Những huyền bí xung quanh hiện tượng 'mưa rửa đền'

Hiện tượng bí ẩn "mưa rửa đền" được nhân dân coi đó là một hiện tượng thiêng liêng, từ xưa tới nay luôn được gắn với rất nhiều những hiện tượng tâm linh kỳ bí, đồng thời cũng là một minh chứng cho tính linh nghiệm của những ngôi đền, chùa.

“Mưa rửa đền”

Thực tế hiện tượng “mưa rửa đền” xuất hiện ở khắp mọi miền đất nước và thường gắn liền với một di tích, đền chùa nào đó. Dấu hiệu nhận biết “mưa rửa đền” là vào trước những hôm chính hội của một lễ hội nào đó thường có một trận mưa to, gió lớn lạ kỳ. Những trận mưa này xuất hiện đều đặn theo chu kỳ hàng năm nên dân gian gọi đó là “mưa đón Thánh về dự hội”. Tương truyền, những ngôi đền nào có hiện tượng này thì tính linh thiêng càng cao. Nổi tiếng nhất là Hội đền Hùng và Hội đền Gióng.

Quang cảnh đền Hùng sau hiện tượng bí ẩn 'mưa rửa đền'

Tín ngưỡng dân gian

"Mưa rửa đền" gắn trực tiếp đến nghi thức làm lễ "mộc dục" trong các tín ngưỡng thờ cúng cổ xưa. Trước khi vào thực hành nghi lễ chính thức, người ta làm lễ “mộc dục” tức là tắm tượng và các đồ thờ, linh khí chốn đền miếu. Mục đích là lau rửa đồ tế khí cho sạch sẽ sau một chu kỳ giữ gìn, đồng thời làm cho không gian cúng tế được thanh tịnh, trang nghiêm. Họ cũng thể hiện lòng tận tụy, thành kính với thần thánh. Người đã vậy thì trời lại càng vậy, vì "thiên nhân tương cảm" mà.

Bởi thế, nếu trước ngày lễ mà có mưa, người ta nghĩ ngay đến việc nhờ thần thánh mà trời cho mưa làm lễ “mộc dục” cho cả ngôi đền, người ta gọi là "mưa rửa đền", ý là thần làng mình thiêng lắm, ứng lắm và coi đó là một điều may mắn. Từ sự liên hệ mang ý nghĩa văn hóa như vậy mà lâu dần, cùng với quá trình bồi đắp những câu chuyện dân gian, những truyền thuyết, những giai thoại được hình thành và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Niềm tin tín ngưỡng khiến cho người dân tin đó là có thật.

Hiện tượng bí ẩn 'mưa rửa đền' là một niềm tin vào tín ngưỡng dân gian

Từ những huyền tích được truyền tai nhau như vậy, qua năm tháng, yếu tố ly kỳ càng được bồi đắp và biến những câu chuyện về “mưa rửa đền” thành những câu chuyện tâm linh có thật. Một số người tin rằng, có một sức mạnh tâm linh vô hình nào đó đã về chứng nhận lòng thành của nhân dân và sự chứng nhận đó được biểu hiện thông qua những trận mưa kỳ lạ như vậy.

Lý giải của khoa học

TS. Vũ Văn Bằng, Phó viện trưởng Viện Công nghệ Nước và Môi trường, Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam, lại cho rằng: “Các cụ ngày xưa trước khi xây dựng đền, chùa thường xem xét ngày, tháng, năm rất cẩn thận. Mục đích của việc xây những công trình tâm linh theo tiết khí và thiên văn là để cầu mưa thuận gió hòa, giải hạn cho dân. Với kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn, các cụ dựa vào một yếu tố về mặt khoa học như: Thời tiết, khí hậu để có được thời điểm xây dựng cũng như thực hiện lễ hội phù hợp. Thời tiết vận động theo tiết khí nên có thể lịch sử của việc xây chùa trùng vào ngày khai hội, chống hạn hán. Kinh nghiệm sống của các cụ là như vậy”.

Khoa học đã có cách giải thích hợp lý cho hiện tượng bí ẩn 'mưa rửa đền'

Có hiện tượng này là bởi, thông thường các lễ hội hay diễn ra vào dịp đầu năm mới. Tháng Giêng, tháng Hai là thời điểm mùa xuân, mưa nhiều, số ngày mưa trong tháng rất lớn, vì thế tần suất ngày mưa xuất hiện vào ngày lễ hội là rất cao. Lễ hội diễn ra vào dịp cuối năm cũng vậy. 

Một nguyên nhân cũng được PGS.TS Nguyễn Trường Luyện đưa ra là do sự biến đổi của thời tiết. Khí hậu tuy có sự thay đổi, nhất là khi tình hình biến đổi khí hậu gia tăng, song thời tiết cũng có tính chu kỳ, tính lặp lại và tính xác suất cao - thấp... Do vậy, vào thời điểm đó, nắng hay mưa, giông lốc hay mưa đá... vào từng thời kỳ, từng khu vực, từng năm cũng là chuyện bình thường.

Anh Toàn