Muốn gỡ khó cho người nông dân: cần "tập trung"... "đẩy mạnh"...!!

Đây là câu hỏi mà Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát trao đổi với Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải trong một chuyến đi thị sát tại Đồng bằng Sông Cửu Long mới đây. Dường như tới nay, liên bộ trên vẫn còn nợ câu trả lời với người nông dân.

Mỗi lần được mùa, nông dân lại lo bị ép giá

Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải: Rõ ràng mối lo thường trực của người nông dân hiện nay là được mùa bán đi đâu? Làm gì để bán được gạo mà nông dân không bị ép giá?
Trong khi đó, nhìn ra thị trường thế giới, xuất khẩu gạo của Việt Nam lại gặp khó do vấp phải sự cạnh tranh khá gay gắt từ Thái Lan, Ấn Độ, Pakistan, Myanmar và thị trường đầy tiềm năng mới nổi như Campuchia .

Với thị trường Trung Quốc cũng không còn dễ dàng. Ngay cả khi thương lái Trung Quốc đã tìm cách ép giá để thu gom gạo qua đường tiểu ngach thì lượng gạo bán được trong những tháng đầu năm 2014 cũng đã giảm đáng kể so với cùng kỳ.

Rất tiếc, khi trả lời về trách nhiệm của Bộ Công Thương trong việc gỡ khó cho nông dân, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu lại chỉ đưa ra những định hướng chung chung với cụm từ quen thuộc: “tập trung”, “đẩy mạnh”:

“ Bộ Công Thương đang tập trung hoàn thành quy hoạch thương nhân xuất khẩu gạo, tập trung kinh phí cho xúc tiến thương mại với mặt hàng này; đẩy mạnh đàm phán với các nước về hợp đồng gạo để khơi thông thị trường…

Thậm chí, trước thông tin Trung Quốc tiến hành mua gom gạo của Việt Nam sẽ làm ảnh hưởng đến sản lượng và vấn đề về giá, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu còn cho rằng, đó cũng là điều đáng mừng bởi hiện nay Việt Nam vẫn đang phải tìm kiếm thị trường đầu ra!

Trước đó, trong năm 2013, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ NN-PTNT, UBND các địa phương và Hiệp hội Lương thực Việt Nam xây dựng lộ trình cụ thể để thực hiện chủ trương thương nhân đầu mối xuất khẩu gạo phải có vùng nguyên liệu hoặc hợp tác, liên kết, đặt hàng với hộ nông dân trồng lúa

Quy hoạch Thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo của Bộ Công Thương cũng đã xác định mục tiêu cụ thể từ nay đến năm 2015 là kiện toàn, ổn định số lượng thương nhân, đảm bảo tối đa 150 đầu mối; gắn địa bàn hoạt động của thương nhân với các vùng sản xuất lúa hàng hóa lớn. Sau đó, từng bước củng cố, phát triển năng lực sản xuất, kinh doanh của đội ngũ thương nhân theo chiều sâu và hiệu quả xuất khẩu.

3 tiêu chí cấp giấy chứng nhận đối với các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo phải có kho chứa, cơ sở xay, xát thóc, gạo nằm trên địa bàn các địa phương trong quy hoạch. Đặc biệt, những thương nhân có vùng nguyên liệu hoặc hợp tác, đặt hàng, liên kết với hộ nông dân trồng lúa, sẽ được ưu tiên.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, số doanh nghiệp xuất khẩu gạo hiện nay có đầu tư vùng nguyên liệu riêng cho mình, chỉ đếm trên đầu ngón tay. Thậm chí, các công ty lương thực trên cả nước, đầu mối của hoạt động xuất khẩu gạo, cũng chỉ biết dựa vào thương lái. không chịu đầu tư vùng nguyên liệu vì sợ tốn kém.

Hoàng Vũ