Trung Quốc phá giá tiền tệ, động thái của Việt Nam ra sao?

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa thông báo điều chỉnh tăng biên độ tỷ giá từ mức +/-1% hiện nay lên +/-2%, có hiệu lực từ 12/8. Theo Quyết định số 1595/QĐ-NHNN do NHNN ban hành ngày 11/8/2015 quy định về tỷ giá giao ngay giữa đồng Việt Nam với các ngoại tệ của các tổ chức tín dụng được phép, biên độ tỷ giá giữa VND và USD được điều chỉnh tăng từ +/-1% lên +/-2%. Theo đó, với tỷ giá bình quân liên ngân hàng hiện ở mức 21.673 VND/USD, các ngân hàng được phép điều chỉnh tỷ giá giữa VND và USD lên mức tối đa (trần) là 22.106 VND/USD, và tỷ giá sàn là 21.240 VND/USD.

Động thái này được đưa ra sau khi sáng hôm 11/8, Ngân hàng trung ương Trung Quốc thông báo phá giá đồng nhân dân tệ (CNY), khiến nhân dân tệ mất giá 1,82%. Một đô la Mỹ đổi được tới 6,2298 nhân dân tệ, mức cao nhất kể từ ngày 25/4/2013.

Điều chỉnh để tránh bất lợi

Nói về động thái điều chỉnh này, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết: Việc nới biên độ tỷ giá USD/VND sẽ tạo sự chủ động, linh hoạt cho tỷ giá trước các tác động bất lợi trên thị trường quốc tế.

Phó Thống đốc NHNN: "Việc nới biên độ tỷ giá USD/VND sẽ tạo sự chủ động, linh hoạt cho tỷ giá trước các tác động bất lợi trên thị trường quốc tế"

Từ đầu năm đến nay, trên thị trường quốc tế có nhiều diễn biến nằm ngoài dự báo của các tổ chức quốc tế và trong nước, như giá dầu giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây, sự cộng hưởng của việc Fed dự kiến tăng lãi suất, sự suy thoái của kinh tế Châu Âu và cuộc khủng hoảng kinh tế Hy Lạp đã làm cho đồng USD tăng giá cao hơn nhiều so với dự kiến của Fed. Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, ngay từ đầu năm, NHNN cũng đã dự báo sẽ có những diễn biến bất thường ảnh hưởng bất lợi đến tỷ giá, xuất khẩu của nước ta nên NHNN đã chủ động điều chỉnh giảm giá đồng Việt Nam 2%. Do vậy, thị trường ngoại hối và tỷ giá về cơ bản là ổn định trong hơn 7 tháng qua. Tuy nhiên việc CNY được điều chỉnh giảm 1,9% trong ngày 11/8, là mức giảm giá mạnh nhất trong vòng 2 thập kỷ qua, là một cú sốc mới từ bên ngoài, kéo theo một loạt đồng tiền châu Á chủ chốt khác cũng như chỉ số giá trên thị trường hàng hóa quốc tế sụt giảm. Trung Quốc và các nước châu Á lại là nhóm đối tác chiếm tỷ trọng thương mại lớn của Việt Nam, hơn nữa ta lại đang có nhập siêu lớn từ Trung Quốc thì việc giảm giá đồng tiền của các nước này sẽ có tác động bất lợi tới tỷ giá và xuất nhập khẩu của chúng ta. Do vậy, bà Hồng cho biết, NHNN quyết định nới rộng biên độ tỷ giá từ +/-1%  lên +/-2% để tạo sự chủ động, linh hoạt cho tỷ giá, cho hoạt động xuất nhập khẩu trước các tác động bất lợi trên thị trường.

Giải thích lý do cơ quan này chỉ điều chỉnh tăng biên độ tỷ giá mà lại không phá giá như Trùn Quốc đã làm, Phó Thống đốc NHNN khẳng định lại: “Việc điều chỉnh tăng biên độ tỷ giá thêm +/-1% sẽ tạo sự linh hoạt cho thị trường. Bởi vậy, việc nới rộng biên độ tỷ giá là động thái phù hợp, giúp tỷ giá linh hoạt hơn duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và đối phó tốt hơn với rủi ro và bất ổn của thị trường quốc tế”.

Đồng thời, bà Hồng cho biết, thời gian tới, NHNN sẽ thực hiện đồng bộ các biện pháp và công cụ chính sách để tiếp tục ổn định tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong biên độ quy định, theo dõi sát diễn biến thị trường trong nước và quốc tế, các dự báo kinh tế vĩ mô, tiền tệ để điều hành chính sách một cách phù hợp.

Trung Quốc phá giá đồng tiền, Việt Nam không quá ảnh hưởng

Đánh giá về động thái điều chỉnh tỷ giá gần như ngay tức thì của NHNN trước diễn biến đồng nhân dân tệ bị phá giá trên thị trường Trung Quốc, TS Cấn Văn Lực – chuyên gia kinh tế cho rằng đây là phản ứng nhanh và tương đối phù hợp về mặt thời điểm.

“Trung Quốc đã và đang điều chỉnh tỷ giá hạ giá đồng NDT rất mạnh trong hôm qua và hôm nay. Nếu như chúng ta không có động thái liên quan đến tỷ giá của chúng ta thì rõ ràng khả năng cạnh tranh về xuất khẩu của VN sẽ rất là thiệt, đặc biệt trong bối cảnh quan hệ thương mại rất lớn giữa chúng ta và Trung Quốc. Tổng lượng kim ngạch thương mại giữa chúng ta và Trung Quốc chiếm khoảng 15% tổng lượng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam”, chuyên gia Cấn Văn Lực phân tích.

Hơn nữa, ông Lực cho rằng, việc điều chỉnh này cho thấy sự linh hoạt hơn trong điều hành của NHNN trong chính sách tỷ giá, vì với việc nới rộng biên độ giao dịch tỷ giá từ 1% lên 2% cho thấy vẫn giữ được cam kết của NHNN đầu năm là điều chỉnh tỷ giá năm nay không quá 2% nhưng vẫn linh hoạt hơn, biên độ giao dịch được nới rộng hơn thì đồng Việt Nam có thể điều chỉnh lên hoặc xuống, tức là giao dịch trên thị trường lên hoặc là xuống trong biên độ 2% đó.

NHNN điều chỉnh tỷ giá tránh bị ảnh hưởng khi Trung Quốc phá giá đồng tiền

Nói về việc Trung Quốc đã phá giá đồng tiền hơn 3%, có nghĩa hàng hóa nhập vào Việt Nam rẻ hơn trong bối cảnh Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc. Có ý kiến cho rằng áp lực cạnh tranh đối với Việt Nam rất lớn. Tuy nhiên, ông Lực trấn an: Với động thái điều chỉnh biên độ tỷ giá của NHNN trong thời gian vừa qua, tác động liên quan đến quan hệ thương mại song phương Việt Nam và Trung Quốc sẽ không bị ảnh hưởng nhiều lắm.

“Trước hết, vì họ điều chỉnh, ta cũng điều chỉnh. Thứ hai là liên quan đến cơ cấu kinh tế của cả hai nước, tức là đôi khi chúng ta cũng có động thái điều chỉnh chính sách, nhưng quan hệ thương mại của cả hai nước vẫn cứ xảy ra vì lí do tôi vẫn phải nhập hàng của ông hay tôi vẫn phải xuất khẩu sang ông, đặc biệt là thương mại trong quan hệ tại khu vực biên giới của cả hai nước.

Trong một vài ngày gần đây, các nước trong khu vực cũng đã và đang điều chỉnh tỷ giá chứ không riêng gì Việt Nam chúng ta. Việc chúng ta làm như vậy cũng tạo sự cạnh tranh xuất khẩu hàng hóa của chúng ta không những với Trung Quốc mà cả các nước trong khu vực, như vậy chúng ta có thể cân bằng hơn thị trường xuất khẩu của Việt Nam. Về lâu về dài, quan điểm của chúng tôi là chúng ta cần phải tái cấu trúc để chúng ta bớt lệ thuộc thương mại quá nhiều với Trung Quốc”, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực tin tưởng.