Ngành nhựa nhanh chóng chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn để tồn tại và phát triển bền vững

Kinh tế tuần hoàn là hướng đi tất yếu để ngành nhựa phát triển bền vững

Là một ngành công nghiệp phụ trợ quan trọng, sản phẩm nhựa hiện diện trong hầu hết lĩnh vực đời sống. Tuy nhiên, Việt Nam đang phải đối mặt với bài toán ô nhiễm rác thải nhựa khi mỗi năm phát sinh khoảng 1,8 triệu tấn nhưng chỉ 27% được tái chế. Trong bối cảnh đó, mô hình kinh tế tuần hoàn được xem là chìa khóa để ngành nhựa thoát khỏi vòng luẩn quẩn “tăng trưởng - phát thải - xử lý”, hướng tới mục tiêu bền vững.

Mô hình này đặt trọng tâm vào tái sử dụng và tuần hoàn nguyên liệu, giúp giảm khai thác tài nguyên, giảm phát thải và nâng cao hiệu quả sản xuất. Việc áp dụng kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực nhựa không chỉ giúp giảm ô nhiễm đất liền và đại dương, giảm phát thải khí nhà kính, mà còn tiết kiệm chi phí và tạo cơ hội mới cho các doanh nghiệp.

 Ngành nhựa cần chuyển mình phát triển an toàn triển bền vững. Ảnh minh họa

Một số doanh nghiệp lớn đã chủ động thích ứng. Tập đoàn Nhựa Bình Thuận phát triển các sản phẩm từ nhựa tái chế, đầu tư công nghệ tạo ra bao bì và vật liệu xây dựng thân thiện môi trường. Cùng với đó, tập đoàn áp dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời và xây dựng chu trình sản xuất khép kín, tiết kiệm năng lượng.

Tại Công ty Tái chế Nhựa Duy Tân, dây chuyền “chai ra chai” nhập khẩu từ Áo giúp tái chế chai nhựa cũ thành nguyên liệu làm chai mới, góp phần giảm phụ thuộc vào nguyên liệu hóa thạch. Theo ông Lê Anh – Giám đốc Phát triển bền vững của công ty, ngành nhựa Việt Nam cần xác định rõ thuận lợi, thách thức trong tái chế để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và giảm phát thải carbon.

Chủ động giảm phát thải, chuẩn bị tham gia thị trường carbon

Cam kết trung hòa carbon vào năm 2050 và mục tiêu vận hành thí điểm thị trường tín chỉ carbon từ năm 2025 đang tạo ra sức ép buộc các doanh nghiệp phải chuyển đổi sản xuất xanh. Ngành nhựa là một trong những ngành tiêu thụ năng lượng lớn đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải giảm tiêu hao, đầu tư công nghệ sạch và tính toán phát thải theo chuỗi.

Tại Công ty TNHH Nhựa và Hóa chất TPC VINA (Đồng Nai), nhiều giải pháp tiết kiệm năng lượng đã được triển khai như cải tiến dây chuyền sản xuất, tận dụng nhiệt từ nước thải, dùng hóa chất trợ đốt giảm tiêu thụ than, lắp đặt biến tần cho thiết bị công suất lớn... giúp tiết kiệm chi phí và giảm phát thải đáng kể. Nhà máy cũng chuyển từ xe nâng chạy xăng sang xe điện, tái sử dụng nước thải sau xử lý cho hệ thống làm mát và định hướng chuyển hẳn sang sử dụng sinh khối thay thế than.

Theo ông Chung Tấn Cường - Chủ tịch Hiệp hội Nhựa TP.HCM, nhiều doanh nghiệp ngành nhựa đã bắt đầu chuyển đổi xanh bằng cách đầu tư công nghệ mới, sử dụng nguyên liệu sinh học, tiết kiệm năng lượng… Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp vẫn còn lúng túng trước khái niệm và cách thức tham gia thị trường tín chỉ carbon.

Việc tham gia thị trường carbon không chỉ là trách nhiệm môi trường mà còn là cơ hội tăng năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt, nhất là trong bối cảnh nhiều thị trường lớn như Liên minh châu Âu (EU) yêu cầu báo cáo CBAM và phát thải theo chuỗi cung ứng.

Để ngành nhựa phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng chiến lược trung hòa carbon, ứng dụng công nghệ sạch, khai thác tín chỉ carbon và tham gia vào mô hình kinh tế tuần hoàn một cách bài bản, thay vì phản ứng thụ động trước áp lực hội nhập.

Duy Trinh