Nguy cơ từ hàng xách tay: Hóa chất cấm, cháy nổ và bệnh tật

Theo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương), qua giám sát thông tin an toàn sản phẩm quốc tế tháng 7/2025, hàng loạt mặt hàng đã bị thu hồi ở nhiều nước do nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng. Đáng lo ngại, chúng hoàn toàn có thể đã len lỏi vào Việt Nam qua đường mua sắm trực tuyến hoặc hàng xách tay.

Một trong những cảnh báo đặc biệt quan trọng là với nước hoa Shiseido và Calvin Klein. Các sản phẩm này bị phát hiện chứa Butylphenyl methylpropional (BMHCA) – chất đã bị Liên minh châu Âu cấm từ năm 2022.

Theo giới chuyên môn, BMHCA có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến hệ sinh sản, làm tăng nguy cơ vô sinh và tác động xấu đến thai nhi. Ngoài ra, chất này còn có thể gây kích ứng da, tăng nguy cơ dị ứng đường hô hấp và làm suy giảm miễn dịch nếu tiếp xúc lâu dài. Các dòng nước hoa bị thu hồi gồm Shiseido Ever Bloom Vaporisateur Eau de Parfum, Calvin Klein CK Shock Eau de Toilette và Angel EAU SUCREE Eau de Toilette.

Không chỉ mỹ phẩm, hàng điện tử và gia dụng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn. Tại Mỹ, hơn 634.000 tủ lạnh mini Frigidaire của Curtis International bị thu hồi do linh kiện điện dễ chập mạch, gây quá nhiệt, bốc khói và cháy nổ. Ít nhất 26 sự cố đã được ghi nhận, trong đó có hai trường hợp người dùng bị ảnh hưởng sức khỏe do hít phải khói độc.

Tại Đài Loan (Trung Quốc), dòng máy lọc không khí năng lượng mặt trời cho ô tô Future Lab model GC1 (sản xuất năm 2023) cũng bị thu hồi vì lỗi thiết kế khiến hơi ẩm xâm nhập, làm hỏng bo mạch, gây pin quá nóng, chảy nhựa, nguy cơ cháy nổ trong xe. Khoảng 43.000 sản phẩm đã được bán qua sàn thương mại điện tử.

Một số sản phẩm nước hoa bị thu hồi tại Ý.

Trước thực tế này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến cáo người tiêu dùng cần chủ động kiểm tra thông tin sản phẩm, đối chiếu tên thương mại, mã model, số sê-ri với danh sách cảnh báo quốc tế. Nếu phát hiện sản phẩm nằm trong diện thu hồi, cần ngừng sử dụng ngay, liên hệ nơi bán để đổi trả hoặc hoàn tiền. Đặc biệt, nên ưu tiên hàng chính ngạch, có giấy tờ nhập khẩu đầy đủ, nguồn gốc rõ ràng và chính sách bảo hành minh bạch.

Các chuyên gia da liễu cũng khuyến cáo người tiêu dùng nên đọc kỹ thành phần mỹ phẩm, tránh chất đã bị cấm như BMHCA (Lilial), đồng thời cẩn trọng với các hương liệu dễ gây dị ứng như Limonene, Linalool. Trước khi dùng thường xuyên nên thử trên vùng da nhỏ trong 24 giờ để phát hiện nguy cơ kích ứng. Ngoài ra, không nên xịt nước hoa quá nhiều lần trong ngày, tránh vùng da tổn thương và hạn chế sử dụng nếu mắc bệnh hô hấp.

Ở góc độ pháp luật, Liên minh châu Âu đã cấm tuyệt đối chất Butylphenyl methylpropional trong mỹ phẩm từ năm 2022 theo Quy định (EC) 1223/2009. Tại Việt Nam, Bộ Y tế cũng quy định trong Thông tư 06/2011/TT-BYT mọi sản phẩm chứa chất cấm trong danh mục đều bị thu hồi, tiêu hủy và xử phạt hành chính. Với hàng điện tử, Nghị định 98/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm thương mại quy định rõ, việc kinh doanh hàng kém chất lượng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn có thể bị phạt đến 100 triệu đồng, đồng thời buộc thu hồi, tiêu hủy sản phẩm vi phạm.

Đặc biệt, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2024) khẳng định người tiêu dùng có quyền được bảo đảm an toàn, được cung cấp thông tin cảnh báo đầy đủ và kịp thời. Doanh nghiệp, cá nhân nhập khẩu hoặc kinh doanh hàng hóa đã bị thu hồi ở nước ngoài mà không công khai thông tin đều vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Thực tế cho thấy, vấn đề không chỉ nằm ở hàng giả mà còn ở những sản phẩm chính hãng nhưng chứa chất độc hại hoặc lỗi kỹ thuật đã bị quốc tế thu hồi. Nếu thiếu cảnh giác, người tiêu dùng có thể biến mình và gia đình thành nạn nhân của sản phẩm tưởng chừng cao cấp nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe và an toàn nghiêm trọng.

Thanh Hiền