Cần cảnh báo sớm cho cộng đồng về những nội dung nhảm nhí, không lành mạnh trên Youtube

Hiện nay, trên YouTube đang tồn tại nhiều kênh và video hướng tới đối tượng người xem là giới trẻ có nội dung không lành mạnh, vi phạm pháp luật, trái với thuần phong mỹ tục của Việt Nam, ví dụ như các kênh, video dành cho trẻ em nhưng có hình ảnh dung tục, phản cảm, nội dung nhảm nhí, cổ súy việc chơi cờ bạc, thử ma túy, kích động bạo lực...

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ TT&TT và Bộ Công an phối hợp với các bộ, ngành xử lý tình trạng tràn lan các video có nội dung nhảm nhí, giật gân, nhằm mục đích lôi kéo càng nhiều lượt xem càng kiếm được nhiều tiền trên mạng xã hội, trong đó có YouTube, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, Bộ TT&TT vừa yêu cầu Google và các công ty quản lý mạng đa kênh (MCN) xử lý các video có nội dung nhảm nhí, giật gân trên YouTube.

Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử đã đề nghị công ty Google tăng cường rà soát, chấn chỉnh, xử lý. Cụ thể, ngừng việc chia sẻ tiền quảng cáo đối với các kênh YouTube có nội dung nhảm nhí, giật gân khi có yêu cầu của Cục, nhằm bảo vệ người sử dụng, đặc biệt là giới trẻ và cộng đồng các nhà sáng tạo nội dung có uy tín tại Việt Nam. Nếu kênh tiếp tục vi phạm, Cục sẽ đề nghị YouTube ngăn chặn, gỡ bỏ kênh.

Cục cũng đề nghị công ty Google tăng cường bộ lọc và công cụ kỹ thuật để chủ động rà soát, phát hiện các kênh, video có nội dung nhảm nhí, ảnh hưởng xấu đến giới trẻ để tiến hành ngăn chặn, gỡ bỏ. Đồng thời, xem xét, yêu cầu các kênh Youtube được bật kiếm tiền tại Việt Nam đăng ký vào các MCN của YouTube tại Việt Nam, tăng số lượng MCN nhằm đảm bảo quản lý chặt chẽ, hiệu quả hoạt động của các kênh này.

Theo Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, đơn vị này đã nhiều lần cảnh báo và yêu cầu xử lý những video nhảm nhí, giật gân trên YouTube nhưng vẫn chưa được công ty Google giải quyết triệt để. Đáng chú ý, Cục nhận thấy các kênh YouTube này đều là các kênh cá nhân hoạt động độc lập, không chịu sự quản lý của các công ty quản lý mạng đa kênh của YouTube tại Việt Nam (Multi-channel Network – MCN).

Báo cáo của Bộ TT&TT cho thấy, Bộ đã làm việc cứng rắn với các nền tảng xuyên biên giới, nhất là với Facebook, YouTube. Tỉ lệ đáp ứng gỡ bỏ thông tin xấu độc của Facebook đã tăng từ 10% lên 95%, YouTube từ 50% lên 90%. Số lượng gỡ bỏ thông tin xấu độc của Facebook năm 2020 tăng 30 lần so với năm 2017, số lượng video xấu độc được gỡ bỏ trên Youtube năm 2020 tăng 8 lần so với năm 2017, số trang giả mạo được gỡ bỏ cũng tăng 8 lần so với 2017.

Trong tháng 10/2020, Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố cũng xử phạt nhiều YouTuber vi phạm mà điển hình là Hưng Vlog bị xử phạt vi phạm 7,5 triệu đồng vì cho đăng tải trên kênh YouTube của mình video “Troll em gái, em trai ăn nồi cháo gà nguyên lông và cái kết”. Cách đây khoảng 1 năm, Ngô Bá Khá (biệt danh là Khá Bảnh, SN 1993, trú tại Bắc Ninh) cũng đã tung clip đập nát xe máy 70 triệu đồng, châm lửa đốt. Ngay sau khi video được đăng lên mạng xã hội, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Bắc Ninh cũng đã triệu tập và xử lý Khá Bảnh.

Liên quan tới vấn đề này, PGS.TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục, trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ, cơ bản tất cả video đưa lên mạng là có mục đích kiếm tiền, với mục tiêu gây chú ý, gây sốc, gây sợ với người xem. Các video đó cố tình làm gì đó khác thường, đi ngược lại đời sống hằng ngày, thậm chí làm những cái người khác không dám làm, sử dụng cả tiêu cực, lệch chuẩn để “thu hút” giới trẻ.

Những video này có thể ví như món ăn tinh thần, nhưng lại không có sự kiểm soát về nguồn gốc xuất xứ trước khi được “chế biến và đưa ra thị trường sản phẩm an toàn”. Chúng cũng không có sự quản lý, người làm video không được đào tạo, không biết về đạo đức tuyên truyền, làm ảnh hưởng tới người khác, thậm chí nhiều video đã gây hậu quả rất lớn. Về lâu dài, những video tiêu cực cũng có thể khiến trẻ cảm nhận thấy thế giới và con người xung quanh mình toàn những thứ nguy hiểm, lừa gạt nhau, cờ bạc… tạo tâm lý bi quan ở giới trẻ.

Những video nội dung độc hại còn có thể gây ám ảnh, chấn thương về mặt tâm lý của trẻ, có trẻ xem xong không dám làm, không dám ăn nữa. PGS.TS Trần Thành Nam cũng nhấn mạnh, trước thực trạng đáng báo động như trên, cần có quy tắc ứng xử, làm việc trên môi trường mạng, kể cả với những người sử dụng nội dung video trên mạng. Đồng thời, phải có cơ chế, đội ngũ kiểm soát an toàn, phát hiện và cảnh báo nguy cơ sớm cho cộng đồng.

Liên quan đến Bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng đang được dư luận quan tâm, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, tháng 4/2020, Bộ Thông tin và Truyền thông đã trình Chính phủ ban hành bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Khi đó, Chính phủ đã đồng ý về mặt nội dung, nhưng đề nghị Bộ cân nhắc thêm về thẩm quyền ban hành. Ông cho biết, ngay trong tuần này, Bộ sẽ đề xuất Chính phủ về thẩm quyền ban hành. “Chắc chắn trong năm 2020, Bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng sẽ được ký”, ông nói. Bộ quy tắc đề xuất người sử dụng và nhà cung cấp dịch vụ mạng phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, tôn trọng quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong đó có quyền trẻ em. Người dùng mạng xã hội và nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội phải hướng dẫn trẻ em và trẻ vị thành niên dùng mạng xã hội an toàn, lành mạnh.

Bảo Lâm