Khoa học công nghệ - giải pháp đột phá giúp nông nghiệp nâng cao NSCL

Giai đoạn 2015-2020, ngành nông nghiệp đã duy trì tốc độ tăng trưởng GDP đạt 2,6%/năm và đang chuyển mạnh theo hướng sản xuất hàng hóa với quy mô, năng suất và chất lượng, bảo đảm an toàn thực phẩm. Chỉ tính riêng trong năm 2020, nông nghiệp phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức chưa từng có như: biến đổi khí hậu, dịch tả lợn châu Phi và ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 tác động rất lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thế nhưng, nông nghiệp vẫn duy trì đà tăng trưởng khá cao, các chỉ tiêu chủ yếu được Chính phủ giao đều đạt và vượt kế hoạch đề ra, nông nghiệp tiếp tục khẳng định là trụ đỡ của nền kinh tế. Tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành đạt khoảng 2,65%; tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 41,2 tỷ USD; trên 62% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; tỷ lệ che phủ rừng đạt 42%...

Theo ông Nguyễn Văn Việt, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), thời gian qua, cơ cấu kinh tế ngành chuyển dịch tích cực theo hướng hiện đại, hợp lý, hiệu quả hơn, giảm tỷ trọng lĩnh vực trồng trọt (từ 49,7% năm 2015 xuống 46,3% năm 2019 và còn khoảng 45% trong năm 2021), tăng tỷ trọng lĩnh vực thủy sản (từ 22,5% năm 2015 lên 25,1% năm 2019 và sẽ đạt khoảng 27% trong năm 2021), tăng tỷ trọng lĩnh vực lâm nghiệp (từ 3% năm 2015 lên 4,25% năm 2019 và sẽ đạt khoảng 4,5% trong năm 2021).

Trong nội bộ từng ngành, lĩnh vực đều tăng nhanh cả về diện tích, năng suất, sản lượng, chất lượng các sản phẩm có lợi thế và thị trường. Đơn cử như cơ cấu ngành hàng, sản phẩm xuất khẩu được thể hiện khá rõ đối với thủy sản (nhất là tôm nước lợ); rau, hoa, quả, các loại cây công nghiệp giá trị cao, đồ gỗ và lâm đặc sản.

Đồng thời, các địa phương mở rộng, phát triển mạnh mẽ các vùng chuyên canh sản xuất gắn với chế biến quy mô lớn, có truy xuất nguồn gốc, cấp mã số vùng trồng, chỉ dẫn địa lý...

Bên cạnh đó, công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản phát triển nhanh cùng với ứng dụng công nghệ mới để giảm chi phí, nâng cao giá trị gia tăng. Khoa học và công nghệ trong nông nghiệp, nông thôn tiếp tục phát triển và là giải pháp đột phá nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh.

Điển hình là hàng trăm giống cây trồng vật nuôi, tiến bộ khoa học kỹ thuật được công nhận và đưa vào sản xuất. Nhiều doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả hoạt động. Khoa học công nghệ đã có bước phát triển mới giúp tăng sản lượng và đóng góp trên 30% giá trị gia tăng của sản xuất nông nghiệp; các mô hình ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản đã tăng hiệu quả kinh tế từ 10 - 30%, góp phần làm thay đổi tập quán canh tác và nâng cao năng suất, hiệu quả kinh tế.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường, đại dịch Covid-19 đặt ra một câu chuyện hoàn toàn mới trên thế giới. Đó là sự xáo trộn, đứt gãy tất cả chu trình kinh tế. Tới đây, quốc gia nào cũng sẽ tăng cường tái cơ cấu, nâng cao khả năng tự chủ. Do vậy, ngành tiếp tục thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại, phát huy lợi thế so sánh, nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và sự phát triển bền vững.

Trong giai đoạn 2021 – 2025, ngành nông nghiệp phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành đạt khoảng 2,8 - 3,2%/năm; đảm bảo tối thiểu 80% số xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới; tỷ lệ che phủ rừng duy trì ở mức 42% và thu nhập bình quân đầu người dân cư nông thôn tăng gấp 1,6 lần so với năm 2020.

Để đạt được kết quả trên, ngành sẽ tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhất là chính sách về đất đai, tín dụng, đầu tư, bảo hiểm nông nghiệp. Cùng với đó, đẩy mạnh phát triển công nghiệp, dịch vụ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động trong nông thôn. Phát triển công nghiệp chế biến, ứng dụng công nghệ cao, thông minh nhằm tăng tỷ trọng chế biến sâu và nâng cao giá trị sản phẩm; Nâng cao trình độ nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ, giải quyết các khâu then chốt, ứng dụng nhanh chóng thành quả cuộc CMCN 4.0 để tạo ra sự tăng trưởng đột phá…

Mai Phương