Thuốc Tamiflu không phải 'thần dược trị cúm' tránh lệ thuộc

Gần đây, số lượng bệnh nhân mắc cúm A có xu hướng tăng, đặc biệt là người già và trẻ em. Nhiều người tìm mua thuốc Tamiflu (thuốc ức chế virut cúm), thậm chí dự trữ trong nhà để dùng dần. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo, lạm dụng thuốc Tamiflu sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, đặc biệt khiến tình trạng kháng thuốc ngày càng tăng.

Theo chia sẻ của một bác sĩ tại Bệnh viện Da Liễu Trung ương: Tôi là một bác sĩ và vừa mắc cúm A với triệu chứng vô cùng mệt mỏi mất 4 ngày. Khi thấy tôi mắc cúm, người thân hỏi 'bác sĩ thiếu gì thuốc mà lại không uống Tamiflu, có phải đã khỏi nhanh hơn không?'. Tôi bị cúm A đúng ngay sau khi xong vài hoạt động truyền thông về cúm A ở cơ quan. Cúm A đã khiến mình sốt cao vài ngày, ho liên tục và dĩ nhiên đau cả người như bị ai đánh bằng roi. Mệt mỏi vô cùng mất 4 ngày và rồi thì nay cũng hồi phục.

Nhưng có người lại thắc mắc: "Bác sĩ thiếu gì thuốc mà lại không uống Tamiflu, uống thì có phải đã khỏi nhanh hơn không?". Tôi không uống, bởi biết rõ lần này không cần dùng đến Tamiflu - "thần dược" trị cúm trong mắt rất nhiều người

Thực tế bệnh cúm hay còn gọi là cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng vi rút cúm A(H3N2), cúm A(H1N1), cúm B và cúm C. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, lây nhanh qua đường hô hấp thông qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho khạc.

Có tới 80-90% các trường hợp mắc cúm là ở thể nhẹ, có thể tự khỏi. Những trường hợp sốt cao kéo dài, liên tục, tổn thương phổi thì mới cần nhập viện điều trị. Ngoài thuốc Tamiflu, bác sĩ sẽ dùng nhiều loại thuốc khác để phối hợp điều trị.

Không nên lạm dụng thuốc Tamiflu trị cúm. Ảnh minh họa

Tuy nhiên thuốc Tamiflu là thuốc kháng vi rút, nhưng không giống với hầu hết kháng sinh, nó không có khả năng tiêu diệt vi rút cúm. Tamiflu là thuốc ức chế men neurominidase của vi rút cúm. Vi rút cúm sau khi xâm nhập vào cơ thể, đi vào tế bào và nhân đôi, sau đó men này sẽ giúp vi rút cúm tách ra, rời khỏi tế bào chủ và đi tìm tế bào mới. Tamiflu ức chế sự nhân lên của vi rút này, làm giảm sự phát tán của vi rút cúm trong cơ thể.

Thuốc Tamiflu chỉ có tác dụng nếu chẩn đoán phát hiện cúm sớm trong 48 giờ đầu, có triệu chứng sốt cao kéo dài, liên tục, tổn thương phổi và theo chỉ định của bác sĩ. Sau 48 giờ, bệnh nhân chủ yếu được điều trị hạ sốt và chăm sóc để phòng biến chứng. Bên cạnh đó, Tamiflu cũng gây ra một số tác dụng phụ, thường gặp nhất là có thể gây nôn ói. Ngoài ra có tiêu chảy, nhức đầu, gây độc thận ở những người có bệnh thận. 

Thông tin thêm về loại thuốc này các bác sĩ tại Bệnh viện Bạch Mai cho biết, những người cần thuốc Tamiflu là bệnh nhân cúm với triệu chứng rõ ràng như sốt cao, dùng trong vòng 48 giờ đầu thì thuốc mới có tác dụng. Ngoài ra là đối tượng dễ bị biến chứng cúm nặng như trẻ em nhỏ hơn 2 tuổi và người già trên 65 tuổi, bệnh nhân có bệnh mãn tính như hen suyễn, bệnh tim, suy giảm miễn dịch…thì cần được bác sĩ thăm khám, kê đơn thuốc để điều trị kịp thời. Người dân không nên thổi phồng công dụng của loại thuốc này. Đáng lo ngại, việc lạm dụng Tamiflu có thể dẫn đến nhiều hệ lụy cho sức khỏe, như hiện tượng kháng thuốc này ngày càng tăng.

Bộ Y tế cũng khuyến cáo, người dân không nên cho rằng Tamiflu là thuốc đặc hiệu trị bệnh và duy nhất chữa được bệnh cúm, mà đó chỉ là thuốc hỗ trợ điều trị. Vì vậy mà trong kế hoạch phòng chống dịch cúm của Bộ Y tế, dự trữ Tamiflu cũng không phải là phương sách số 1. Ngoài ra, không riêng gì cúm, với tất cả các bệnh khác, việc quan trọng nhất vẫn là công tác phòng bệnh, chú ý hơn cả là nhóm người già, trẻ nhỏ hay người mắc các bệnh lý mãn tính.

Dự báo trong thời gian tới, số ca mắc bệnh cúm có thể ghi nhận gia tăng trên toàn quốc, nhất là trong mùa lễ hội tập trung đông người. Để chủ động phòng chống bệnh cúm, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp như đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi; thường xuyên rửa tay với xà phòng với nước sạch; vệ sinh mũi, họng hằng ngày bằng nước muối.

Đặc biệt, mọi người cần giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất dinh dưỡng để nâng cao thể trạng. Bên cạnh đó, người dân nên tiêm vắc xin cúm mùa để tăng cường miễn dịch phòng chống cúm. Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết; sử dụng khẩu trang y tế khi cần thiết.

Người dân không nên tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc kháng virut cúm như thuốc Tamiflu, mà cần phải theo hướng dẫn và có chỉ định của thầy thuốc. Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.

An Dương (T/h)