RCEP thiết lập các tiêu chuẩn và cơ chế thống nhất cho toàn bộ khu vực

Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI cho biết, Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) là hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới có quy mô lớn nhất thế giới với 15 thành viên gồm 10 nước ASEAN và Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, New Zealand, chiếm khoảng 30% dân số thế giới và 30% GDP toàn cầu.

Hiệp định RCEP bao gồm gần như toàn bộ đối tác thương mại và đầu tư quan trọng nhất của Việt Nam. Thương mại giữa Việt Nam với các đối tác RCEP chiếm 55% tổng thương mại của Việt Nam năm 2020, trong đó, xuất khẩu chiếm 41%, nhập khẩu chiếm 71%. Cùng với đó, đầu tư trực tiếp từ các nước RCEP vào Việt Nam lũy kế đến tháng 10/2021 cũng chiếm tới 62% tổng đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam.

Hiệp định RCEP được ký kết vào tháng 11/2020 và dự kiến có hiệu lực đầu năm 2022 trong bối cảnh thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang phải đối mặt với những tác động chưa từng có tiền lệ của đại dịch COVID-19. Hiệp định này mang nhiều kỳ vọng trở thành xung lực mới cho nền kinh tế và các doanh nghiệp Việt Nam để có thể phục hồi và tăng trưởng sau đại dịch.

Hiệp định RCEP cũng được xây dựng trên nền tảng các FTA riêng lẻ đã có giữa ASEAN với từng đối tác Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia và New Zealand (FTA ASEAN+) với nhiều cam kết cao hơn, bổ sung thêm nhiều lĩnh vực mới mà các FTA này chưa có hoặc có quy định không đáng kể như thương mại điện tử, mua sắm công, cạnh tranh, sở hữu trí tuệ…

Bà Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Giám đốc quốc gia Chương trình Aus4Reform đánh giá: RCEP nhận được sự quan tâm từ các cơ quan, cộng đồng doanh nghiệp và học giả Việt Nam. Ý tưởng về RCEP được hình thành trong bối cảnh nỗ lực tự do hóa thương mại và đầu tư khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đặc biệt là sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009.

Theo các chuyên gia, với việc thiết lập nên các tiêu chuẩn và cơ chế thống nhất cho toàn bộ khu vực, Hiệp định RCEP sẽ mở thêm nhiều cơ hội kết nối thương mại và đầu tư của Việt Nam với các nền kinh tế thành viên. Đồng thời, tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn, rộng hơn vào các chuỗi giá trị trong khu vực này.

Tuy nhiên, để có thể tận dụng được các cơ hội kỳ vọng từ Hiệp định RCEP, trước hết, doanh nghiệp cần hiểu về Hiệp định, tiến trình, các cam kết cụ thể cũng như những tác động dự kiến của các cam kết này.

Về thực trạng doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) cho hay, một khảo sát của VCCI thực hiện hồi năm 2020 cho thấy, tỉ lệ doanh nghiệp hiểu biết ở mức tương đối về các cam kết FTA của doanh nghiệp Việt Nam trung bình chỉ đạt 23%. Các cam kết FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới như RCEP thường không dễ tìm hiểu do số lượng các cam kết đồ sộ, nội dung phức tạp.

Do đó, thời gian tới đây, VCCI sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động thông tin về cam kết của Hiệp định RCEP liên quan đến các ngành, lĩnh vực cụ thể với mức độ sâu hơn, đầy đủ hơn. Từ đó, từng ngành, từng doanh nghiệp đều được chuẩn bị hành trang kỹ càng cho việc hiện thực hóa các cơ hội của FTA đầy tiềm năng này.

Bảo An (T/h)