Ngành sầu riêng Việt Nam nỗ lực vượt qua thách thức từ quy định mới của Trung Quốc

Thị trường sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn khi Trung Quốc áp dụng quy định kiểm định khắt khe, đặc biệt là kiểm tra chất vàng O – hóa chất có nguy cơ gây ung thư. Quy định này khiến hàng loạt doanh nghiệp Việt Nam phải đối diện tình trạng hàng hóa bị trả lại, gây thiệt hại đáng kể.

Mới đây, một doanh nghiệp tại Đắk Lắk đã phải quay đầu 10 container sầu riêng với tổng trọng lượng 170 tấn do không thể thông quan. Ông Đoàn Văn Vẹn, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Anh Thư, cho biết: “Đây là lần đầu tiên công ty chúng tôi bị trả hàng. Trước đây chỉ kiểm tra cadimi và đều đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, với quy định mới, việc chờ thông quan kéo dài khiến hàng hóa có nguy cơ hỏng, buộc phải bán tháo để giảm lỗ.”

Tương tự, bà Ngô Tường Vy, Tổng Giám đốc Công ty Chánh Thu, chia sẻ rằng doanh nghiệp của bà cũng phải tạm dừng xuất khẩu để nghiên cứu và hoàn thiện hồ sơ đáp ứng các yêu cầu mới. Quy định kiểm tra chất vàng O được Trung Quốc áp dụng sau khi phát hiện một số lô sầu riêng Thái Lan nhiễm chất này vào cuối năm 2024. Doanh nghiệp Việt Nam chưa kịp thích nghi, dẫn đến tình trạng ùn ứ tại cửa khẩu và hàng hóa bị trả về.

Tại cửa khẩu Hữu Nghị, lượng xe thông quan mỗi ngày giảm mạnh, chỉ còn 20-30 xe, so với 70-80 xe cùng kỳ năm ngoái. Ông Phùng Văn Ba, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, cho biết: “Hải quan Trung Quốc thắt chặt quy trình kiểm tra, chỉ thông quan những lô hàng đáp ứng đầy đủ yêu cầu mới. Doanh nghiệp cần nhanh chóng cập nhật quy định để tránh thiệt hại. ”Ngoài ra, Trung Quốc cảnh báo không sử dụng sầu riêng trả về để chế biến đông lạnh, vì nguy cơ nhiễm chất vàng O vẫn tồn tại. Điều này càng tạo áp lực lên doanh nghiệp trong việc xử lý hàng hóa bị trả lại.

Ngành sầu riêng xuất khẩu Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn từ quy định kiểm tra chất vàng O của Trung Quốc. Ảnh minh họa

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cần tăng cường phòng kiểm nghiệm trong nước để cấp giấy chứng nhận an toàn, không chứa dư lượng chất vàng O, giúp doanh nghiệp giảm thời gian chờ đợi và thiệt hại.

Cục Bảo vệ Thực vật cũng đã yêu cầu các địa phương siết chặt kiểm tra tại vùng trồng và cơ sở đóng gói, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt quy định về dư lượng hóa chất và truy xuất nguồn gốc. Những đơn vị vi phạm sẽ bị tạm dừng mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói. Đây là biện pháp cần thiết để duy trì chất lượng và uy tín cho trái cây Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Triển vọng ngành sầu riêng

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đạt mức kỷ lục 3,3 tỷ USD, chiếm gần 50% tổng giá trị xuất khẩu rau quả. Trung Quốc là thị trường lớn nhất, nhập khẩu sầu riêng tươi trị giá 7 tỷ USD mỗi năm. Ngành sầu riêng đặt mục tiêu đạt 3,5 tỷ USD vào năm 2025, đóng góp quan trọng vào tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả, hướng đến mốc 10 tỷ USD. Để đạt mục tiêu này, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng tốt các tiêu chuẩn quốc tế.

Sự phối hợp giữa doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và cơ quan chức năng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc tháo gỡ khó khăn, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành sầu riêng – một trong những sản phẩm chủ lực của nông nghiệp Việt Nam.

Khánh Mai (t/h)