Trong một nghiên cứu gần đây của bà Phyllis Papadavid, Trưởng bộ phận Nghiên cứu và cố vấn tại tổ chức tư vấn Asia House có trụ sở tại London (Anh), chỉ ra rằng mặc dù thành công trong đối phó với khủng hoảng do tác động của đại dịch COVID-19, Việt Nam cần thúc đẩy đầu tư nhằm phục hồi kinh tế và tăng cường khả năng ứng phó với những rủi ro mới.

Chuyên gia kinh tế này dẫn số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết giá trị trao đổi thương mại (bao gồm hàng hóa và dịch vụ) của Việt Nam với nước ngoài tương đương 209% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong năm 2020, chỉ đứng sau Singapore (Xin-ga-po) ở khu vực.

Bà Papadavid chỉ ra rằng tự do hóa thương mại đóng vai trò quan trọng trong thành công của Việt Nam. Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2007 và ký các hiệp định thương mại tự do với các nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Mỹ và Anh. Năm 2020, Việt Nam cũng ký Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) - hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới.

Theo chuyên gia này, sự cởi mở của nền kinh tế đã giúp Việt Nam có khả năng chống chịu trong đại dịch COVID-19. Bất chấp những gián đoạn sản xuất từ việc tạm thời đóng cửa một số nhà máy do tác động của đại dịch COVID-19, Việt Nam là một trong số ít các quốc gia đạt mức tăng trưởng kinh tế dương vào năm 2020, cho thấy khả năng chống chịu và phục hồi tăng trưởng kinh tế trong khủng hoảng của nước này.

 Sản xuất da giày xuất khẩu. Ảnh: Đức Duy/VietNam+

Mặc dù được đánh giá là một câu chuyện thành công nhưng Việt Nam cũng đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức; cụ thể là những rủi ro về biến đổi khí hậu, suy giảm đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và vấn đề  xuất khẩu.

Theo bà Papadavid, Việt Nam cần có những chính sách kịp thời để ứng phó với những thách thức trên.

Thứ nhất, cần thúc đẩy thu hút FDI nhằm tăng khả năng chống chịu biến đổi khí hậu, ưu tiên đầu tư trong lĩnh vực công nghệ nông nghiệp (AgTech), công nghệ sinh học, tự động hóa và công nghệ thông tin, vốn là nền tảng cho nền kinh tế xanh của Việt Nam. 

Thứ hai, cần thu hút FDI để tái định hình nền kinh tế về mặt không gian thông qua việc tạo ra các cụm kinh tế mới ở các khu vực không thuộc ven biển và tạo ra cơ hội việc làm.

Thứ ba, xây dựng một chiến lược tài trợ rủi ro toàn diện, theo đó cần xác định mức hỗ trợ tài chính phù hợp sau thiên tai cũng như các khoản nợ của chính phủ liên quan tới thiên tai, bởi đây là chìa khóa để quản lý chi phí phát sinh do thiên tai.

Tự do thương mại đóng vai trò quan trọng trong thành công của Việt Nam và độ mở của nền kinh tế đã giúp Việt Nam có khả năng chống chọi trong đại dịch. Chuyên gia này tin rằng những thành công về cải cách trong quá khứ là cơ sở để Việt Nam tự tin đối mặt với những thách thức trong tương lai.

Thuỳ Dương (t/h)