Tăng năng suất, nâng chất lượng ngành thủy sản

Kiểm tra chất lượng con giống trước khi xuất bán tại Trung tâm giống nuôi Nông nghiệp Lào Cai.

Tại tỉnh Lào Cai, dù có tiềm năng lớn về nuôi trồng thủy sản nhờ nguồn nước sạch, khí hậu ôn đới và hệ thống sông suối phong phú, ngành thủy sản vẫn chỉ đạt khoảng 73,5% kế hoạch sản lượng trong 9 tháng đầu năm, sản lượng ước đạt 20.580 tấn. Tỉnh này đã sản xuất và cung cấp hơn 60,5 triệu con giống thủy sản nhưng việc nâng chuẩn giống, kiểm soát dịch bệnh và kỹ thuật nuôi vẫn đang được xem là “khâu then chốt” chưa đạt kết quả đồng bộ.

Ở thành phố Cần Thơ, một đầu mối thủy sản trọng điểm, ngành đã áp dụng quy trình nuôi tiên tiến, giám sát vùng nuôi, cấp hàng ngàn giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, nhưng sản lượng nuôi và khai thác đạt khoảng 74% kế hoạch, mặc dù tăng 7% so với cùng kỳ năm trước.

Về nguyên nhân, các chuyên gia cho rằng, mô hình và công nghệ áp dụng hiện chưa đồng đều, nhiều hộ nuôi vẫn chưa tiếp cận được kỹ thuật tiên tiến, dẫn đến tỷ lệ hao hụt cao và giá trị gia tăng sản phẩm thấp. Do đó, mặc dù sản lượng tăng, chất lượng từ con giống tới sản phẩm đầu ra vẫn thiếu sự đồng bộ và bền vững, đặt ngành thủy sản trước nguy cơ mất lợi thế cạnh tranh.

Để thoát khỏi tình trạng năng suất tăng mà chất lượng chững lại, ngành thủy sản cần thực hiện những giải pháp mang tính đột phá. Trước hết, cần nâng chuẩn giống và quy trình nuôi, tập trung chọn lọc đàn bố mẹ khỏe mạnh, áp dụng kỹ thuật nuôi tiên tiến và kiểm định chất lượng con giống trước khi cung ứng ra thị trường.

Điển hình, Lào Cai đã đẩy mạnh công tác nghiên cứu, sản xuất và cung ứng giống thủy sản, kết hợp chuyển giao công nghệ ương nuôi và chọn lọc đàn khỏe mạnh, bước đầu giảm hao hụt và tăng khả năng sinh trưởng của vật nuôi.

Tăng năng suất, nâng chất lượng ngành thủy sản tại Cần Thơ.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số toàn chuỗi sản xuất là hướng đi tất yếu. Cần Thơ là một điển hình khi đã triển khai mô hình ao lót bạt, hệ thống quan trắc tự động, cơ giới hóa quy trình nuôi và tiến tới xây dựng chuỗi cung ứng thực phẩm thủy sản an toàn với truy xuất nguồn gốc và kho lạnh bảo quản. Không chỉ ở khâu nuôi, cần triển khai truy xuất nguồn gốc, cấp mã số vùng nuôi và thiết lập hệ thống logistics, kho lạnh, chế biến sâu để nâng giá trị sản phẩm và minh bạch hóa thị trường xuất khẩu.

Liên kết chuỗi giá trị giữa người nuôi, hợp tác xã và doanh nghiệp cũng là giải pháp quan trọng nhằm hỗ trợ kỹ thuật, đầu tư hạ tầng và mở rộng thị trường. Chính sách hỗ trợ tín dụng ưu đãi, bảo hiểm rủi ro dịch bệnh và khuyến khích đầu tư tư nhân vào hạ tầng vùng nuôi, bảo quản và chế biến sẽ giúp ngành thủy sản nâng tầm chất lượng và phát triển bền vững.

Cuối cùng, ngành cần chuyển hướng phát triển theo mô hình an toàn, truy xuất nguồn gốc và hướng đến xuất khẩu, tạo ra sản phẩm không chỉ nhiều về số lượng mà còn đảm bảo chất lượng và giá trị gia tăng.

Thanh Hiền