Phát hiện chất tạo ngọt nhân tạo có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim

Chất làm ngọt nhân tạo là chất thay thế đường thường được sử dụng trong nhiều thực phẩm và đồ uống. Nó được quảng cáo như một chất thay thế lành mạnh hơn đường tinh luyện. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều lo ngại về tác hại tiềm ẩn của chất làm ngọt nhân tạo đối với sức khỏe con người.

Một nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology cho thấy, việc tiêu thụ đồ uống có chứa erythritol, một chất tạo ngọt nhân tạo được sử dụng để làm ngọt các sản phẩm keto ít carb có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.

Để thực hiện nghiên cứu các nhà khoa học đã yêu cầu 20 người tham gia nhịn ăn qua đêm, để chuẩn bị cho một lần lấy máu vào buổi sáng. Tiếp theo, họ được cho uống một loại nước có chứa 30g erythritol hoặc 30g đường. Sau 30 phút, máu lại được lấy một lần nữa.

Nồng độ erythritol trong máu tăng gấp hàng nghìn lần sau khi uống một lần duy nhất, trong khi đường huyết chỉ tăng một chút sau khi uống loại đồ uống chứa glucose. Tuy nhiên, thay đổi trong hoạt động của tiểu cầu mới đáng ngạc nhiên, tiến sĩ Stanley Hazen (giám đốc Trung tâm Chẩn đoán và phòng ngừa tim mạch tại Viện nghiên cứu Lerner thuộc Trung tâm Y tế Cleveland Clinic, Mỹ) nói.

"Chúng tôi đã thấy sự tăng cường đông máu, sử dụng các biện pháp đo lường xem cục máu sẽ nhanh chóng bịt kín mạch hoặc ngừng dòng chảy của máu như thế nào, điều này giống như một mô hình của cơn đau tim hoặc đột quỵ", ông nói.

Có nhiều nghiên cứu khẳng định chất tạo ngọt nhân tạo có nguy cơ gây ảnh hưởng không nhỏ tới tim. Ảnh minh họa

Kết quả tương tự cũng xuất hiện trong một nghiên cứu năm 2023 của Hazen và các đồng nghiệp, trong đó 8 tình nguyện viên khỏe mạnh cũng tiêu thụ cùng một lượng erythritol và thấy mức tăng hàng nghìn lần của chất này trong máu.

"Erythritol vẫn ở mức cao hơn ngưỡng cần thiết để kích hoạt và tăng nguy cơ đông máu trong 2-3 ngày tiếp theo", Hazen cho biết vào thời điểm đó.

Nghiên cứu đó cũng phân tích máu của hơn 4.000 người ở Mỹ và châu Âu, phát hiện rằng những người có mức erythritol cao nhất có khả năng bị đau tim hoặc đột quỵ cao gấp đôi.

"Những gì chúng tôi thấy với erythritol là tiểu cầu trở nên siêu nhạy cảm. Chỉ cần một chất kích thích 10% cũng tạo ra nguy cơ 90 - 100% sự hình thành cục máu đông", Hazen nói.

Hazen, người cũng là chủ tịch Jan Bleeksma về sinh học tế bào mạch máu và xơ vữa động mạch tại Cleveland Clinic, cho biết việc tiêu thụ một loại đồ uống có lượng glucose hoặc đường tương đương, không ảnh hưởng đến hoạt động của tiểu cầu trong máu ở một nhóm 10 người khác.

"Đây là so sánh trực tiếp đầu tiên về tác động của việc tiêu thụ glucose so với erythritol trên nhiều chỉ số khác nhau của chức năng tiểu cầu - Hazen nói, glucose không ảnh hưởng đến việc đông máu, nhưng erythritol thì có".

Dù quy mô nhỏ, nhưng tiến sĩ Andrew Freeman, Giám đốc phòng ngừa tim mạch và sức khỏe tại National Jewish Health ở thành phố Denver, cho biết: "Tôi không nói rằng chúng ta cần ngừng sử dụng các loại rượu đường này ngay lập tức, nhưng hướng nghiên cứu này chắc chắn đặt ra câu hỏi: Chúng có an toàn hay không?".

Đáp lại nghiên cứu này, hội đồng kiểm soát calo, một hiệp hội trong ngành công nghiệp, nói với CNN rằng 30 năm khoa học đã chứng minh erythritol là một lựa chọn "an toàn và hiệu quả" để giảm đường và calo. Tuy nhiên, lượng erythritol được sử dụng trong mỗi loại nước trong nghiên cứu, 30g- tương đương với lượng có trong các loại nước ngọt không đường, kem hoặc bánh muffin thông thường.

Thông tin thêm về tác hại từ chất tạo ngọt nhân tạo, trước đó Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khuyến cáo, việc sử dụng lâu dài các chất thay thế đường như chất làm ngọt nhân tạo có thể gây ra tác dụng không mong muốn như làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đái tháo đường type 2 và tử vong ở người trưởng thành.

Việc sử dụng thực phẩm và đồ uống có các thành phần như saccharin hoặc sucralose hoặc thêm chúng vào thực phẩm sẽ không mang lại bất kỳ lợi ích lâu dài nào trong việc giảm mỡ cơ thể ở người lớn và trẻ em.

Trong số các chất làm ngọt nhân tạo mà WHO cảnh báo đến có acesulfame K, aspartame, advantame, cyclamate, neotame, saccharin, sucralose, stevia và các dẫn xuất của stevia.

Thực tế chất làm ngọt nhân tạo có thể là một chất thay thế ít calo hơn đường nhưng chúng ta không thể bỏ qua những tác hại tiềm ẩn của chúng đối với sức khỏe. Để đảm bảo một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên mọi người tốt nhất nên chọn các chất làm ngọt tự nhiên để có thể thỏa mãn cơn thèm ngọt mà không ảnh hưởng đến sức khỏe như mật ong, đường dừa, xi rô cây phong, cây chà là...

An Dương (T/h)