Hồi kết cho bê bối thuốc giảm cân khiến hàng trăm người tử vong tại Pháp

Tòa án hình sự Paris (Pháp) vừa ra phán quyết vụ việc Tập đoàn dược phẩm Servier liên quan vụ bê bối gian lận về sản phẩm thuốc giảm cân và điều trị bệnh tiểu đường - nguyên nhân gây ra hàng trăm ca tử vong.

Theo đó, công ty này sẽ phải nộp phạt 2,7 triệu euro (tương ứng 3,2 triệu USD), cựu Phó Giám đốc của Servier lĩnh án 4 năm tù giam. Ngoài ra, tòa án cũng tuyên án phạt 303.000 euro đối với Cơ quan Quản lý Dược phẩm Pháp do vai trò liên quan.

Sản phẩm trong vụ bê bối này là thuốc giảm cân Mediator. Loại thuốc này đã được bán trên thị trường suốt 33 năm và trong khoảng thời gian này đã có 5 triệu người sử dụng trước khi được thu hồi vào năm 2009 do lo ngại loại thuốc này có thể gây các bệnh về tim mạch.

Phiên tòa xét xử vụ án liên quan tới Tập đoàn Servier bắt đầu từ ngày 23/9/2019 với sự tham gia của hơn 2.600 nguyên đơn và 21 bị đơn. Tập đoàn dược phẩm Servier bị cáo buộc lừa dối người dùng về tác dụng phụ của thuốc giảm cân Mediator do chính công ty này sản xuất và bán ra thị trường.

Ban đầu, Mediator chủ yếu dành cho bệnh nhân tiểu đường, nhưng sau đó trở thành loại thuốc chống thèm ăn và giảm cân được nhiều người tại Pháp, Mỹ và các quốc gia châu Âu ưa chuộng. Tuy nhiên, loại thuốc này bị cho là nguyên nhân gây ra 500 ca tử vong ở Pháp. Các chuyên gia y tế thậm chí còn nghi ngờ rằng trên thực tế, thuốc Mediator có thể đã khiến hơn 2.000 thiệt mạng một cách oan uổng.

Sau khi xuất hiện nghi ngờ về khả năng thuốc Mediator có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến tim mạch, năm 2009, nhà chức trách Pháp đã mở cuộc điều tra và đưa loại thuốc này vào danh sách các mặt hàng bị cấm lưu hành tại Mỹ và một số quốc gia châu Âu, trong đó có Tây Ban Nha và Italy. Trước đó, Mediator nằm trong số 50 loại thuốc được kê đơn nhiều nhất ở Pháp và ước tính đã được bán cho khoảng 5 triệu người dùng trong thời gian từ năm 1976 đến 2009.

Vào thời điểm phiên tòa bắt đầu, Tập đoàn Servier phải đối mặt với gần 10.500 đơn của khách hàng đề nghị bồi thường thiệt hại với tổng số tiền lên đến hơn 1 tỷ euro. Bản cáo trạng dài 677 trang chỉ ra rằng, Servier đã cố tình che giấu tác dụng phụ của thuốc Mediator để rồi dẫn tới hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe đối với các nạn nhân, trong khi luật sư đại diện cho các nguyên đơn khẳng định công ty này đã lừa dối bệnh nhân suốt nhiều thập kỷ.

Và một trong những thắc mắc lớn nhất là tại sao thuốc Mediator vẫn liên tục xuất hiện trên thị trường trong hàng chục năm bất chấp lời cảnh báo khác nhau về loại thuốc này. Nhiều người còn đặt ra câu hỏi, phải chăng thuốc Mediator là minh chứng cho chiêu trò vận động hành lang mà các công ty dược phẩm Pháp vẫn áp dụng bấy lâu nay.

Tuy nhiên, Tập đoàn Servier phủ nhận hầu hết các cáo buộc và nói rằng họ không hề nói dối về tác dụng phụ của thuốc Mediator cũng như không biết đến những rủi ro đối với người dùng cho đến thời điểm thuốc bị thu hồi.

Với những lý do kể trên, bê bối Mediator từng gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ trên các phương tiện truyền thông đại chúng ở Pháp. Cũng vì vụ việc này, ông Jean Marimbert, người đứng đầu Cơ quan vì sự an toàn của các sản phẩm chăm sóc sức khỏe Pháp (Afssaps), tiền thân của Cơ quan an ninh quốc gia về các sản phẩm sức khỏe và dược phẩm Pháp (ANSM) phải từ chức vào năm 2011.

Các công tố viên Pháp thời điểm đó đã đề nghị tòa án tuyên án 5 năm tù giam đối với ông Jean-Philippe Seta, Giám đốc Công ty Servier. Ngoài ra, 11 người khác cũng bị đưa ra xét xử, trong đó có một số quan chức thuộc ANSM, các chuyên gia tư vấn thuốc và đặc biệt là cựu Thượng nghị sĩ Marie-Therese Hermange, người từng công khai ủng hộ Công ty Servier.

Không chỉ có vậy, Tập đoàn Servier còn bị đề nghị nộp phạt 8,2 triệu euro (9,3 triệu USD) vì tội che giấu các nguy cơ tiềm ẩn của thuốc giảm cân Mediator, trong khi ANSM bị yêu cầu chịu mức phạt 200.000 euro với lý do “không hoàn thành nhiệm vụ”.

Báo chí quốc tế nhận định, đây là một trong những bê bối về sức khỏe lớn nhất ở Pháp, bởi nó không chỉ khiến hàng trăm, thậm chí hàng nghìn người tử vong mà còn khiến nhiều người khác phải mang di chứng suốt đời.

Phong Lâm