Nỗ lực vượt khó, dệt may đa dạng hóa mặt hàng và thị trường xuất khẩu

Đây là thông tin được Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) Vũ Đức Giang chia sẻ trong buổi họp báo chuẩn bị Hội nghị tổng kết VITAS 2023, ngày 23/11/2023 tại Hà Nội. 

Bứt phá về thị trường và mặt hàng xuất khẩu 

Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), năm 2023 là năm nhiều thách thức lớn với ngành dệt may Việt Nam. Thế giới chứng kiến sự phục hồi chậm của các nền kinh tế khi căng thẳng địa chính trị vẫn tồn tại, lượng hàng tồn kho lớn do nhu cầu sụt giảm. 

Trong 10 tháng năm 2023, xuất khẩu toàn ngành dệt may đạt trên 33 tỷ USD, cả năm nay đạt khoảng hơn 40 tỷ USD, giảm hơn 9% so với năm 2022 (tổng lượng xuất khẩu của ngành năm 2022 đạt trên 44 tỷ USD). 

“Mặc dù sụt giảm về xuất khẩu nhưng với những khó khăn trong năm nay, con số này được coi là sự bứt phá và cho thấy nỗ lực rất lớn của cộng đồng doanh nghiệp. Năm nay, dệt may Việt Nam đã bứt phá cả về thị trường và mặt hàng, với 104 thị trường vùng lãnh thổ”- ông Vũ Đức Giang cho hay. 

Theo báo cáo từ Vitas, thị trường đứng đầu trong xuất khẩu dệt may của Việt Nam vẫn là thị trường Mỹ, với trên 11 tỷ USD; thứ 2 là Nhật Bản khoảng 3 tỷ; Hàn Quốc 2,43 tỷ USD; EU gần 2,9 tỷ USD… Đây là bốn thị trường trọng điểm của dệt may Việt Nam. 

Tiếp đó là Canada khoảng 850 triệu USD, Trung Quốc 830 triệu USD, Campuchia 612 triệu USD, Anh quốc 503 triệu USD, Australia 351 triệu USD, Nga 283 triệu USD, Indonesia 279 triệu USD, còn các thị trường Thái Lan, Hồng Kông (Trung Quốc) đều hơn 200 triệu USD… 

Về mặt hàng, các doanh nghiệp đã thay đổi rất nhiều, có sự đa dạng hơn với 36 mặt hàng may mặc. Trong 9 tháng, jacket vẫn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực với khoảng 4,385 tỷ USD, quần các loại 3,853 tỷ USD, sơ mi 1,879 tỷ USD, đồ lót 1,453 tỷ USD, váy các loại hơn 900 triệu USD, quần áo lao động hơn 800 triệu USD, quần sooc hơn 700 triệu USD, quần áo ngủ 378 triệu USD… 

Trước tình hình hàng loạt thị trường lớn đình trệ, đơn hàng giảm, doanh nghiệp dệt may đã tìm kiếm mở rộng thị trường mới, như thị trường châu Phi, sản phẩm cho các nước đạo Hồi. Thị trường Nga trước đây không được quan tâm nhiều nhưng năm nay đã có sự cải thiện. Hay như Bangladesh là nước sản xuất dệt may lớn nhưng Việt Nam vẫn xuất khẩu được ở dòng sợi tổng hợp, sợi tái chế… là thế mạnh Việt Nam. 

“Việc đa dạng thị trường, đa dạng mặt hàng và khách hàn là bước tiến để dệt may Việt Nam giảm phụ thuộc vào những thị trường lớn. Đặc biệt, có những thị trường trước đây không nhập khẩu dệt may Việt Nam thì năm nay đã nhập. Những điều này đã tạo vị thế cho Việt Nam trên thị trường dệt may toàn cầu”- ông Vũ Đức Giang nhấn mạnh.

Tạo đà cho năm 2024 

Để đạt con số xuất khẩu hơn 40 tỷ USD trong năm 2023, ông Giang cho biết, doanh nghiệp dệt may cần đầu tư vào cho phát triển bền vững, triển khai xanh hóa, đầu tư vào giảm phát thải khí nhà kính, ứng dụng công nghệ số, tạo ra sự minh bạch trong sản xuất kinh doanh, đáp ứng yêu cầu của nhà nhập khẩu. 

Tuy nhiên, Vitas nhìn nhận ngành dệt may Việt Nam vẫn có những ưu thế so với các quốc gia cạnh tranh. Việt Nam đã tham gia và đang đàm phán tổng cộng 19 hiệp định thương mại tự do (FTA); là quốc gia duy nhất ký kết FTA với tất cả các đối tác kinh tế lớn trên toàn cầu như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, EU, Anh, Nga. 

Đặc biệt, Chiến lược phát triển ngành dệt may và da giày Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2035 được Chính Phủ phê duyệt mới đây sẽ là nền móng thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực sợi, dệt, nhuộm, tạo cơ hội cho ngành dệt may tận dụng ưu đãi từ các hiệp định. 

Cho biết, từ quý 4/2023, nhiều khách hàng lớn đã quay trở lại với ngành dệt may Việt Nam, Chủ tịch Vitas khẳng định, thị trường đã bắt đầu nóng lên, đây là tín hiệu rất tốt tạo đà cho năm 2024.

Trên cơ sở phân tích, dự báo bối cảnh tình hình trong nước, quốc tế, VITAS kỳ vọng năm 2024, thị trường sẽ khởi sắc tốt hơn cho ngành, và xây dựng mục tiêu toàn ngành đạt kim ngạch xuất khẩu 44 tỷ USD. 

Để nắm bắt cơ hội, ông Vũ Đức Giang cho rằng, các doanh nghiệp trong ngành cần thực hiện được 5 vấn đề lớn. 

Thứ nhất, doanh nghiệp tiếp tục thực hiện đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa bạn hàng, đa dạng hóa mặt hàng. 

Thứ hai, ngành dệt may Việt Nam đặt mục tiêu phát triển bền vững đi đôi với phát triển theo mục tiêu đòi hỏi toàn cầu về xanh hóa, giảm phát thải nhà kính, tiếp tục đầu tư sâu vào hệ thống nồi hơi đốt điện, giảm việc đốt bằng nhiên liệu hóa thạch. Trong đó, đầu tư vào quản trị số, kiểm soát và thích ứng với yêu cầu của các nhà nhập khẩu. 

Thứ ba là tập trung cho các giải pháp đầu tư về công nghệ tự động hóa ở một số dây chuyền sản xuất, giao hàng nhanh, mã hàng nhỏ và chất lượng cao. 

Thứ tư là phát triển ngành công nghiệp thời trang, xây dựng một số thương hiệu thời trang, nhãn hàng Việt đưa ra thị trường thế giới. Lấy TP Hồ Chí Minh và Hà Nội làm trung tâm công nghiệp thời trang. Từ các trung tâm này, xây dựng nguồn lực về phát triển mẫu, thiết kế 3D, để phát triển ngành thời trang Việt Nam.

Cuối cùng, ngành dệt may Việt Nam đang đi trên con đường có tính mở toàn diện, toàn cầu. Do vậy, các doanh nghiệp phải tuân thủ và thích ứng nhanh với luật chơi toàn cầu, yêu cầu mới từ các nhãn hàng; trong đó chủ động hơn về phát triển ý tưởng, mẫu mã, chủ động nguyên liệu đầu vào trong sản xuất- Chủ tịch Vitas nhấn mạnh.

Lê Kim Liên