Sản phẩm chè Việt Nam cần nâng cao chất lượng, đạt tiêu chuẩn khắt khe của thị trường xuất khẩu

Việt Nam hiện đứng thứ 5 về xuất khẩu chè, xuất khẩu chè đến hơn 100 quốc gia trên thế giới. Sản phẩm chè Việt Nam đã xuất khẩu đi nhiều nước, trong đó Pakistan, Đài Loan, Nga, Trung Quốc, Hoa Kỳ và EU là những thị trường trọng điểm, chiếm khoảng 70% về lượng và hơn 70% về trị giá xuất khẩu.

Cục Chất lượng Chế biến và Phát triển thị trường thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu chè đạt 62 nghìn tấn, trị giá 106 triệu USD, tăng 28,3% về lượng và tăng 30% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023. Giá bình quân chè xuất khẩu đạt 1.710 USD/tấn, tăng 1,3% so với cùng kỳ năm 2023.

Tiếp đó trong tháng 9/2024, Việt Nam xuất khẩu 15 nghìn tấn chè, đem về 26 triệu USD, tăng 39,1% về lượng và tăng 39,3% về giá trị so với tháng 8/2024. Luỹ kế 9 tháng năm 2024, xuất khẩu chè đạt 108 nghìn tấn và 189 triệu USD; tăng 31,9% về lượng và tăng 34,2% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

Ông Hoàng Vĩnh Long, Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam cho biết, điểm mạnh của Việt Nam là thổ nhưỡng khí hậu rất phù hợp với sự phát triển của cây chè. Việt Nam có nhiều vùng chè đặc sản, chất lượng cao như Thái Nguyên, Sơn La, Lâm Đồng. Đặc biệt Việt Nam còn sở hữu gần 20.000 ha chè Shan rừng. Nhiều vùng chè Shan cổ thụ hàng trăm năm tuổi cho chất lượng cao như Suối Giàng Yên Bái, Hà Giang, Tà Xùa - Sơn La... Theo đánh giá của các chuyên gia và người tiêu dùng quốc tế, chất lượng sản phẩm chè Việt Nam không thua kém bất kỳ quốc gia sản xuất chè nào trên thế giới.

Sản phẩm chè khi lưu thông trên thị trường cần đảm bảo các nguyên tắc quản lý an toàn thực phẩm.

Theo ông Lê Thanh Hòa, Phó cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam thông tin, sản phẩm chè khi lưu thông cần đảm bảo các nguyên tắc quản lý an toàn thực phẩm theo Luật An toàn thực phẩm.

Trong đó, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất chè phải chịu trách nhiệm về an toàn đối với thực phẩm do mình sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, có phương án quản lý an toàn thực phẩm trên cơ sở quy chuẩn kỹ thuật tương ứng, quy định do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành và tiêu chuẩn do tổ chức, cá nhân sản xuất công bố áp dụng.

Theo ông Hòa, quy định về chè của các nước nhập khẩu có một số điều khác nhau. Ông lấy ví dụ về thị trường Pakistan, chè Việt Nam xuất đi quốc gia này ngoài đáp ứng tiêu chuẩn Codex, ISO, còn phải có chứng nhận Halal. Bên cạnh đó, phải đảm bảo thời hạn sử dụng của sản phẩm còn ít nhất 50% thời hạn sử dụng ban đầu tại thời điểm nhập khẩu.

“Pakistan thường tuân thủ các quy tắc và hướng dẫn của Codex về giới hạn dư lượng tối đa (MRL) của thuốc BVTV, các chất gây ô nhiễm khác và các chất phụ gia trong thực phẩm. Tuy nhiên, Pakistan không có hệ thống thực thi MRL của thuốc BVTV và các chất gây ô nhiễm khác trong thực phẩm sản xuất trong nước”, ông Hòa chia sẻ.

Bộ Thương mại Pakistan thường cập nhật hàng năm danh sách các chất phụ gia thực phẩm có thể nhập khẩu dựa trên hướng dẫn nhận được từ Codex. Doanh nghiệp xuất khẩu, vì thế cần theo dõi thường xuyên để nắm bắt thông tin này.

Với Đài Loan, Bộ Y tế và Phúc lợi (MOHW) là cơ quan có thẩm quyền trung ương chịu trách nhiệm về an toàn thực phẩm, trong đó có chè. Tất cả các luật, quy định, quy tắc và sắc lệnh chính liên quan đến an toàn và chất lượng thực phẩm đều dựa trên FSSA.

Giới hạn dư lượng tối đa trong tiêu chuẩn và dư lượng thuốc BVTV tại Đài Loan đều được kiểm tra thực tế đều được tính toán trên cơ sở trọng lượng của sản phẩm trên thị trường, việc kiểm tra phải bao gồm chính hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật và các chất chuyển hóa của nó. Đài Loan không tự động áp dụng MRL do Codex thiết lập làm tiêu chuẩn mặc định. Hàng nhập khẩu phải chịu sự kiểm tra tại biên giới.

Với Liên bang Nga, yêu cầu về đăng ký thuốc BVTV và các tác nhân hóa học không được liệt kê trong danh mục (được chỉ rõ) bị cấm sử dụng ở Nga và dư lượng của chúng không được phép có trong hoặc trên thực phẩm nhập khẩu. Một số MRL áp dụng cho chè theo quy định của Liên bang Nga như Aldrin và dueldrin, Hexachlorocyclohexane, Heptachlor…

Trong khi đó, tại thị trường Trung Quốc, từ năm 2022, doanh nghiệp khi xuất khẩu nông sản thực phẩm sang quốc gia này phải tuân thủ theo biện pháp quản lý.

Khánh Mai (t/h)