Tiêu chuẩn - nền tảng hiện thực hoá mục tiêu phát thải ròng bằng không

Trong bối cảnh các doanh nghiệp đang tìm cách cụ thể hóa cam kết net zero, việc áp dụng tiêu chuẩn giúp họ xác định rõ mục tiêu, phương pháp đo lường và quy trình báo cáo phát thải. Các khái niệm phức tạp như “trung hòa carbon”, “bắt giữ và lưu trữ khí CO₂” hay “năng lượng linh hoạt” được chuyển hóa thành những chỉ tiêu cụ thể, có thể kiểm chứng dựa trên các số liệu cụ thể. Khi mọi tổ chức đều nói cùng một “ngôn ngữ kỹ thuật”, tiến trình giảm phát thải trở nên nhất quán, minh bạch và dễ đối chiếu hơn.

Tổ chức Tiêu chuẩn Anh (BSI) đang đóng vai trò tiên phong trong việc đưa tiêu chuẩn trở thành công cụ chủ đạo của chuyển đổi xanh. Hiện BSI đang phối hợp với ICONTEC - cơ quan tiêu chuẩn quốc gia Colombia để phát triển ISO 14060, bộ tiêu chuẩn quốc tế đầu tiên hướng dẫn đo lường và xác minh tiến trình net zero. Dự kiến sẽ được chính thức ban hành vào năm 2026, tiêu chuẩn này sẽ trở thành thước đo toàn cầu, giúp doanh nghiệp mọi quy mô định hướng và chứng minh kết quả giảm phát thải của mình một cách đáng tin cậy.

Cụ thể, tiêu chuẩn được xem như một "kim chỉ nam" dẫn dắt các doanh nghiệp trong việc hướng đến net zero. Ngoài ra, nó còn phục vụ chính phủ như một tín hiệu thị trường rõ ràng và nền tảng quốc tế để đồng bộ hóa cách tiếp cận giảm phát thải, giảm nguy cơ tẩy xanh (greenwashing) và thúc đẩy đầu tư bền vững.

Việc xây dựng các khung tiêu chuẩn sẽ giúp các doanh nghiệp có những tiêu chí rõ ràng trong tiến trình hướng đến net zero

Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) vốn thường bị áp lực về nguồn lực và kiến thức, tiêu chuẩn có thể biến thách thức net zero thành cơ hội để đổi mới và tăng năng lực cạnh tranh. Khi được trang bị khung chuẩn đúng đắn, việc đạt được phát thải ròng bằng 0 không còn là gánh nặng, mà là nền tảng cho khả năng phục hồi và phát triển dài hạn. 

Song song đó, chính phủ Anh cũng đã ban hành hai bộ tiêu chuẩn PAS 1878 và PAS 1879 dành cho thiết bị năng lượng thông minh (Energy Smart Appliances). Các tiêu chuẩn này thiết lập quy định về tính tương thích, an toàn dữ liệu và quyền lợi người tiêu dùng, góp phần kết nối hàng triệu thiết bị điện gia dụng vào hệ thống điện linh hoạt, thúc đẩy tối ưu năng lượng và giảm phát thải trong lĩnh vực tiêu dùng.

Tiêu chuẩn cũng đóng vai trò cốt lõi trong việc phát triển các công nghệ khó giảm phát thải như bắt giữ và lưu trữ carbon (CCS) và loại bỏ khí nhà kính (GGR). Các hướng dẫn kỹ thuật giúp xác định quy trình tốt nhất, bảo đảm an toàn, minh bạch và độ tin cậy trong quá trình triển khai các công nghệ mới như BECCS (năng lượng sinh học kết hợp thu giữ carbon) hay DAC (thu giữ carbon trực tiếp từ không khí). Đây là yếu tố quan trọng để thu hút đầu tư và mở rộng quy mô ứng dụng.

Bên cạnh đó, BSI cũng đang phối hợp với Cơ quan Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Anh (DEFRA) xây dựng tiêu chuẩn cho đầu tư dựa trên tự nhiên. Bộ tiêu chuẩn này hướng đến việc ngăn chặn “xanh hóa hình thức”, giúp các dự án trồng rừng, phục hồi sinh thái hay bảo tồn đất ngập nước chứng minh được giá trị thực tiễn trong giảm phát thải và bảo vệ môi trường.

Trong lĩnh vực công nghiệp, tiêu chuẩn tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt đổi mới. Thông qua chương trình Faraday Battery Challenge, BSI đã thiết lập khung tiêu chuẩn an toàn và bền vững cho pin xe điện, giúp các doanh nghiệp Anh đẩy nhanh quá trình nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa công nghệ pin thế hệ mới.

Việc áp dụng tiêu chuẩn không chỉ mang lại lợi ích kỹ thuật mà còn góp phần củng cố niềm tin thị trường. Các quy chuẩn thống nhất giúp giảm rào cản thương mại, tạo cơ sở cho dòng vốn xanh và bảo đảm rằng các cam kết khí hậu của doanh nghiệp có thể được kiểm chứng một cách khách quan. Theo khảo sát của BSI Net Zero Barometer 2025, dù tỷ lệ doanh nghiệp tin tưởng đạt mục tiêu net zero đã giảm, nhưng số lượng tổ chức áp dụng tiêu chuẩn trong quản lý phát thải lại tăng nhanh cho thấy sự chuyển dịch từ cam kết sang hành động thực chất. 

 Bảo Linh (theo Reuters)