ESG- Chìa khóa giúp doanh nghiệp công nghệ trỗi dậy mạnh mẽ trong cuộc chơi toàn cầu

ESG giờ đây không còn là sự lựa chọn mà là những quy định bắt buộc khi doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng sản xuất, xuất khẩu đi các quốc gia. Nếu như trước đây, doanh nghiệp chỉ quan tâm tới năng suất, giá thành thì ngày nay, đối tác toàn cầu yêu cầu rất nhiều nội dung liên quan đến chuỗi cung ứng xanh, minh bạch và trách nhiệm, báo cáo khí thải và quản lý carbon.

Trong bối cảnh ESG đang trở thành chuẩn mực toàn cầu, Việt Nam cũng chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của những doanh nghiệp tiên phong theo đuổi tăng trưởng bền vững. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) mong muốn được hướng dẫn áp dụng ESG phù hợp với quy mô của mình. Ngoài ra, doanh nghiệp mong muốn kết nối với các tập đoàn đa quốc gia đang có yêu cầu ESG, yêu cầu có bộ tiêu chuẩn ESG nội địa cho ngành điện tử và hỗ trợ đào tạo nhân lực ESG chuyên sâu.

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Tư vấn Chuyển đổi xanh và phát triển bền vững Công ty TNHH FPT nhấn mạnh: “Để một doanh nghiệp có thể phát triển bền vững, cần phải hướng tới trách nhiệm đối với thực thi ESG. Trong bối cảnh hiện nay, ESG đặt ra cuộc chơi mới ở mức độ toàn cầu và Việt Nam cũng không đứng ngoài”. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam phải có bước ban đầu chuẩn bị sẵn hành trang để bước vào cuộc chơi mới một cách chủ động. Chuyển đổi số là xu hướng không thể đảo ngược và hiện tại hầu hết các doanh nghiệp đều đang có ít nhất 1-2 ứng dụng chuyển đổi số.

Chuyên gia tư vấn chuyển đổi xanh và phát triển bền vững cho rằng, ESG và chuyển đổi số sẽ là hai chiến lược cộng hợp để phát triển kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu ESG tạo ra lực kéo thì chuyển đổi số tạo ra lực đẩy. Chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp hoạt động linh hoạt hơn trong quản trị doanh nghiệp. Bên cạnh đó, chuyển đổi số sẽ tạo ra dữ liệu. Trong kỷ nguyên mới, dữ liệu sẽ trở thành nguồn tài sản mới mà doanh nghiệp có thể sử dụng, khai thác để tạo ra những giá trị kinh doanh mới.

Với các trụ cột liên quan tới môi trường, chuyển đổi số giúp doanh nghiệp kiểm soát được dữ liệu, thay vì đưa ra hành động dựa trên cảm tính. Ví dụ, doanh nghiệp đưa ra giải pháp giảm phát thải hướng mục tiêu Net Zero vào năm 2050, thay vì chỉ có báo cáo 1-2 năm/lần thì chuyển đổi số giúp kiểm tra ngay được các thông tin để có những điều chỉnh đúng đắn.

Chia sẻ vấn đề này, TS. Nguyễn Thế Hoàng Anh, Phó trưởng phòng Công nghệ thông tin - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam- Hàn Quốc (VKIST), cho rằng ESG là tiêu chuẩn đưa ngành công nghiệp công nghệ thông tin và đưa các ứng dụng công nghệ thông tin của Việt Nam ra toàn cầu. Ông dẫn chứng thực tế từ chuyển đổi số, có những doanh nghiệp startup rất nhỏ đã trở thành các ông lớn trong lĩnh vực công nghệ giá trị hàng nghìn tỷ USD. Trái lại có những doanh nghiệp sẵn cơ hội nhưng chậm chạp trong việc chuyển đổi đã bị phá sản.

Ngoài ra việc chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí. Khi doanh nghiệp giảm được hao phí sản xuất, hao phí nguyên vật liệu sẽ giảm được chi phí xử lý môi trường. Đồng thời các hoạt động liên quan quản trị doanh nghiệp sẽ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động hơn.

Tương tự, Tập đoàn Công nghệ CMC thúc đẩy tăng trưởng bền vững nhờ chú trọng vào các sáng kiến ESG thông qua việc đầu tư vào hạ tầng số xanh, phát triển các giải pháp công nghệ tiên tiến có trách nhiệm, và xây dựng kế hoạch phát triển bền vững tổng thể. Điều này không chỉ nâng cao uy tín thương hiệu, thu hút đầu tư xanh mà còn giúp công ty đạt được các mục tiêu chiến lược như trở thành tập đoàn công nghệ toàn cầu vào năm 2028 và đóng góp vào cam kết Net Zero 2050 của Việt Nam. 

Ngoài ra Tập đoàn Công nghệ CMC còn giới thiệu các giải pháp chuyển đổi AI tiên tiến, góp phần kết nối doanh nghiệp Vùng Đông Nam Bộ với cộng đồng công nghệ quốc tế, thúc đẩy hợp tác và lan tỏa đổi mới sáng tạo. Nhờ những hoạt động này, hơn 3 thập kỷ Tập đoàn Công nghệ CMC đã vươn lên trở thành một trong những trụ cột công nghệ hàng đầu Việt Nam, khẳng định vị thế trên thị trường với các sản phẩm, dịch vụ và giải pháp công nghệ vượt trội.

Xong, theo các chuyên gia, bên cạnh những doanh nghiệp thành công trong việc áp dụng ESG thì vẫn còn nhiều doanh nghiệp gặp không ít khó khăn khi tiếp cận tiêu chuẩn này. GS.TS Mạc Quốc Anh, Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội, Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển doanh nghiệp đã chỉ ra thách thức riêng của SME Việt Nam là thiếu nhân sự có hiểu biết về cả ESG và AI, nhất là các doanh nghiệp địa phương, vùng sâu vùng xa, nơi không có nhiều cơ hội tiếp cận thông tin hoặc công nghệ hiện đại.

Một thách thức khác là tâm lý chờ đợi, không chủ động. Cụ thể, doanh nghiệp thường đợi yêu cầu từ đối tác nước ngoài rồi mới triển khai ESG, chứ chưa chủ động xây dựng hệ thống nội tại. Các đơn vị cũng thiếu nền tảng chia sẻ dữ liệu ESG trong chuỗi cung ứng nội địa, khiến SMEs khó chứng minh chỉ số môi trường, xã hội minh bạch và đầy đủ.

Đặc biệt, chi phí vẫn là rào cản lớn nhất khiến phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa ngại tiếp cận AI trong thực thi ESG. Chi phí đầu tư công nghệ ban đầu vào AI cao, bao gồm phần mềm AI, hạ tầng đám mây, hệ thống dữ liệu ESG... Còn đối với chi phí đào tạo nhân sự và duy trì vận hành, doanh nghiệp khó duy trì đội ngũ chuyên gia AI hoặc ESG nội bộ. Vì vậy ESG chỉ có thể thành công khi có sự đồng hành của tổ chức ngành nghề và sự kết nối chặt chẽ trong chuỗi cung ứng. Khi các doanh nghiệp có sự kết nối và có thêm đơn hàng, sự phát triển thịnh vượng hơn thì ESG mới mang lại nhiều ý nghĩa.

An Dương