràn lan cho dù đây là loại thủy sản cấm nhập và kinh doanh ở Việt Nam. Ngày 19/5/2019, Bộ NN&PTNT có công văn hòa tốc gửi các tỉnh, thành phố, Tổng cục hải quan, Tổng cục Quản lý thị trường về việc tăng cường kiểm soát loài tôm này tại Việt Nam.
Để tránh tác động đến sản xuất nông nghiệp và bảo vệ môi trường, Bộ NN&PTNT đã đề nghị các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật với các trường hợp vi phạm. Khi phát hiện có phát tán ra môi trường phải có biện pháp khoanh vùng, cô lập và tiêu diệt loài tôm càng đỏ theo quy định về đa dạng sinh học.
Ngay sau khi nhận được Công văn hoả tốc của Bộ NN&PTNT về việc tăng cường kiểm tra kiểm soát đối với mặt hàng Tôm hùm đất, ngay chiều 20/5, Tổng cục QLTT đã có văn bản hỏa tốc gửi các Cục QLTT đề nghị tăng cường công tác kiểm tra kiểm soát thị trường đối với mặt hàng này.
Tổng cục Trưởng Tổng cục QLTT cho biết: "Ngay trong tuần này, Tổng cục sẽ vào cuộc sát sao để kiểm tra, kiểm soát mặt hàng tôm hùm đất này".
Tổng cục QLTT đặc biệt lưu ý đến tuyến vận chuyển theo hướng Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lào Cai… “Chúng tôi sẽ kiểm soát chặt, đặc biệt là tuyến đường biên giới giáp với Trung Quốc, tuyến nối về trung tâm lớn như Hà Nội, TP HCM các Cục QLTT sẽ tăng cường kiểm tra gắt gao hơn đối với mặt hàng này”, Tổng cục trưởng TCQLTT Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Thực hiện: Doãn Trung
