Chất tạo nạc trong thịt heo: Người ăn lĩnh trọn

Salbutamol – Chất tạo nạc cực kỳ nguy hại

Ông Phạm Tiến Dũng, Trưởng phòng thanh tra Chuyên ngành, Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN&PTNT) cho hay, kết quả cho thấy tình trạng sử dụng chất tạo nạc đáng báo động khi trong 6 tháng đầu năm, Chi cục Thú y TP.HCM đã lấy 227 mẫu nước tiểu heo giết mổ của 51 lô, phát hiện 31 mẫu dương tính với hàm lượng cao salbutamol thuộc 7 lô heo.

Trong 7 lô heo dương tính với sabutamol thì có 4 lô ở Đồng Nai, 2 lô ở Tiền Giang và 1 lô ở Long An. Tại Đồng Nai, tình hình diễn biến phức tạp khi kiểm tra 44 trang trại trên tổng số 2.000 trang trại thì phát hiện 14 trang trại sử dụng chất cấm salbutamol.

Salbutamol là chất tạo nạc được sử dụng phổ biến nhất tại Việt Nam tuy đã bị cấm sử dụng trong chăn nuôi từ năm 2002. Chất này chỉ dùng để cấp cứu bệnh nhân hen lên cơn co thắt phế quản không thở được bởi nếu không cắt cơn hen bệnh nhân sẽ chết. Chỉ có giữa cái sống và cái chết mới phải sử dụng salbutamol vì đây là chất cực kỳ nguy hiểm cho sức khỏe con người. Salbutamol bị ngành nông nghiệp cấm sử dụng trong chăn nuôi như một loại hoocmôn tăng trưởng.

Nếu lợn được kích nạc bằng Salbutamol thì cơ bắp, cơ mông, đùi rất chắc, nổi rõ. Salbutamol có thể gây nhược cơ, làm giảm vận động của cơ, khớp, khiến cơ thể phát triển không bình thường.

Theo một chuyên gia về thú y, đặc điểm rõ nhất khi dùng thuốc chỉ cần sang ngày thứ 2 là heo bắt đầu nở mông vai, tạo ra những thớ thịt săn chắc. Đến ngày thứ 3 heo sẽ ít di chuyển thường nằm ngủ li bì, sang ngày thứ 10 heo bắt đầu ăn đâu nằm đấy và kèm theo hiện tượng chân đứng không vững. Bước sang ngày thứ 15 thì người chăn nuôi bằng mọi giá phải xuất chuồng vì nguy cơ heo gãy chân rất cao. Không chỉ nở mông vai và siêu tạo nạc, trữ nước, trong khoảng 15 ngày cho heo ăn loại hóa chất đó trọng lượng sẽ tăng vọt trung bình mỗi ngày lên 1,5kg đến 2kg.

Người tiêu dùng lĩnh đủ khi dùng thịt lợn có chất tạo nạc

Khi ăn thịt heo có salbutamol cũng giống như uống thuốc này bởi salbutamol còn trong thịt heo bao nhiêu sẽ chuyển sang người ăn bấy nhiêu. Ông Nguyễn Văn Việt, Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT cho hay, trong cơ thể vật nuôi, tồn dư của sabutamol được bài tiết dần qua nước tiểu nhưng chúng vẫn bị tích lũy lâu trong gan, thận, mỡ, võng mạc và không bị phân hủy khi nấu chín ở nhiệt độ cao. Cũng chính vì thế mà các trường hợp ngộ độc được báo cáo thường do ăn nội tạng động vật và là một trong những tác nhân gây ung thư. Nếu người tiêu dùng ăn thịt heo có tồn dư chất trên thì lâu dần sẽ có nguy cơ bị ảnh hưởng xấu lên tim mạch, làm cho tim đập nhanh, tăng huyết áp, run cơ, rối loạn tiêu hóa… và có thể là nguy cơ cho những căn bệnh khác.

Bộ NN&PTNT vào cuộc quyết liệt

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Dương, Cục Phó cục Chăn nuôi, Bộ NN&PTNT nhìn nhận: "Nếu dùng ma túy thì ai dùng người ấy chịu, còn dùng chất cấm thì tất cả những người ăn phải thực phẩm ấy là bị ảnh hưởng. Đây là hành động chúng ta phải lên án ở 2 khía cạnh: một là pháp lý, hai là đạo lý. Ở đây tôi cũng muốn tuyên truyền để làm sao để người chăn nuôi chân chính phải phát giác, tố giác những người chăn nuôi đã làm ăn không lương thiện, thu lời bất chính để cho những người tiêu dùng (có thể bao gồm cả những người trong cả dòng tộc của mình, trong quê hương) phải ăn thứ đó".

Ông Nguyễn Xuân Dương cũng cho hay, nguyên nhân tình trạng sử dụng chất cấm tăng vì hiện giá lợn cao người chăn nuôi hám lợi. Nguyên nhân thứ hai là do thói quen tiêu dùng, mọi người thích ăn thịt lợn hơn. Nguyên nhân thứ ba là các cơ quan chức năng địa phương hơi xao nhãng. Nguyên nhân thứ tư là tỷ lệ dương tính giả của các mẫu nước tiểu rất nhiều, số liệu của thanh tra mới là kiểm tra lần 1, phải phân tích sâu hơn mới cho kết quả chính xác.

Về giải pháp cho tình trạng này, theo vị lãnh đạo của Cục Chăn nuôi, đầu tiên là phải tuyên truyền, sử dụng chất cấm trong chăn nuôi sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến những người ăn những thực phẩm được nuôi từ các loại thức ăn chăn nuôi này. Tuyên truyền mọi người tố giác người chăn nuôi sử dụng những chất cấm. Việc này cần sự vào cuộc của các bộ ngành liên quan, đặc biệt là nhân dân, phát hiện, tố giác những người sử dụng chất cấm trong chăn nuôi. Thứ hai là tăng cường tần suất kiểm tra, đặc biệt là ở cấp địa phương. Thứ ba là đơn giản hóa quy trình kiểm tra, nên dùng que thử để thử định lượng trong nước tiểu bởi tồn dư trong nước tiểu rất lâu. Bộ sẽ ban hành quy trình thử nghiệm này. “Nếu làm được thậm chí người tiêu dùng có thể sử dụng luôn que thử này cắm vào thực phẩm đang bán, nếu phát hiện lập tức không mua nữa”, ông Dương chia sẻ.

Biện pháp nữa cũng cần đẩy mạnh để hạn chế tình trạng sử dụng chất tạo nạc tràn lan trong chăn nuôi heo hiện nay theo ông Dương là phạt thật nặng, áp dụng phạt bổ sung ngoài phạt hành chính. “Ngoài ra có thể hình sự hóa đối với những hành vi nguy hiểm như trộn salbutamol vào thức ăn chăn nuôi. Quan điểm của chúng tôi là không giấu, phải thông tin thật đầy đủ về tình trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi”, ông Dương nói.

Hiện Thanh tra Bộ NN&PTNT cũng đang tiếp tục đôn đốc các đơn vị chức năng, phối hợp với cơ quan công an nhanh chóng điều tra, xác minh để làm rõ các hành vi vi phạm, các tổ chức, cá nhân vi phạm để xử lý trước pháp luật. Ông Nguyễn Văn Việt, Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT giao Cục Chăn nuôi dự thảo, trình Bộ ban hành Chỉ thị về việc tăng cường kiểm soát, phát hiện và xử lý các hành vi sử dụng chất cấm trong chăn nuôi. Báo cáo tình hình về Ban chỉ đạo Quốc gia 389 chỉ đạo các cơ quan chức năng, Công an các địa phương phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của ngành Nông nghiệp để phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi trên.