Kỳ vọng đón sóng đầu tư từ Hoa Kỳ vào Việt Nam

Ngày 10/9/2023 là mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, với việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Hoa Kỳ - Việt Nam, đánh dấu bước tiến lớn từ quan hệ đối tác truyền thống sang quan hệ đối tác đi vào chiều sâu.

Hoa Kỳ là đối tác thương mại quan trọng lâu năm và là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Việc hai nước nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện đặt nền móng thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ kinh tế, thương mại song phương, đảm bảo tăng cường sự tham gia sâu hơn của Việt Nam trong mạng lưới cung ứng toàn cầu.

Với việc nâng cấp quan hệ này, Việt Nam có vị thế tốt để trở thành một mắt xích quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ, được biết đến với tên gọi “friendshoring” (chuyển sản xuất sang nước bằng hữu). Cách tiếp cận này nhằm thiết lập mạng lưới đối tác thương mại đáng tin cậy, từ đó giảm sự phụ thuộc quá mức vào một quốc gia nào đó.

Dòng vốn dự kiến của Hoa Kỳ sẽ tiếp thêm động lực cho nhiều lĩnh vực của Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực bán dẫn, được thể hiện qua cam kết của Tập đoàn Amkor và hoạt động mở rộng của Intel tại Thành phố Hồ Chí Minh, nơi đã trở thành công xưởng lắp ráp và thử nghiệm lớn nhất toàn cầu.

Công nhân làm việc tại nhà máy lắp ráp và thử nghiệm vi mạch điện tử của Công ty TNHH Intel Products Việt Nam.

Phân tích về đặc điểm doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam, báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2023 cho biết, doanh nghiệp Hoa Kỳ có mặt nhiều hơn so với doanh nghiệp FDI đến từ các quốc gia khác trong lĩnh vực có tỷ trọng doanh nghiệp lớn nhất của Việt Nam là bán buôn/bán lẻ. Doanh nghiệp Hoa Kỳ chiếm tỷ trọng đáng kể trong lĩnh vực thông tin và truyền thông (17%), gấp khoảng ba lần tỷ lệ doanh nghiệp FDI các quốc gia khác trong hai lĩnh vực này (5%). Tương tự, 13% doanh nghiệp Hoa Kỳ hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, gần gấp đôi tỷ lệ các doanh nghiệp FDI khác là 7%.

Lựa chọn địa điểm đầu tư của doanh nghiệp quốc tịch Hoa Kỳ tại Việt Nam khá khác biệt với các doanh nghiệp nước ngoài khác. Gần một nửa số doanh nghiệp Hoa Kỳ chọn Thành phố Hồ Chí Minh làm nơi đặt trụ sở, khác nhiều so với mức trung bình 18% của doanh nghiệp FDI còn lại. Thành phố Hà Nội là điểm đến ưa thích thứ hai của doanh nghiệp Hoa Kỳ, thu hút 13% doanh nghiệp. Các trung tâm công nghiệp khác ở Đông Nam Bộ như Đồng Nai, Long An, Bình Phước và Bình Dương tạo thành khu vực được ưa thích khác với doanh nghiệp Hoa Kỳ.

Báo cáo cho thấy có đến 28% doanh nghiệp Hoa Kỳ cho biết họ không gặp khó khăn đáng kể khi kinh doanh tại Việt Nam. Lý do có thể là doanh nghiệp Hoa Kỳ phần lớn hoạt động trong các lĩnh vực ít biến động về thị trường hoặc ít gặp khó khăn trong tìm kiếm khách hàng, so với doanh nghiệp FDI đến từ các quốc gia khác. Tuy nhiên, các nhà đầu tư đến từ Hoa Kỳ lại gặp nhiều khó khăn hơn trong các lĩnh vực liên quan đến quy định, chính sách, bao gồm biến động chính sách, pháp luật; thực hiện thủ tục hành chính; ổn định trong sử dụng đất và các quyền tài sản khác.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam luôn chào đón các nhà đầu tư, trong đó có nhà đầu tư Hoa Kỳ. Việt Nam sẽ luôn đồng hành, lắng nghe, hỗ trợ các nhà đầu tư, đặc biệt là tiếp tục nỗ lực hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh triển khai đột phá về hạ tầng, bao gồm cả hạ tầng cứng và hạ tầng mềm, chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh cải cách hành chính… để tạo thuận lợi, giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh cho các nhà đầu tư trong điều kiện mới.

Trong thời gian tới, với chủ trương hợp tác, thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc, Việt Nam ưu tiên thu hút các dự án đầu tư thuộc các ngành, lĩnh vực mới như đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, ứng phó biển đổi khí hậu, sản xuất chất bán dẫn, năng lượng mới (như hydrogen), năng lượng tái tạo…

Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp Hoa Kỳ tiếp tục vào Việt Nam để hợp tác, đầu tư để cùng thắng, cùng có lợi, lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, góp phần thúc đẩy quan hệ song phương, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, góp phần vào hòa bình, hợp tác phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Thanh Tùng