Nobel Kinh tế 2019 vinh danh 3 nhà khoa học tiên phong trong công cuộc chống đói nghèo

Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển (RSAS) vinh danh ba nhà kinh tế Abhijit Banerjee, Esther Duflo và Michael Kremer cho các nỗ lực giảm nghèo. Đây là lần thứ hai trong 50 năm qua, Nobel kinh tế vinh danh một phụ nữ.

Trong đó, Giáo sư kinh tế người Mỹ gốc Pháp Esther Duflo thuộc Học viện Công nghệ Massachusetts là phụ nữ thứ hai giành giải này, sau 50 năm. Bà cũng là người trẻ nhất từng giành được Nobel Kinh tế, ở tuổi 47.

Nhà kinh tế học người Mỹ gốc Ấn Độ Abhijit Banerje, sinh năm 1961, hiện cũng giảng dạy tại Học viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ). Còn ông Michael Kremer (quốc tịch Mỹ) sinh năm 1964, là Giáo sư Đại học Harvard.

Bất chấp những cải thiện mạnh mẽ gần đây, loài người vẫn đang đối mặt với vấn nạn đói nghèo khi có hơn 700 triệu người vẫn sống bằng thu nhập cực kỳ thấp. Hằng năm, khoảng 5 triệu trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do những căn bệnh có thể ngăn ngừa hoặc chữa được bằng những phương pháp không quá tốn kém.

Ba nhà kinh tế đoạt giải năm nay đã đưa ra cách tiếp cận mới để chống đói nghèo, theo phương cách chia nhỏ vấn đề lớn ra thành các vấn đề nhỏ hơn để dễ quản lý hơn, chẳng hạn như các biện pháp can thiệp hiệu quả nhất trong việc cải thiện kết quả giáo dục hoặc sức khỏe trẻ em. Cả ba nhà khoa học này đã chỉ ra rằng những vấn đề nhỏ hơn, chính xác hơn này thường được giải quyết tốt nhất.

Vào giữa những năm 1990, Michael Kremer và các đồng nghiệp đã chứng minh hiệu quả của cách tiếp cận này bằng việc thử nghiệm các biện pháp can thiệp để cải thiện kết quả giáo dục ở tây Kenya. Abhijit Banerjee và Esther Duflo, thường đi cùng Michael Kremer, thực hiện các nghiên cứu tương tự đối với các vấn đề khác và ở những quốc gia khác.

Kết quả nghiên cứu của những người đoạt giải - và những nhà nghiên cứu theo bước chân của họ - đã cải thiện đáng kể khả năng chống đói nghèo, trong đó hơn 5 triệu trẻ em Ấn Độ đã được hưởng lợi từ các chương trình dạy kèm hiệu quả trong trường học.

Tuyên bố của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đánh giá: "Các nhà khoa học trên đã giới thiệu cách tiếp cận mới nhằm đưa tới những giải đáp tin cậy về cách thức tốt nhất chống lại nghèo đói trên toàn cầu".

Nobel Kinh tế là giải thưởng thứ 6 và cũng là giải thưởng khép lại mùa Nobel 2019. Năm ngoái, 2 nhà kinh tế học người Mỹ William D.Nordhaus và Paul M.Romer đã vinh dự trở thành chủ nhân giải Nobel Kinh tế năm 2018 nhờ lồng ghép vấn đề biến đổi khí hậu vào phân tích kinh tế vĩ mô và đưa đổi mới công nghệ vào phân tích kinh tế vĩ mô dài hạn.   

Giải Nobel Kinh tế - tên chính thức là Giải thưởng của Ngân hàng Trung ương Thụy Điển về kinh tế học tưởng nhớ Alfred Nobel, được lập ra năm 1968 để đánh dấu kỷ niệm 300 năm thành lập ngân hàng này và lần đầu tiên được trao vào năm 1969. Dù vậy, quy trình đề cử, chọn lọc và trao giải Nobel Kinh tế vẫn tương tự các lĩnh vực khác, được công bố thường niên bởi Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển.

Đến nay, giải Nobel Kinh tế đã được trao 50 lần cho 81 nhà khoa học. Người cao tuổi nhất được xướng tên năm 90 tuổi.

Bảo Lâm