Thận trọng trước loại tinh dầu đuổi muỗi mua dễ, giá rẻ

Dễ dàng tìm mua tinh dầu đuổi muỗi ở khắp nơi 

Gần đây, thời tiết giao mùa, nhiệt độ thay đổi liên tục, nhiều nơi có mưa kéo dài, độ ẩm không khí thấp sinh ra nhiều muỗi và các loại côn trùng khác, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển và lây lan, ảnh hưởng sức khỏe của những người có hệ miễn dịch yếu, nhất là trẻ nhỏ.

Trong số các biện pháp phòng ngừa, việc sử dụng tinh dầu dạng xịt, đốt… rất được các bà mẹ ưa chuộng. Theo nhiều chị em, đây vừa là phương pháp trị liệu giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi vì có hương thơm nhẹ nhàng vừa có tác dụng đuổi muỗi, xua côn trùng hiệu quả.

Xuất phát từ nhu cầu trên, nguồn cung tinh dầu được đà lấn chiếm thị trường hương liệu. Trong số đó có cả tinh dầu tổng hợp, tinh dầu tự nhiên, thậm chí… tinh dầu giả, không xuất xứ…

Dạo một vòng thị trường hương liệu cả trên mạng lẫn tại các chợ lớn, có thể thấy rất nhiều loại tinh dầu đuổi muỗi được chào bán với giá phải chăng, việc sử dụng khá đơn giản. Theo lời quảng cáo, người dùng chỉ việc cho nước ấm vào bề mặt đĩa đựng nước phía trên đèn, nhỏ vài giọt tinh dầu vào và cắm điện là hương tinh dầu tự khắc tỏa ra không gian xung quanh.

Đối với loại tinh dầu dạng xịt, người dùng có thể xịt trực tiếp lên một số vị trí áo quần của trẻ nhỏ hoặc xịt khắp nhà để vừa thơm phòng vừa giúp chống muỗi. Chưa hết, nhiều chủ cửa hàng còn “tặng” thêm vài cách sử dụng như xông tinh dầu, pha tinh dầu vào nước để lau nhà…

Theo những lời giới thiệu, phần lớn tinh dầu được bán trên mạng đều là “hàng ngoại”, “nhập trực tiếp”. Tuy nhiên, trên mỗi lọ tinh dầu lại không có bất kỳ nhãn mác hay thông tin nào của nhà sản xuất.

Nhiều hội nhóm trên mạng xã hội được lập ra để bán tinh dầu còn đầu tư hình ảnh bằng việc đăng những video quá trình sản xuất gắn kèm các hashtag: “tinh dầu handmade”, “tinh dầu nhà làm”, “tinh dầu thủ công”, “tinh dầu đuổi muỗi”… rất chuyên nghiệp nhằm thuyết phục được khách hàng đặt mua đơn hàng vài trăm ngàn đồng mà quên chuyện kiểm tra chất lượng, nguồn gốc…

Một chợ đầu mối thuộc quận Nam Từ Liêm, Hà Nội chủ yếu bán thực phẩm tươi sống nhưng khách vẫn có thể dễ dàng tìm mua tinh dầu tại một số ki-ốt bán hương liệu. Tại đây, tùy thể tích chai, lọ mà tinh dầu có giá khác nhau. Với khoảng 150.000 đồng, người mua sẽ có trong tay một lọ tinh dầu mang mùi hương ưa thích.

Hiện ở các tỉnh, thành phía Nam, bệnh sốt xuất huyết đang vào mùa. Ở TPHCM cũng không khó tìm mua các loại tinh dầu đuổi muỗi. Phổ biến nhất trong số các loại tinh dầu đuổi muỗi là tinh dầu sả. 

Tinh dầu đuổi muỗi không có nguồn gốc tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Liên quan đến thông tin sử dụng tinh dầu đuổi muỗi có tác động không tốt đến sức khỏe trẻ nhỏ, phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng  từng làm việc tại Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai - thông tin về việc đốt tinh dầu ở các gia đình hiện rất phổ biến và tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Nhiều người cho rằng sử dụng tinh dầu là tốt nhưng thật ra không nên dùng tinh dầu cho một số đối tượng, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Trong nhiều năm công tác, phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng từng gặp những trường hợp bệnh nhi ngộ độc tinh dầu, nến thơm. Theo ông, niêm mạc mũi của người lớn dày nên khi ngửi thấy mùi tinh dầu, họ ít bị ảnh hưởng, thậm chí còn cảm thấy dễ chịu, hưng phấn nhưng trẻ con thì không.

Còn theo các chuyên gia về côn trùng của Viện Sốt rét ký sinh trùng & côn trùng T.Ư, trên thực tế, việc xông tinh dầu đuổi muỗi có nguồn gốc từ thực vật như hương thảo, sả chanh, bạc hà, oải hương sẽ không độc với người dùng và phân hủy tốt ra môi trường. Hiện nay, các loại tinh dầu đuổi muỗi thường có nhiều thành phần, trong đó có 1 số hoạt chất có tác dụng đến côn trùng qua mùi, khiến cho chúng cảm thấy khó chịu phải bay đi hoặc không thể phát hiện vật chủ là con người và động vật để chích đốt.

Các nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam cho thấy, tinh dầu xua côn trùng hiện nay cơ bản ít độc do nồng độ thấp, an toàn và không ghi nhận phản ứng không mong muốn với người khi tiếp xúc, sử dụng. Tuy nhiên, sản phẩm này chỉ an toàn khi sử dụng các tinh dầu đã được kiểm định và đăng ký đạt chứng nhận của Bộ Y tế cho phép sử dụng trong gia dụng và y tế. Sản phẩm phải có số đăng ký chứng nhận của Cục quản lý dược VNDP, với các thông tin hướng dẫn sử dụng, liều dùng cụ thể. Tránh sử dụng sản phẩm giá rẻ, không rõ nguồn gốc, kém chất lượng sẽ để lại nhiều rủi ro cho cả gia đình, nhất là đối với trẻ nhỏ.

Do đó các bà mẹ không nên xịt tinh dầu trực tiếp lên quần áo hay cơ thể trẻ vì việc sử dụng tinh dầu không đúng cách có thể gây ra các phản ứng có hại như dị ứng, viêm da thậm chí bỏng da, niêm mạc…; nghiêm trọng hơn có thể gây ức chế hô hấp, ức chế thần kinh trung ương, loạn nhịp tim… đe dọa mất mạng” - phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng nói.

Chuyên gia cũng khuyến cáo, khi xông, không nên đóng kín cửa phòng, tránh xông nồng độ cao, đậm mùi. Đặc biệt, người tiêu dùng nên tìm hiểu rõ ràng thành phần, đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng, tuyệt đối không dùng sản phẩm trôi nổi trên thị trường.

An Dương (T/h)