Nghiên cứu chỉ ra những nơi trong nhà bếp khả năng có vi nhựa 'ẩn nấp'

Trong thời đại hiện đại, một vấn đề môi trường đang ngày càng trở nên nghiêm trọng đó là sự xuất hiện của những hạt vi nhựa. Hạt vi nhựa đã được phát hiện tồn tại khắp nơi trên thế giới, bao gồm đại dương, sông, đất và các môi trường khác. Chúng sau đó được tiêu thụ bởi các loài động vật. Với nhu cầu sử dụng nhựa ngày càng tăng, môi trường đang chịu áp lực ngày càng lớn từ sự gia tăng lượng chất thải nhựa.

Hạt vi nhựa là một loại hạt nhỏ với kích thước chỉ khoảng 5mm, chúng rất nhỏ và khó nhìn thấy bằng mắt thường. Điều này khiến chúng dễ bị trộn lẫn trong nhiều sản phẩm như thực phẩm, nước uống, muối ăn và nhiều thứ khác. Sự hiện diện của hạt vi nhựa trong nhiều môi trường và trong thực phẩm, thậm chí nó còn tồn tại trong nhiều mỹ phẩm, vải và đặc biệt ở cả nhà bếp đã gây ra nhiều tác động đáng kể đến sức khỏe con người và môi trường sống. Từ việc ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, tác động đến hệ miễn dịch, hạt vi nhựa đang đặt ra những thách thức lớn trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe của con người. Dưới đây là một số nơi chúng có thể đang ẩn nấp mà con người không thể nhận biết.

Dụng cụ nấu ăn chống dính

Một nghiên cứu mới tại Úc đã phát hiện rằng dụng cụ nấu ăn bằng nhựa và chống dính có thể giải phóng vi nhựa vào thực phẩm trong quá trình nấu, làm tăng đáng kể nguy cơ tiếp xúc với các chất ô nhiễm có hại này. Các nhà nghiên cứu tại Úc ước tính rằng dụng cụ nấu ăn phủ Teflon có thể chứa hàng ngàn, thậm chí hàng triệu hạt vi nhựa. Một vết nứt hoặc trầy xước đơn giản trên chảo có thể làm bạn tiếp xúc với hơn 2 triệu hạt vi nhựa.

Hạt vi nhựa ngày càng hiện hữu trong cuộc sống xung quanh con người, ngay cả trong bếp mỗi gia đình. Ảnh minh họa

Hộp nhựa đựng thực phẩm

Khi dịch vụ giao hàng tận nhà ngày càng phổ biến, hộp nhựa cũng trở nên thông dụng hơn, nhưng chúng có thể giải phóng vi nhựa vào thực phẩm khi được làm nóng hoặc rửa. Một nghiên cứu cho thấy đa số loại hộp nhựa tái sử dụng thường được nhà hàng sử dụng đều chứa vi nhựa.

Đồ dùng nhà bếp bằng nhựa

Các nghiên cứu cho thấy giống như dụng cụ nấu ăn bằng nhựa, đồ dùng nhà bếp bằng nhựa cũng giải phóng vi nhựa vào thực phẩm, đặc biệt khi tiếp xúc với thực phẩm nóng. Khi tiêu thụ những món ăn này cũng vô tình đưa vi nhựa vào cơ thể và máu.

Một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học tại trường đại học Columbia và Rutgers (Mỹ) đã phát hiện trung bình một lít nước đóng chai có gần 1/4 triệu mảnh nhựa nano kích thước nhỏ đến mức mắt thường không thể nhìn thấy. Theo hãng tin AP, khi các nhà khoa học xem xét năm mẫu nước của ba nhãn hiệu nước đóng chai phổ biến, họ nhận thấy mức độ hạt dao động từ 110.000 đến 400.000 trong mỗi lít nước. Nghiên cứu được đăng trên Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia ngày 8/1. Đây là những hạt có kích thước nhỏ hơn micron. Một sợi tóc của con người có đường kính khoảng 83 micron.

Trà túi lọc có nhiều vi nhựa

Điều này có thể khiến bạn ngạc nhiên, nhưng vi nhựa cũng có thể ẩn trong trà túi lọc. Khi pha trà, túi lọc tiếp xúc với nhiệt độ rất cao, làm giải phóng vi nhựa. Điều này xảy ra do thành phần polypropylene, một chất quan trọng trong sản xuất túi trà. Các nhà nghiên cứu tại Tây Ban Nha phát hiện rằng hàng tỉ hạt vi nhựa và hạt nano được giải phóng từ một túi trà khi ngâm vào mỗi mililit nước.

Gia vị trong bao bì nhựa

Lọ gia vị chẳng hạn như ớt bột paprika, có thể chứa đầy vi nhựa tùy thuộc vào cách đóng gói. Nhiều loại gia vị hiện nay được đóng gói trong bao bì nhựa, điều này đáng lo ngại vì một nghiên cứu gần đây phát hiện rằng tất cả các hộp nhựa được kiểm tra đều chứa vi nhựa. Điều này có thể dẫn đến việc thực phẩm bị nhiễm vi nhựa, vấn đề đã gia tăng trong những thập kỷ gần đây.

Ống hút nhựa

Ống hút làm từ vật liệu như giấy và tre thường được quảng cáo là thân thiện với môi trường hơn so với ống hút nhựa. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đã phát hiện ra rằng những ống hút được cho là bền vững này chứa các hóa chất độc hại có tên là polyfluoroalkyl và perfluoroalkyl (PFAS).

Những chất này, thường được gọi là “hóa chất vĩnh cửu”, là một nhóm lớn gồm hơn 4.000 hóa chất tổng hợp được sử dụng trong nhiều loại sản phẩm do đặc tính chống thấm nước và chất béo của chúng. Chúng có thể được tìm thấy trong các vật dụng hàng ngày như chảo chống dính và bao bì thức ăn nhanh.

PFAS có thể tồn tại trong môi trường hàng nghìn năm và việc tiếp xúc với một lượng PFAS nhất định có liên quan đến tình trạng sức khỏe kém ở cả người và động vật.

Nghiên cứu do các nhà nghiên cứu tại Bỉ thực hiện đã phân tích các loại ống hút có bán trên thị trường và ghi nhận nồng độ PFAS trong 39 nhãn hiệu riêng biệt. PFAS được phát hiện trong hầu hết các ống hút giấy và tre được thử nghiệm. Chúng cũng được phát hiện trong ống hút nhựa và thủy tinh, nhưng ở tần suất thấp hơn. Những hạt này có thể dễ dàng bị hít trực tiếp vào cơ thể. Đáng tiếc là ống hút nhựa vẫn rất phổ biến, với khoảng 8 triệu tấn nhựa bị thải ra các nguồn nước mỗi năm. Khi ống hút và các loại nhựa khác vào môi trường nước, chúng không chỉ gây ô nhiễm nước mà còn ảnh hưởng đến đất và các loài động vật trong đó.

Lớp lót hộp thực phẩm đóng hộp

BPA từng là một chất gây tranh cãi trong sản xuất lớp lót hộp thực phẩm đóng hộp vì có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Ngày nay, các lớp lót không chứa BPA như acrylic hoặc epoxy polyester được sử dụng phổ biến hơn, nhưng chúng cũng không hoàn toàn an toàn vì vẫn chứa vi nhựa.

Làm gì để hạn chế tác động từ vi nhựa?

Trước những nguy cơ mà vi nhựa mang lại cho sức khỏe con người và môi trường, chúng ta cần hành động để giảm thiểu rác thải nhựa. Cụ thể, mỗi người nên hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa, nhất là đồ nhựa dùng một lần. Tái sử dụng đồ nhựa trong sinh hoạt hàng ngày. Chú trọng thay thế các sản phẩm làm từ nhựa bằng các sản phẩm được làm từ nguyên vật liệu tự nhiên, dễ phân hủy. Tránh vứt rác thải nhựa bừa bãi ra môi trường. Tăng cường phân loại, thu gom và xử lý rác thải nhựa để tái chế.

Trong bối cảnh các vật dụng làm từ nhựa đang có mặt ở xung quanh mỗi chúng ta, việc ngăn chặn sự xâm nhập của chúng vào cơ thể là điều không hề dễ dàng. Tuy nhiên, chúng ta có thể hạn chế những nguy cơ từ vi nhựa thông qua việc thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt hàng ngày. Chú ý lựa chọn các thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, ít nguy cơ bị nhiễm các hạt vi nhựa. Đặc biệt, không nên sử dụng đồ nhựa để chế biến hoặc hâm nóng thức ăn.

Mới đây, các nhà khoa học của Trường Đại học Tế Nam (Trung Quốc) đã phát hiện rằng, đun sôi nước máy trong 5 phút có thể loại bỏ hơn 80% các mảnh nhựa gây ô nhiễm. Do đó, thay vì uống các loại nước đóng chai có khả năng chứa các hạt vi nhựa, mỗi người cần tạo thói quen ăn chín uống sôi hoặc sử dụng nước được lọc qua máy kỹ càng để giảm thiểu tối đa lượng tạp chất và hạt vi nhựa đi vào cơ thể. Việc xây dựng lối sống lành mạnh để tăng khả năng đề kháng của cơ thể cũng là một giải pháp hữu hiệu để hạn chế tác hại từ vi nhựa đối với sức khỏe.

An Dương (T/h)