Tự chế pháo nổ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Bệnh nhi nhập viện trong tình trạng chảy máu nhiều, dập nát bàn tay phải và tổn thương nhiều vùng cơ thể.

Theo lời kể của gia đình, trước đó, cậu bé tự lên mạng xã hội, thông qua các hội nhóm đặt mua thuốc pháo trên mạng về tự chế. Trong lúc cầm vật liệu nổ thì tai nạn xảy ra.

Các bác sĩ đã phẫu thuật cấp cứu xử lý vết thương cho bệnh nhi. Trong quá trình phẫu thuật, do có nhiều tổn thương ở bàn tay nên các bác sĩ phải đặt sonde dẫn lưu để khâu tới 15 mũi.

 Tự chế pháo, bé trai 14 tuổi bị nổ dập nát tay.

Bác sĩ Nguyễn Mạnh Trường - Khoa Ngoại chấn thương cho hay, ca mổ thành công nhưng toàn bộ gân, cơ, xương bị dập nát sẽ để lại di chứng nặng nề về sau. Bệnh nhi sẽ bị hạn chế khả năng cầm nắm, viết chữ và phải phẫu thuật nhiều lần để xử lý biến chứng.

Theo bác sĩ Trường, cuối năm, bệnh viện thường tiếp nhận nhiều ca chấn thương do pháo, chủ yếu ở trẻ vị thành niên, từ 15 - 20 tuổi. Pháo được chế tạo khá dễ dàng, chỉ cần xem video hướng dẫn và một số linh kiện là lắp ráp được. Tuy nhiên độ rủi ro rất cao, dễ phát nổ. Thành phần của pháo là hóa chất có tính dễ bắt cháy, khó dập lửa, thường gây bỏng nặng.

Tổn thương do pháo nổ rất nguy hiểm, gây chấn thương phần mềm, rách da, chấn thương sọ não, ngực, bụng, gãy xương tay chân... Các thương thích này rất khó làm sạch do dính dị vật khi pháo nổ, khó khăn cho quá trình điều trị. Nhiều trường hợp vết thương không thể tái tạo, dẫn đến nạn nhân tàn phế.

Bác sĩ khuyến cáo các gia đình có con em tuổi thanh thiếu niên cần tăng cường quản lý không để trẻ tự ý mua và sửa dụng vật liệu pháo nổ. Nhà trường và các tổ chức xã hội tích cực khuyến cáo tuyên truyền để trẻ nâng cao hiểu biết về nguy hiểm của pháo nổ, tránh các tai nạn thương tâm có thể xảy ra.

Trao đổi với báo chí, Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, Đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho biết: “Thời điểm trước, trong dịp Tết Nguyên đán thì tình trạng chế tạo, tàng trữ, buôn bán và sử dụng pháo nổ, pháo hoa trái phép lại gia tăng và diễn biến phức tạp. Đặc biệt đã có rất nhiều vụ việc các em học sinh, thanh thiếu niên tự tìm hiểu, học theo cách chế tạo pháo trên mạng internet, mua hóa chất, thuốc nổ về tự chế tạo pháo trái phép. Đây không chỉ là hành vi vi pháp luật mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm rất lớn. Đã có rất nhiều vụ tai nạn thương tâm xảy ra trong lúc các em tự chế tạo pháo, gây thương tật nặng, thậm chí là hậu quả chết người”.

Tại Điều 5 Nghị định 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo quy định nghiêm cấm các hành vi như sau: “1. Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này; 2. Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép pháo hoa, thuốc pháo".

Tùy thuộc tính chất và mức độ vi phạm, hành vi tự ý chế tạo pháo nổ trái phép có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Về chế tài hành chính, theo quy định tại Điều 10 Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống, chống bạo lực gia đình thì hành vi “Sản xuất, tàng trữ, mua, bán, vận chuyển trái phép pháo, thuốc pháo và đồ chơi nguy hiểm” sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. Đây là mức phạt áp dụng đối với cá nhân vi phạm, còn đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm thì mức phạt tiền sẽ gấp 02 (hai) lần mức phạt tiền đối với cá nhân. Ngoài ra, tổ chức, cá nhân vi phạm còn bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

Về trách nhiệm hình sự, nếu hành vi chế tạo pháo nổ có tính chất nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ” (Điều 305) hoặc “Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm” (Điều 190) Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Tuy nhiên, trong rất nhiều vụ việc thì đối tượng vi phạm là các em học sinh (dưới 14 tuổi), chưa đủ độ tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 5 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và Điều 12 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017. Do đó, không thể áp dụng chế tài hành chính và hình sự nêu trên mà cần phải có những biện pháp giáo dục, quản lý phù hợp với độ tuổi và mức độ nhận thức của các em.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến vi phạm của các em học sinh là do các clip hướng dẫn cách chế tạo pháo đang tràn lan trên không gian mạng và thu hút lượng người xem rất lớn. Không chỉ có clip hướng dẫn mà các hóa chất để chế tạo pháo cũng được rao bán công khai trên mạng và có thể đặt mua một cách dễ dàng.

Do đó, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý, kiểm soát và ngăn chặn, xử lý nghiêm minh đối với những kẻ đăng tải, phát tán các clip hướng dẫn cách chế tạo pháo, cũng như đối với hành vi mua bán trái phép chất nổ, hoặc hóa chất để chế tạo pháo.

“Mặt khác, các bậc phụ huynh, nhà trường và cơ quan chức năng cũng phải tăng cường việc quản lý, giám sát; phối hợp biện pháp tuyên truyền, giáo dục, nâng cao hiểu biết và nhận thức của các em học sinh, thanh thiếu niên về tác hại, hậu quả nguy hiểm của việc tự chế tạo và sử dụng pháo nổ, tự giác không thực hiện các hành vi vi phạm, phòng tránh các vụ việc đáng tiếc có thể xảy ra”, Luật sư Hùng chia sẻ.

An Nguyên (t/h)