Bùng nổ thị trường áo điều hòa mùa hè: Cần thanh kiểm tra sản phẩm để bảo vệ người tiêu dùng

Tăng nhiệt theo thời tiết

Theo khảo sát tại các trang thương mại điện tử và mạng xã hội như Shopee, Lazada, TikTok Shop, Facebook…, áo điều hòa đang được rao bán rầm rộ với đủ mức giá, mẫu mã và lời quảng cáo hấp dẫn như: “làm mát tức thì”, “hạ nhiệt 5–10 độ C”, “mát như điều hòa”. Giá cả dao động từ vài trăm nghìn đồng đến trên 2 triệu đồng tùy theo thương hiệu, loại pin, số quạt và chất liệu vải.

Tại các cửa hàng thiết bị bảo hộ lao động ở Hà Nội, TP.HCM hay các khu công nghiệp, nhu cầu về áo điều hòa cũng tăng gấp nhiều lần so với cùng kỳ năm ngoái. Anh Nguyễn Văn Mạnh, chủ một cửa hàng chuyên bán đồ bảo hộ tại khu vực Mỹ Đình (Hà Nội), cho biết: “Mỗi ngày cửa hàng bán được hàng chục chiếc áo điều hòa. Đối tượng mua nhiều nhất là công nhân, shipper và người làm việc ngoài trời.”

Loại áo này về cơ bản là một chiếc áo khoác nhẹ, được tích hợp hai quạt mini gắn ở phía sau hông, hoạt động nhờ pin sạc để hút khí từ bên ngoài vào, tạo luồng gió đối lưu giúp làm mát cơ thể người mặc. Một số mẫu cao cấp còn tích hợp cảm biến nhiệt độ, điều khiển tốc độ quạt, thậm chí có cổng sạc điện thoại.

Tuy nhiên, đi kèm với sức hút là sự hỗn loạn về chất lượng. Trong vai người mua sỉ, phóng viên được giới thiệu nhiều mẫu áo điều hòa với giá chỉ từ vài trăm tới trên dưới 3 triệu đồng/1 chiếc. Lấy từ 10 cái trở lên sẽ được giá sỉ. Những sản phẩm này được sản xuất với vẻ ngoài bắt mắt nhưng thực tế chất lượng sản phẩm thì chỉ “giời mới biết”. Một chủ shop tiết lộ: “Sản phẩm được quảng cáo là hàng nhập khẩu nhưng thực tế là gia công tại Việt Nam và nhập quạt, pin từ Trung Quốc...”.

Theo đại diện Đội Quản lý thị trường số 1 (Cục Quản lý thị trường Hà Nội), chỉ trong tháng 5/2025, lực lượng chức năng đã xử lý hơn 20 vụ vi phạm liên quan đến sản phẩm áo điều hòa không rõ nguồn gốc. Nhiều sản phẩm có dấu hiệu giả mạo các thương hiệu nổi tiếng như Sun-S, ZYH, Makita…, gắn mác “Made in Japan” nhưng thực tế là hàng nhập lậu từ Trung Quốc, không có hóa đơn chứng từ.

“Không ít trường hợp người tiêu dùng mua phải áo điều hòa kém chất lượng, quạt bị cháy nổ do pin sạc không đảm bảo an toàn. Có trường hợp vải áo kém bền, phai màu, gây kích ứng da khi tiếp xúc lâu dưới nắng nóng,” đại diện đội quản lý thị trường cảnh báo.

Một trong những rủi ro lớn của áo điều hòa giá rẻ là nguy cơ chập cháy từ bộ pin và quạt gió. Theo kỹ sư điện tử Trần Văn Đức, pin lithium-ion nếu không đạt chuẩn có thể bị nóng quá mức, phồng rộp, thậm chí phát nổ nếu vừa sạc vừa sử dụng trong thời tiết nóng bức.

Ngoài ra, việc mặc áo có quạt gió hoạt động liên tục sát cơ thể trong nhiều giờ cũng có thể gây khô da, cảm lạnh, đặc biệt với trẻ em, người cao tuổi hoặc người có sức đề kháng yếu.

Bác sĩ Nguyễn Thanh Hà (Bệnh viện Da liễu Trung ương) lưu ý: “Vào mùa hè, lỗ chân lông thường giãn nở. Việc gió thổi trực tiếp vào lưng, cổ hoặc vùng gáy trong thời gian dài có thể gây nhiễm lạnh, đau mỏi vai gáy, thậm chí viêm phổi nếu người dùng không điều chỉnh hợp lý cường độ gió.”

Cần có quy chuẩn kỹ thuật cho thị trường mới nổi

Hiện tại, áo điều hòa vẫn là một sản phẩm mới trên thị trường Việt Nam và chưa có quy chuẩn kỹ thuật cụ thể nào để kiểm soát chất lượng và an toàn. Đây là “kẽ hở” để hàng nhái, hàng trôi nổi dễ dàng len lỏi vào thị trường.

Đại diện Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam, cho biết: “Chúng tôi đang xem xét đưa một số tiêu chí kỹ thuật về thiết bị điện đeo người, bao gồm quạt và pin sạc, vào dự thảo quy chuẩn an toàn hàng tiêu dùng trong năm tới. Tuy nhiên, hiện người tiêu dùng vẫn phải tự lựa chọn dựa vào uy tín nhà bán và thương hiệu.”

Do đó, để đảm bảo an toàn khi sử dụng áo điều hòa, người tiêu dùng nên: Chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, có tem nhãn, hướng dẫn sử dụng, phiếu bảo hành. Ưu tiên thương hiệu uy tín, được nhiều người đánh giá tốt trên các nền tảng chính thống. Tránh sử dụng sản phẩm liên tục trong thời gian dài hoặc trong môi trường quá ẩm ướt, dễ gây hỏng thiết bị và ảnh hưởng sức khỏe. Không sạc pin qua đêm, kiểm tra định kỳ bộ sạc, pin để tránh nguy cơ cháy nổ. Lau sạch áo, quạt sau mỗi lần sử dụng, tránh để bụi tích tụ gây nghẽn gió hoặc cháy mô-tơ.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, nhu cầu về các thiết bị hỗ trợ chống nóng như áo điều hòa là dễ hiểu. Tuy nhiên, để sản phẩm này thực sự trở thành giải pháp hữu ích, an toàn, người tiêu dùng cần tỉnh táo trước “ma trận” hàng hóa đang trôi nổi trên thị trường. Cùng với đó, các cơ quan quản lý cần sớm xây dựng quy chuẩn kỹ thuật và siết chặt kiểm tra, kiểm soát thị trường để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Thu Thủy