Cần có quy chế quản lý tình trạng “thần y” quảng cáo thuốc gia truyền tràn lan trên mạng

Cụ thể, theo ông Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền (Bộ Y tế) cho biết, thời gian vừa qua, tình trạng quảng cáo "lương y gia truyền" để bán các loại thuốc đông y được thổi phồng chữa khỏi nhiều bệnh mạn tính như tiểu đường, ung thư xuất hiện rầm rộ trên các kênh TikTok, YouTube. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến giá trị của dược liệu y học cổ truyền.

Bên cạnh đó là tình trạng mạo danh lương y nổi tiếng quảng cáo trên YouTube, thậm chí công khai cả số điện thoại, khiến nhiều người dân tin và mua sản phẩm về chữa bệnh như trường hợp một lương y ở Lào Cai bị kẻ xấu lợi dụng hình ảnh để lừa đảo.

Ngoài ra, Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền (Bộ Y tế) cũng đã nhận được nhiều thông tin trên mạng, đồng thời gửi công văn cho các sở y tế thậm chí, phía công an điều tra số điện thoại thì không có. Việc mạo danh rất phức tạp, cần rất nhiều cơ quan ban ngành phối hợp với nhau mới có thể xử lý, ngăn chặn được. Thêm vào đó, việc tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân để cảnh giác các đối tượng lừa đảo mới cũng đóng vai trò rất quan trọng.

Hiện nay, y học cổ truyền đa phần tham gia vào điều trị các bệnh lý mãn tính, cơ xương khớp, một số bệnh lý khác. Hiện nay một số bệnh viện đã triển khai ứng dụng y học cổ truyền trong chăm sóc giảm nhẹ bệnh ung thư, điều trị đái tháo đường, rối loạn lipid máu…, bước đầu triển khai cho kết quả tốt. Với hệ sinh thái phong phú, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng lớn về việc nuôi dưỡng và phát triển các cây thuốc, dược liệu quý, hiếm. Nước ta có vô số loại cây có thể dùng làm thuốc, các cây thuốc phân bố rộng khắp cả nước.

Theo thống kê của Viện Dược liệu, Việt Nam đã ghi nhận trên 5.000 loài thực vật và nấm, 408 loài động vật và 75 loại khoáng vật có công dụng làm thuốc. Trong đó có nhiều loài dược liệu quý về công dụng chữa bệnh lẫn giá trị về mặt kinh tế. Hiện có khoảng 40% bệnh nhân ở tuyến y tế cơ sở, 20% bệnh nhân ở tuyến tỉnh và 10% bệnh nhân ở tuyến trung ương được điều trị bệnh bằng phương pháp y học cổ truyền.

Thống kê, hàng năm chúng ta sử dụng khoảng 100.000 tấn dược liệu. Tuy nhiên, quy mô phát triển cây dược liệu ở Việt Nam còn nhỏ bé, chưa có hiệu quả cao, còn nhiều lãng phí, một số cây có nguy cơ không tồn tại.

Để dược liệu an toàn về chất lượng được đưa ra thị trường, cần phải kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc, xuất xứ. Trước tình trạng tẩm ướp, phun các chất bảo quản vào dược liệu, thuốc đông y bán ra thị trường khiến nhiều người sử dụng bị suy gan, suy thận phải nhập viện cấp cứu đang gây bức xúc trong xã hội. Ông Nguyễn Thế Thịnh khẳng định: "Các doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận GDP (thực hành tốt phân phối thuốc) và các bệnh viện chính thống không bao giờ phun, tẩm ướp, sử dụng chất bảo quản trong dược liệu, thuốc đông y. Chỉ có các sản phẩm không chính thống, hoặc một số "ông lang, bà mế" nào đó có thể sử dụng chất bảo quản, người bệnh mua về sử dụng, gặp phải những bệnh lý đáng tiếc.

Đồng thời Bộ Y tế đã ban hành thông tư quy định về điều kiện sơ chế, chế biến dược liệu; Cục Quản lý Y Dược cổ truyền thường xuyên có văn bản gửi Sở Y tế các địa phương đề nghị tăng cường kiểm tra các phòng khám, cơ sở hành nghề gia truyền, khi phát hiện những trường hợp dược liệu, thuốc đông y không rõ nguồn gốc, xuất xứ thì có chế tài để xử phạt nghiêm, nhằm kiểm soát tình trạng này.

Khánh Mai (t/h)