Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa áp xe não do amip

Áp xe não do amip là bệnh lý thường gặp ở các nước có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, môi trường kém vệ sinh và điều kiện kinh tế xã hội còn hạn chế.

Áp xe não do amip là bệnh lý do đơn bào Entamoeba histolytica gây ra. Ban đầu khi cơ thể nhiễm amip sẽ xuất hiện tổn thương đặc trưng là viêm loét niêm mạc dạ dày đại tràng khiến người bệnh bị kiết lỵ. Nếu bệnh không được điều trị sẽ gây ra các biến chứng. Amip sẽ theo đường mạch máu từ tổn thương ở đại tràng đi vào tĩnh mạch, vòng tuần hoàn và đi tới não. Khi não bị nhiễm vi khuẩn và gây mủ sẽ tạo thành ổ áp xe ở một trong những vị trí như: ngoài màng cứng, dưới màng cứng và trong não. Thông thường, amip sẽ gây ra các ổ áp xe ở 2 bán cầu đại não.

Amip là loại nguyên sinh vật (protozeaire) thuộc họ Entamoeba. Ở người có 4 loại amip. Chỉ có loại E.histolytica còn gọi là E. hoạt động là gây bệnh. Thể E.minuta sống cộng sinh không gây bệnh trong đại tràng và dạng kén gây lây lan bệnh.

Hình ảnh chụp não một ca bệnh áp xe não do amip.

Sau khi cơ thể nhiễm amip, bệnh gây ra các tổn thương đặc trưng là loét ở niêm mạc đại tràng, bệnh có xu hướng kéo dài và mạn tính nếu không được điều trị tích cực.

Hiện nay để điều trị áp xe não do amip bao gồm cả nội khoa và điều trị ngoại khoa. Việc lựa chọn phương pháp điều trị nào sẽ được bác sĩ chỉ định căn cứ vào tình trạng sức khỏe của người bệnh, giai đoạn và mức độ phát triển tổn thương não, kích thước và vị trí của các ổ áp xe.

- Phương pháp chủ yếu để điều trị áp xe não do amip là: Thuốc đặc trị amip; Loại bỏ ổ mủ khi nó đã hình thành; Sử dụng kháng sinh kết hợp.

- Người bệnh sẽ được chỉ định dùng phương pháp phẫu thuật khi nằm trong các trường hợp như: Áp lực nội sọ ngày càng tăng; Trường hợp ổ áp xe không đáp ứng với phương pháp điều trị bằng thuốc; Áp xe có chứa khí ở bên trong; Ổ áp xe có nguy cơ.

Một số biện pháp thực hiện tốt sẽ giúp phòng ngừa tốt bệnh áp xe não do amip:

- Thực hiện tốt việc vệ sinh ăn uống nhằm hạn chế lây nhiễm kén amip vào thức ăn, nước uống.

- Không nên dùng phân tươi để bón rau quả và có phương án xử lý phân hợp lý để tránh các vi khuẩn.

- Dùng hoa quả tươi phải chú ý rửa sạch, khử trùng hoặc có phương pháp xử lý bằng tia cực tím để diệt kén amip.

Thanh Hiền (t/h)