Đường lậu hoành hành khiến đường Việt Nam gặp nhiều khó khăn

Theo báo cáo “Chuỗi cung ngành mía đường Việt Nam - Thực trạng và một số khía cạnh về phát triển bền vững” do các chuyên gia của Tổ chức Forest Trends" công bố.

Theo báo cáo này, quy mô của hoạt động buôn lậu đường ngày càng tăng. Năm 2008 có khoảng 100.000 tấn đường nhập lậu thì đến năm 2018 đã lên tới 890.661 tấn. Đường nhập lậu vào Việt Nam từ nguồn Campuchia và Lào chủ yếu có nguồn gốc từ Thái Lan. Toàn bộ lượng đường nhập lậu từ Campuchia và Lào đều là đường trắng (gọi chung cho cả 2 loại đường RS và RE). 

Còn theo số liệu từ Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), trong tháng 01/2022 đa số các nhà máy của ngành đường Việt Nam đã vào vụ mía. lũy kế đến cuối tháng toàn ngành đã ép được 1.900.000 tấn mía sản xuất được 180.000 tấn đường. 

Đường nhập lậu tăng cao khiến ngành mía đường trong nước khốn đốn

 

Tuy nhiên, trong tháng 1/2022 dưới tác động của dịch bệnh Covid 19, việc sản xuất các loại hàng hóa phục vụ tết giảm hẳn so với các năm trong đó có các sản phẩm sử dụng đường, khiến cho sức cầu đường giảm thấp. Tuy nhiên, nguồn cung đường lại tăng vọt với sự xuất hiện đồng thời nhiều nguồn đường.

"Từ cuối tháng 12/2021 đường nhập lậu từ các tỉnh biên giới với Campuchia và Lào tràn về với số lượng lớn và giá thấp hơn cả giá đường nhập khẩu có dấu hiệu lẩn tránh thuế chống bán phá giá chống trợ cấp sản xuất từ các nước ASEAN cũng đang được ồ ạt nhập về đã hoàn toàn chiếm lĩnh thị trường.

Ngoài ra, đường nhập khẩu theo hạn ngạch 2021 cũng được đưa về khiến cho giá đường thị trường giảm hẳn so với tháng 12/2021. Trong khi đó, các nhà máy đường đã tăng giá mua mía đến mức cao nhất trong 5 năm gần đây và tăng chi phí qua các biện pháp hỗ trợ nông dân hầu như không thể cạnh tranh với đường nhập lậu và đường nhập khẩu, đành phải chấp nhận tồn kho", VSSA thông tin.

Đến tháng 01/2022 các hoạt động gian lận thương mại đường tiếp tục hoạt động mạnh. Các địa phương ghi nhận hoạt động gian lận thương mại đường nhập lậu gia tăng gồm có tỉnh Tây Ninh; tỉnh Long An (khu vực Bình Hiệp); tỉnh Bình Phước; tỉnh Kiên Giang và tỉnh Quảng Trị (tuyến Đường 9 Lao Bảo).

"Các đầu nậu chỉ cần nhập chính ngạch khối lượng nhỏ lấy hồ sơ hợp pháp hóa cho đường lưu thông. Dấu hiệu rõ ràng của hành vi này là đường Thái Lan xuất hiện tràn ngập với giá rẻ (đây là điều không thể được đối với đường Thái Lan nhập chính ngạch có đóng thuế chống phá giá, chống trợ cấp lên đến 47,64%).

Một dấu hiệu khác của hành vi gian lận thương mại đường nhập lậu là sự xuất hiện của các cơ sở sang chiết đóng gói với các nhãn hàng mới phân phối trực tiếp đến người dùng qua các cửa hàng lẻ và bán trực tuyến không đòi hỏi hóa đơn", VSSA cho hay.

"Ước tính khối lượng nhập lậu đường có xuất xứ Thái Lan khoảng 500.000 tấn với giá xuất khẩu bình quân 471 USD/tấn, Việt Nam đã thất thu thuế (47,64%) giá trị khoảng 112.000.000 USD, tương đương 2.400 tỷ đồng", VSSA nêu số liệu tính toán.

Bảo Linh (t/h)