Van tuần hoàn khí thải ô tô cần được vệ sinh thường xuyên, tránh tốn nhiên liệu

Van EGR (exhausted gas recirculation - tuần hoàn khí xả) là bộ phận đóng mở đưa một phần khí xả vào lại buồng đốt trong quá trình hoạt động của động cơ xăng và diesel trên ô tô. Việc sử dụng van EGR giúp chuyển 5 - 15% lượng khí thải trở lại đường nạp, giúp giảm lượng khí NOx độc hại ra môi trường. Ngoài tác dụng làm giảm lượng NOx, hệ thống EGR còn có tác dụng giảm đáng kể độ ồn đối với động cơ máy dầu (diesel) và giảm tiêu hao nhiên liệu đối với một số loại động cơ xăng.

Chính vì nguyên lý đưa 1 phần khí thải trở lại buồng đốt mà lượng khí thải đó có tính trơ, không dễ đốt cháy cùng với hòa khí mới do lượng oxy thấp. Do vậy van EGR dễ bị bẩn, bị tắc bởi đóng cặn cacbon và muội than. Muội bẩn tích tụ lâu ngày sẽ tạo thành một lớp đen dày ngăn cản van đóng hoặc mở. Nếu van bị kẹt ở vị trí đóng, van không hoạt động, động cơ sẽ vẫn hoạt động bình thường nhưng nhiệt độ trong buồng đốt và lượng khí thải NOx sẽ cao. Nếu van bị kẹt ở vị trí mở, động cơ sẽ tiếp nhận nhiều cặn bẩn từ khí xả hơn và sau một thời gian sẽ làm giảm thiểu đáng kể công suất động cơ.

Các dấu hiệu cảnh báo van EGR bị hư hỏng 

Van bị kẹt mở thì khí xả liên tụcvào buồng đốt sẽ gây ra các hiện tượng như sau: Động cơ bị rung giật khi mới khởi động (khi động cơ còn ở trạng thái nguội) và khi tốc độ động cơ thấp. Xe đang chạy đột nhiên bị chết máy. 

Khí thải có mùi nhiên liệu bởi vì lượng hydrocacbon gia tăng trong hệ thống do khi động cơ chạy ở tốc độ thấp, nhiệt độ buồng đốt thấp sẽ ngăn cản nhiên liệu được đốt cháy, vì vậy khí xả sẽ có mùi nhiên liệu là một trong những dấu hiệu phổ biến nhận biết van EGR bị hư hỏng. 

Cách kiểm tra tình trạng của van EGR

Khi nhận biết các dấu hiệu và nguyên nhân gây ra lỗi van EGR, người lái hãy tiến hành kiểm tra tình trạng của van theo các bước dưới đây:

Xác định vị trí của van EGR: Van EGR có cấu tạo bao gồm nắp kim loại hình tròn, có đường kính khoảng 7cm, thường nằm ở phần trên cùng của động cơ nên rất dễ nhận biết. 

Kiểm tra van EGR theo cách thủ công: Người dùng có thể kiểm tra các màng ngăn bằng cách dùng lực của ngón tay đẩy mạnh qua những lỗ mở của van EGR. Nếu không đẩy được chứng tỏ van đã bị kẹt do cặn carbon.

Kiểm tra sự thay đổi về chân không hoặc áp suất: Do công việc này khá phức tạp nên cần có sự hỗ trợ chuyên môn từ các kỹ thuật viên tại gara sửa chữa. Lúc này, hãy cho xe chạy không tải trong vòng 15 phút, sau đó tăng tốc lên 2.500 vòng/phút. Khi xe đang chạy với vận tốc này, nếu piston và màng ngăn van EGR vẫn đứng yên, hãy rút ống hút chân không ra khỏi van EGR, sau đó đưa ngón tay vào vị trí ống hút chân không vừa rút ra. Người kiểm tra tiếp tục nhấn chân ga để tăng tốc, nếu không cảm nhận được sự thay đổi lớn về chân không và áp suất thì tiếp tục chuyển sang bước tiếp theo

Bơm chân không vào van: Kết nối máy bơm chân không vào đầu van ống hút chân không vừa được rút ra. Thực hiện bơm chân không vào trong khi động cơ vẫn chạy không tải. Nếu không nhận thấy áp lực do không khí được đẩy ra ngoài tức là van EGR đang bị kẹt bởi cặn carbon tích tụ bên trong.

Trường hợp xảy ra bất kỳ hư hỏng với van EGR nào sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng vận hành của xe cũng như gây ra tác động xấu tới môi trường. Để hạn chế tối đa các hư hỏng, lỗi trên van EGR, người dùng nên đến các gara uy tín để bảo dưỡng, bảo trì thường xuyên.

Các nhà sản xuất khuyến cáo nên vệ sinh van EGR mỗi 40.000km, tuy nhiên nếu thường xuyên đi trong phố, chân ga thay đổi ở dải tốc độ thấp thì chủ xe nên vệ sinh bộ phận này ở ngưỡng 30.000km.

Khánh Mai (t/h)