TCVN ISO 50005:2024 về hệ thống quản lý năng lượng

Trong bối cảnh chi phí năng lượng ngày càng tăng, nguồn tài nguyên cạn kiệt và yêu cầu giảm phát thải trở thành áp lực toàn cầu, tiết kiệm năng lượng không chỉ là trách nhiệm môi trường mà còn là chiến lược sống còn với mỗi doanh nghiệp. Áp dụng các tiêu chuẩn quản lý năng lượng chính là cách để doanh nghiệp tối ưu vận hành, giảm chi phí và đáp ứng các yêu cầu pháp lý – đặc biệt khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu vào thị trường quốc tế, nơi năng lượng xanh và phát triển bền vững là những tiêu chí bắt buộc.

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 50005:2024, tương đương ISO 50005:2021, mang đến cách tiếp cận đơn giản và thực tiễn cho các tổ chức trong việc triển khai hệ thống quản lý năng lượng. Không yêu cầu áp dụng đồng loạt và phức tạp như một số tiêu chuẩn khác, TCVN ISO 50005 hướng dẫn từng bước triển khai phù hợp với năng lực, điều kiện và quy mô của doanh nghiệp. Đây là giải pháp đặc biệt hữu ích đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ – nhóm thường gặp khó khăn về nguồn lực khi tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế.

Quản lý hệ thống tiết kiệm năng lượng theo tiêu chuẩn giúp giảm chi phí và đáp ứng các yêu cầu pháp lý. (Ảnh minh họa)

Điểm nổi bật của tiêu chuẩn là phương pháp tiếp cận theo giai đoạn. Tổ chức có thể bắt đầu từ việc đánh giá hiện trạng sử dụng năng lượng, xây dựng cam kết nội bộ, phân công trách nhiệm đến việc đặt mục tiêu cụ thể và từng bước cải tiến. Mỗi giai đoạn đều giúp tổ chức dần hình thành thói quen quản lý năng lượng có hệ thống, từ đó giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.

Việc áp dụng theo giai đoạn là hướng dẫn thực hiện dự án với các yếu tố và mức độ hướng tới trạng thái mong muốn của EnMS. Điểm khởi đầu phụ thuộc vào kinh nghiệm trước đó và tình trạng của tổ chức. Cũng có thể chỉ tập trung vào một số yếu tố hoặc chủ đề riêng lẻ. Tuy nhiên, nếu tất cả yếu tố, chủ đề và tiêu chí ở từng mức độ được thực hiện thì có thể đạt được sự phù hợp TCVN ISO 50001 (ISO 50001) với một số bổ sung và điều chỉnh.

Tiêu chuẩn cũng xác định 12 yếu tố cốt lõi trong quản lý năng lượng, như sự cam kết của lãnh đạo, đo lường, phân tích dữ liệu, cải tiến liên tục... Những yếu tố này được thiết kế theo các cấp độ phát triển, giúp tổ chức biết mình đang ở đâu và cần làm gì để tiến xa hơn. Đây không chỉ là hệ thống quản lý, mà còn là công cụ giúp tổ chức xây dựng văn hóa tiết kiệm năng lượng từ bên trong.

Điều này cho phép người sử dụng tiêu chuẩn có thể áp dụng cách tiếp cận theo giai đoạn để đạt được mức độ quản lý năng lượng thích hợp với mục tiêu của mình và xây dựng nền tảng vững chắc để sau đó có thể mở rộng hướng đến đáp ứng yêu cầu của TCVN ISO 50001:2019 (ISO 50001:2018). Tiêu chuẩn này nhất quán với TCVN ISO 50001:2019 (ISO 50001:2018) nhưng không bao quát toàn bộ yêu cầu của TCVN ISO 50001:2019 (ISO 50001:2018).

Quan trọng hơn, TCVN ISO 50005 không thay thế ISO 50001 tiêu chuẩn quốc tế đầy đủ hơn về quản lý năng lượng mà đóng vai trò như một cẩm nang khởi đầu. Nó hỗ trợ các tổ chức làm quen và từng bước tiến tới việc áp dụng toàn diện các yêu cầu của hệ thống quản lý năng lượng hiện đại.

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh chương trình chuyển đổi năng lượng, giảm phát thải và thực hiện cam kết trung hòa carbon vào năm 2050, việc tiếp cận, thực hiện các tiêu chuẩn như TCVN ISO 50005 không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và môi trường.

An Dương