Doanh nghiệp làng nghề chuyển mình nhờ áp dụng công cụ Kaizen

Doanh nghiệp làng nghề truyền thống đối mặt với nhiều khó khăn thời kỳ hội nhập

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, các doanh nghiệp tại các làng nghề truyền thống đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức.

Hiện nay, Việt Nam có trên 5.000 làng nghề, tạo việc làm cho hơn 10 triệu lao động. Các cơ sở sản xuất tại đây chủ yếu hoạt động trong những lĩnh vực sử dụng nhiều lao động thủ công như dệt may, gốm sứ, mộc mỹ nghệ, thêu ren, mây tre đan, kim khí đơn giản, sơn mài…

Phần lớn các cơ sở sản xuất trong làng nghề có quy mô nhỏ hoặc siêu nhỏ, chủ yếu mang tính chất hộ gia đình. Một số đã phát triển thành doanh nghiệp vừa, song số lượng doanh nghiệp quy mô lớn còn rất ít.

Đa số những người đứng đầu các cơ sở sản xuất tại làng nghề có trình độ học vấn hạn chế, ít người được đào tạo bài bản về quản lý doanh nghiệp theo hướng hiện đại. Khi quy mô sản xuất còn nhỏ, kinh nghiệm truyền thống từ các thế hệ trước vẫn đủ để vận hành hiệu quả. Tuy nhiên, chính điều này khiến nhiều chủ cơ sở chưa nhận thức đầy đủ về sự cần thiết của việc tiếp cận các phương pháp quản lý mới.

Khi hoạt động sản xuất mở rộng, số lượng lao động tăng, sản phẩm ngày càng phức tạp và đòi hỏi chất lượng cao hơn, những kinh nghiệm cũ dần trở nên lạc hậu. Các cơ sở buộc phải tìm đến những công cụ quản lý hiện đại, có tính hệ thống để đảm bảo hoạt động sản xuất diễn ra hiệu quả và phù hợp với yêu cầu mới.

Trước áp lực từ thị trường, đặc biệt là các thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp làng nghề cần phải đổi mới không ngừng để nâng cao năng suất, cải thiện chất lượng và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Đây không chỉ là yêu cầu để cạnh tranh mà còn là điều kiện tiên quyết để tồn tại và phát triển lâu dài. Theo đó, việc áp dụng các công cụ cải tiến như Kaizen trong quản lý sản xuất được xem là một giải pháp hiệu quả, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và hướng tới phát triển bền vững cho các làng nghề.

Nhiều doanh nghiệp tại các làng nghề áp dụng thành công Kaizen

Thực tế thời gian qua, nhiều doanh nghiệp tại các làng nghề đã tích cực ứng dụng khoa học - công nghệ, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, góp phần nâng cao đáng kể hiệu quả kinh tế.

Có địa chỉ tại làng nghề rèn truyền thống Tiến Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa, Công ty TNHH XR Tấn Lộc Tài đã nhanh chóng trở thành một trong những doanh nghiệp tiêu biểu trong việc kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Với mục tiêu nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản xuất, công ty đã áp dụng phương pháp cải tiến Kaizen – triết lý cải tiến liên tục đến từ Nhật Bản.

Không những thế, Công ty TNHH XR Tấn Lộc Tài đã mạnh tay đầu tư số vốn lớn để ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất. Các loại máy móc được doanh nghiệp này đầu tư nhằm phục vụ các công đoạn như: mài, cán thép, dập, cắt gọt kim loại, phay, khoan, khắc chữ... Xưởng sản xuất được tổ chức lại theo nguyên tắc “dòng chảy liên tục”, giúp giảm thiểu sự di chuyển không cần thiết, rút ngắn thời gian sản xuất và tăng độ linh hoạt trong xử lý đơn hàng.

Tương tự, Công ty Cổ phần Dệt may Phú Vĩnh Hưng là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu trong ngành dệt may khu vực làng nghề truyền thống La Phù, Hoài Đức, thành phố Hà Nội. Doanh nghiệp đã mạnh dạn tiếp cận và áp dụng thành công phương pháp cải tiến Kaizen nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất.

Chỉ sau một thời gian ngắn áp dụng Kaizen, Công ty Cổ phần Dệt may Phú Vĩnh Hưng đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Năng suất lao động tăng trung bình 25–30% tại một số chuyền may, tỷ lệ lỗi giảm đáng kể, đặc biệt ở các công đoạn thành phẩm và đóng gói. Thời gian sản xuất một đơn hàng được rút ngắn từ 2–3 ngày. Chi phí sản xuất giảm nhờ giảm tồn kho, giảm thời gian chờ và giảm tỷ lệ hàng hỏng. Môi trường làm việc được cải thiện rõ rệt, người lao động có ý thức hơn trong việc duy trì ngăn nắp, an toàn và tiết kiệm.

Tại làng nghề Trát Cầu, xã Tiền Phong, huyện Thường Tín, Hà Nội, Công ty Cổ phần Quốc tế Ngọc Nữ đã chủ động tiếp cận và triển khai các công cụ quản lý hiện đại, trong đó nổi bật là phương pháp Kaizen – mô hình cải tiến liên tục đến từ Nhật Bản.

Trước khi áp dụng Kaizen, doanh nghiệp gặp phải nhiều vấn đề phổ biến trong các cơ sở làng nghề như: bố trí mặt bằng chưa hợp lý, thao tác sản xuất thiếu tiêu chuẩn, tồn kho tăng cao, năng suất chưa ổn định và không đồng đều giữa các công nhân. Với mong muốn nâng cao năng lực cạnh tranh và từng bước chuyên nghiệp hóa sản xuất, ban lãnh đạo công ty đã triển khai Kaizen với sự hỗ trợ từ chương trình "Thúc đẩy cải tiến năng suất trong doanh nghiệp làng nghề".

Ngoài Công ty Cổ phần Quốc tế Ngọc Nữ, tại làng nghề Trát Cầu còn có một số doanh nghiệp khác cũng đạt được hiệu quả tích cực khi áp dụng Kaizen như: Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Phương Nam (thành lập năm 2004, chuyên sản xuất thảm, chăn, đệm); Công ty Cổ phần Quốc tế King Koil Việt Nam (thành lập năm 2018, chuyên sản xuất đệm lò xo túi cao cấp); Công ty TNHH Happiness Việt Nam (thành lập năm 2008, chuyên sản xuất chăn ga gối đệm). Các doanh nghiệp này đều đã triển khai Kaizen nhằm cải tiến quy trình sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Có thể nói, việc ứng dụng công cụ cải tiến năng suất Kaizen không chỉ giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản xuất mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của các làng nghề, giữ vững vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế.

 An Dương