Doanh nghiệp chủ động tiếp cận tiêu chuẩn thông qua các FTA
Yêu cầu về truy xuất nguồn gốc được đề cao trong các FTA
Chất lượng là yếu tố hàng đầu thúc đẩy xuất khẩu sang EU, tận dụng hiệu quả Hiệp định EVFTA
Nhiều năm qua, việc tham gia các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) đã mang lại lợi ích cho doanh nghiệp Việt Nam thông qua vận dụng sản xuất kinh doanh, nâng cao sức mạnh và năng lực sản xuất để hàng Việt cạnh tranh với hàng nhập khẩu. Có thể kể đến một số thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam, đặc biệt là các thị trường có FTA như: Mỹ, Canada, Trung Quốc, EU, ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc...
Theo số liệu từ Bộ Công thương, tính riêng trong giai đoạn 10 năm thực thi Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hoá giai đoạn 2011 - 2020, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đã tăng 2,7 lần (từ 203,6 tỷ USD năm 2011 tăng lên 545,3 tỷ USD năm 2020). Năm 2021, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt kỷ lục 668,5 tỷ USD. Năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 732,5 tỷ USD, tăng 9,5% so với năm trước.
Nhằm nâng cao vị thế hàng Việt thông qua FTA, các doanh nghiệp đã chủ động tiếp cận tiêu chuẩn, cập nhật kịp thời xu hướng tiêu dùng để có kế hoạch chủ động cải thiện quy trình sản xuất phù hợp. Mặt khác, doanh nghiệp đã chú trọng phát triển thương hiệu sản phẩm đến với người tiêu dùng thông qua sự đa dạng trong nội dung và hình thức thông tin, truyền thông từng bước xây dựng niềm tin của người tiêu dùng đối với hàng Việt.
Mặc dù tận dụng được lợi thế từ các FTA nhưng một trong những vấn đề lớn đặt ra đối với doanh nghiệp đó là nguồn nguyên liệu. Cụ thể, bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam cho biết, lợi thế của các FTA đã được ngành da giày tận dụng tốt. Đây chính là động lực để ngành da giày vượt qua thách thức từ ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 giai đoạn qua.
Hiện ngành da giày Việt Nam đứng thứ 2 về xuất khẩu sau Trung Quốc, đứng thứ 3 về sản xuất sau Trung Quốc và Ấn Độ. Thế nhưng, ngành vẫn khó khăn về đầu tư, sản xuất nguyên phụ liệu như da thuộc hàng năm phải nhập hàng tỷ USD do mặt hàng này bị các quy định ngặt nghèo liên quan đến môi trường.
Còn theo ông Vương Đức Anh - Chánh Văn phòng Hội đồng quản trị Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), dù những con số xuất khẩu đều tăng nhưng dệt may Việt Nam chưa tận dụng được các FTA vì chưa tuân thủ những quy tắc xuất xứ, trong khi nguyên liệu vẫn chưa tự chủ được.
Vì vậy, giới chuyên gia cho rằng, trong thời gian tới, doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị năng lực, nguồn hàng, nâng cao sức cạnh tranh thông qua việc xây dựng kế hoạch dài hạn, bài bản. Hơn nữa, doanh nghiệp cần nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh thông qua ứng dụng khoa học và công nghệ, áp dụng các mô hình thành công để có sự chuẩn bị tốt nhất khi phải đối mặt với áp lực cạnh tranh.
Thanh Tùng