Nhập nguyên liệu, chế biến tại Việt Nam nhưng không đủ nội địa 30% ghi xuất xứ thế nào?
14:30 25/09/2019(VietQ.vn) - Nhập khẩu hoàn toàn nguyên phụ liệu, sản xuất khâu cuối cùng ở Việt Nam nhưng không đủ nội địa 30%, nếu ghi xuất xứ nước ngoài có bị coi là gian lận hay không?
Đây là câu hỏi được một số đại biểu nêu ra tại Hội thảo xin ý kiến về dự thảo quy định cách xác định sản phẩm, hàng hoá là sản phẩm, hàng hoá của Việt Nam hoặc sản xuất tại Việt Nam do Bộ Công Thương tổ chức tại Hà Nội.
Trình bày về dự thảo Thông tư quy định cách xác định sản phẩm, hàng hoá là sản phẩm, hàng hoá của Việt Nam hoặc sản xuất tại Việt Nam, ông Trần Thanh Hải- Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết, hàng hóa được coi là hàng hóa của Việt Nam được xác định dựa trên hai trường hợp. Hàng hoá có xuất xứ thuần tuý hoặc được sản xuất toàn bộ tại Việt Nam; và hàng hoá có xuất xứ không thuần tuý hoặc không được sản xuất toàn bộ tại Việt Nam nhưng trải qua công đoạn gia công sản xuất hàng hoá cuối cùng diễn ra tại Việt Nam. Tuy nhiên, công đoạn này phải tạo ra chuyển đổi cơ bản cho hàng hoá, sản phẩm, vượt qua công đoạn gia công, chế biến đơn giản.
Quy định tỷ lệ giá trị sản xuất trong nước phải đạt 30% trở lên mới được gọi là sản xuất tại Việt Nam gây nhiều tranh cãi. Đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu ví dụ về các doanh nghiệp gia công lắp ráp hàng hóa, nếu không đáp ứng tỷ lệ này thì sẽ ghi xuất xứ thế nào.
Với ngành hàng sữa, ông Trần Quang Trung - Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam cho hay, nhiều doanh nghiệp nhập khẩu cả sữa bột, khoáng chất, vitamin nhưng công thức phối trộn sữa để phù hợp với thị trường Việt Nam lại là chất xám của doanh nghiệp. Như vậy, nhiều trường hợp sữa bột nếu tính theo giá trị gia tăng thì không đạt tỷ lệ sản xuất trong nước trên 30% nhưng sản xuất khâu cuối cùng ở Việt Nam sẽ ghi xuất xứ như thế nào, hay nhập khẩu nguyên liệu của nước nào thì ghi xuất xứ của nước đó, và nếu ghi vậy có bị coi là gian lận hay không?
Hay trường hợp doanh nghiệp Việt Nam đầu tư trang trại nuôi bò sữa ở Lào, Campuchia, hệ thống quản lý, nhân lực đều là người Việt Nam, và chỉ mất khoảng vài giờ xe chạy để đưa sữa về đóng gói tại Việt Nam thì sữa tươi đó ghi xuất xứ như thế nào- ông Trần Quang Trung nêu câu hỏi.
Trả lời những thắc mắc trên, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, nếu nhập khẩu nguyên liệu về và giá trị gia tăng không vượt 30% thì tốt nhất ghi xuất xứ theo Nghị định 43. Nếu như sau này được mở rộng ra có thể ghi "Chế biến tại Việt Nam".
Giải thích thêm về vấn đề này, đại diện Ban soạn thảo dự thảo Thông tư về quy tắc xuất xứ, Bộ Công Thương cho hay, sữa tươi sẽ thực hiện quy tắc xuất xứ thuần tuý còn với sữa bột nếu nguyên liệu nhập khẩu về Việt Nam thì quy tắc với mặt hàng này là hàm lượng giá trị gia tăng VAC (Value Added Content) 30% hoặc chuyển đổi mã HS. Nếu đạt được một trong hai trường hợp giá trị gia tăng của sản phẩm sữa so với nguyên liệu đạt trên 30% hoặc chuyển đổi mã HS thì sản phẩm đó sẽ được ghi xuất xứ Việt Nam.
Còn về vấn đề hàm lượng chất xám, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho rằng, cần phải đăng ký bản quyền, qua đó, chủ sở hữu trí tuệ có thể tính được giá trị của hàm lượng chất xám, cũng như giá trị của công thức phối trộn ra sản phẩm sữa.
Lê Kim Liên
