Khẩn trương hoàn thiện danh mục tiêu chuẩn kỹ thuật cho dự án đường sắt tốc độ cao

Mới đây, trong cuộc họp về việc áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật cho dự án đường sắt và công tác xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn trong lĩnh vực đường sắt, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Minh Hà nhấn mạnh, với các dự án công nghệ phức tạp, đặc biệt trong lĩnh vực Việt Nam chưa từng triển khai, công tác thẩm định công nghệ cần được thực hiện trước thẩm định dự án. Đối với đường sắt tốc độ cao, chỉ khi xác định được công nghệ áp dụng mới có thể lựa chọn và áp dụng tiêu chuẩn tương ứng.

Thứ trưởng Phạm Minh Hà cho rằng, trước mắt cần rà soát các tiêu chuẩn có thể dùng chung trong lĩnh vực đường sắt và nghiên cứu thêm các tiêu chuẩn quốc tế có khả năng áp dụng tại Việt Nam. Khi công nghệ đã được xác định, quá trình triển khai sẽ chủ động, không bị thiếu cơ sở tiêu chuẩn kỹ thuật.

Sau khi rà soát, Bộ trưởng Trần Hồng Minh yêu cầu tiếp tục rà soát, tổng hợp và thống kê các tiêu chuẩn hiện hành trong lĩnh vực đường sắt, bao gồm cả tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) và tiêu chuẩn quốc tế đã được phép vận dụng.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh yêu cầu tiếp tục rà soát, tổng hợp và thống kê các tiêu chuẩn hiện hành trong lĩnh vực đường sắt tốc độ cao

Bộ trưởng Trần Hồng Minh giao Vụ Khoa học công nghệ môi trường và Vật liệu xây dựng (KHCNMT&VLXD) chủ trì, xây dựng dự thảo báo cáo tổng hợp nội dung trên, gửi Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định để kịp trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ vào ngày 10/8 tới.

Hiện nay, Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) đã xây dựng và công bố 11 QCVN, 130 TCVN có thể áp dụng cho một số hạng mục liên quan đến đường sắt tốc độ cao, đường sắt điện khí hóa, đường sắt đô thị (gồm lĩnh vực công trình, phương tiện, thông tin tín hiệu và điều khiển, điện, sức kéo).

Riêng đường sắt tốc độ cao, ngoài các tiêu chuẩn kỹ thuật dùng cho kết cấu hạ tầng công trình giao thông, đến nay Việt Nam đã công bố được 81 TCVN và đang xây dựng 36 dự thảo TCVN trên cơ sở tiêu chuẩn châu Âu, tiêu chuẩn quốc tế có phạm vi áp dụng được.

Khi 36 dự thảo TCVN trên được thông qua, sẽ có 117 TCVN áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao. Với các loại hình đường sắt mới như đường sắt tốc độ cao, hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam hiện nay mới chỉ tập trung xây dựng các tiêu chuẩn dùng chung, đặc biệt cho hạng mục kết cấu hạ tầng, còn lại chưa xây dựng được TCVN liên quan đến công nghệ, kỹ thuật cao.

Hiện, công nghệ dự án đường sắt tốc độ cao chưa được lựa chọn, do đó, khi dự án lựa chọn được công nghệ, các tiêu chuẩn liên quan đến công nghệ của dự án sẽ được nghiên cứu xây dựng thành TCVN để áp dụng phù hợp.

Được biết, trên thế giới hiện có 21 quốc gia và vùng lãnh thổ đang khai thác và 7 quốc gia đang xây dựng đường sắt tốc độ cao. Tuy nhiên, chỉ một số quốc gia có nền công nghiệp phát triển mới xây dựng được bộ tiêu chuẩn quốc gia riêng.

Bên cạnh đó, hệ thống tiêu chuẩn quốc tế về đường sắt tốc độ cao được chia thành hai nhóm chính: nhóm quốc gia tự phát triển công nghệ (như Nhật Bản, Pháp...) và nhóm quốc gia tiếp nhận công nghệ như Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc)... Cấu trúc hệ thống tiêu chuẩn thường bao gồm năm lĩnh vực: hạ tầng, năng lượng (điện), thông tin – tín hiệu – điều khiển, phương tiện, và vận hành – khai thác – bảo trì.

Bảo Linh (t/h)