Đáp ứng quy định về quy tắc xuất xứ, tận dụng lợi thế từ Hiệp định CPTPP

Sau hơn 3 năm thực thi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam vào thị trường các nước trong CPTPP thu về kết quả khá ấn tượng, đặc biệt là các thị trường mới như Canada, Mexico, Peru. Bên cạnh những thị trường có kim ngạch xuất khẩu lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU, các khu vực khác như Mỹ Latinh hoặc châu Đại Dương cũng đều có kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng đạt mức hai con số.

Đáp ứng quy định về quy tắc xuất xứ, tận dụng lợi thế từ Hiệp định CPTPP. Ảnh minh họa. 

Đơn cử như tại thị trường Canada, năm 2021, vượt qua những khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra, xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Canada vẫn đạt mức tăng trưởng đáng kể, đạt 5,3 tỷ USD, tăng 20,8%, cao hơn mức tăng trưởng nhập khẩu của Canada (12,84%). Đây là mức tăng trưởng dương năm thứ 3 liên tiếp kể từ 2019 sau khi Việt Nam và Canada chính thức là thành viên của Hiệp định thương mại tự do CPTPP.

Nhiều sản phẩm nông, thủy sản của Việt Nam tiếp tục khẳng định chỗ đứng tại thị trường Canada, ví dụ hạt điều chiếm 90% thị trường, hạt tiêu chiếm 50%, tôm chiếm 30%... Một số loại hoa quả tươi đã được xuất khẩu sang Canada như bưởi, thanh long, xoài, chôm chôm, dừa, nhãn, vải… với giá trị khoảng 8 triệu USD/năm.

“Hiện Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Canada tại Đông Nam Á nhưng dư địa cho hàng hóa Việt Nam tiếp cận vẫn còn rất lớn khi thị phần mới chỉ chiếm 1,7% giá trị nhập khẩu. Chính phủ Canada tiếp tục theo đuổi chiến lược đa dạng hóa thị trường và coi Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực châu Á sẽ là cơ hội rất lớn để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường này”, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Canada cho biết.

Giới chuyên gia cho rằng, năm 2022, các hiệp định thương mại tự do trong đó có CPTPP sẽ tiếp tục mở ra ưu đãi về thuế quan, tạo động lực thu hút đầu tư để tăng năng lực sản xuất, giúp các doanh nghiệp xuất khẩu trở nên chuyên nghiệp hơn trên trường quốc tế. Nhờ đó, xuất khẩu tiếp tục kỳ vọng là điểm sáng của nền kinh tế, đảm bảo việc làm cho người lao động và giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Để tận dụng tốt hơn lợi thế từ Hiệp định CPTPP, một trong những yếu tố quan trọng là doanh nghiệp cần tăng tính chủ động trong tìm hiểu, đáp ứng tốt nhất quy định về quy tắc xuất xứ. 

Chia sẻ về vấn đề đáp ứng quy tắc xuất xứ trong CPTPP trong 3 năm qua, bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, quy tắc xuất xứ của CPTPP để được hưởng ưu đãi thuế quan tương đối phức tạp và khác biệt so với các FTA khác, đòi hỏi doanh nghiệp có thời gian tìm hiểu, điều chỉnh sản xuất. Do đó, thời gian qua, doanh nghiệp Việt Nam bắt nhịp chưa nhanh. Sự hỗ trợ của cơ quan chức năng còn chưa đạt hiệu quả mong muốn.

“Tỷ lệ sử dụng Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) trong xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường các nước tham gia CPTPP chưa cao, do doanh nghiệp chưa chủ động nguồn nguyên liệu cấu thành sản phẩm để đáp ứng quy tắc xuất xứ nhằm hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan. Điển hình như hàng dệt may, da giày còn hạn chế về công nghiệp phụ trợ. Hàng nông sản, thủy sản đã có cải thiện về chất lượng và an toàn thực phẩm nhưng chưa đồng đều, chưa đáp ứng tiêu chuẩn do nước nhập khẩu đặt ra”, bà Nguyễn Cẩm Trang thông tin thêm.

Thanh Tùng