Vì sao Việt Nam cần xây dựng nhà máy điện hạt nhân?

Điện năng là yếu tố sống còn của nền kinh tế và của cả đất nước. Tính đến năm 2020, chúng ta không còn đáp ứng đủ điện cho sản xuất và tiêu dùng, nên ngay từ bây giờ ta phải tìm cách bổ sung nguồn năng lượng mới. Các loại năng lượng khác như điện từ gió, năng lượng mặt trời thì rất phức tạp và giá thành cao, chưa kể đầu vào không ổn định. Trong bối cảnh đó, điện hạt nhân nổi lên như một giải pháp đáng suy ngẫm cho Việt Nam để thoát khỏi tình trạng thiếu hụt năng lượng.

Trong tương lai không xa, Việt Nam rất cần nhà máy điện hạt nhân.

Ông Tạ Văn Hường, nguyên Vụ trưởng Vụ Năng lượng, Bộ Công Thương khẳng định phát triển điện hạt nhân chính là quyết định của Chính phủ và đây là lí do, mục tiêu duy nhất.

Ông Tạ Văn Hường, nguyên Vụ trưởng Vụ Năng lượng, Bộ Công thương 

Ông Hường phân tích, nước ta hiện nay đang là một nước xuất khẩu năng lượng. Nhưng trong vòng 7 - 8 năm nữa với sự phát triển thế này chắc chắn sẽ không đủ nguồn năng lượng tại chỗ để cung cấp cho nhu cầu sản xuất cũng như tiêu dùng của nhân dân.

“Nhập khẩu năng lượng vào Việt Nam có rất nhiều khả năng, trong đó điện hạt nhân là một trong những phương án nhập khẩu năng lượng. Qua tính toán sơ bộ, nếu chúng ta nhập khẩu năng lượng bằng điện hạt nhân thì nó sẽ cạnh tranh được với những dạng năng lượng khác như nhập dầu, than để đốt, nhập điện từ các nước láng giềng, ở những nguồn điện xa xôi. Chúng ta thấy rằng việc đưa điện hạt nhân vào Việt Nam tương đối khả thi so với các dạng năng lượng đắt tiền khác nên Chính phủ đặt vấn đề là nghiên cứu điện hạt nhân thế nào”, ông Hường nói.

Cũng vấn đề trên, ông Lê Văn Hồng - nguyên Phó Viện trưởng Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam cho biết nhu cầu năng lượng được nhìn ra một tầm rất dài đến năm 2050, thậm chí 2100, thấy rằng sự thiếu hụt năng lượng của đất nước càng ngày càng gia tăng. Và khi tính toán tất cả các nguồn năng lượng khác để bổ sung vào ví dụ nhập điện, nhập than để sản xuất điện, nghiên cứu khai thác năng lượng mới và tái tạo v.v....vẫn thiếu và vẫn gia tăng.

Ông Lê Văn Hồng

“Nguồn năng lượng hạt nhân là một nguồn có khả năng to lớn và rất ổn định. Cho nên Việt Nam quyết định nghiên cứu và xem xét đưa điện hạt nhân vào và coi đó như một nguồn năng lượng sau này sẽ trở thành một trong những nguồn chủ yếu lâu dài và bền vững. Nhìn cả một chiến lược dài hạn như vậy, nhà nước quyết định đưa điện hạt nhân vào”, ông Hồng nhấn mạnh.

Còn về khả năng dự án có hoàn thành sau năm 2020, ông Hồng cho biết việc đưa điện hạt nhân vào Việt Nam chúng ta chuẩn bị lâu rồi. Từ năm 1994 có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã giao cho 2 Bộ là Bộ Công Thương và Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu đề án khả năng phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam.

“Trong suốt hơn mười năm qua, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương và các bộ liên ngành khác đã nghiên cứu rất nghiêm túc dưới dạng nhiều đề tài, nhiều dự án trong đó có việc khi chúng ta đặt ra mục tiêu năm 2020 chuẩn bị những gì. Trên cơ sở đó như trong một kết luận, năm 2020 là mục tiêu để phấn đấu, như một cột mốc để chúng ta đưa nhà máy điện hạt nhân đầu tiên vào vận hành. Từ nay đến năm 2020, tất nhiên, các Bộ và các nhà hoạch định chính sách đã đưa ra lịch trình cụ thể và chặt chẽ. Nếu như phấn đấu cao và quyết tâm thì mình có thể đạt mục tiêu đó”, ông Hồng quả quyết.

Về những khó khăn, thuận lợi của Việt Nam khi xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, ông Tạ Văn Hường cho biết: Thuận lợi lớn nhất của Việt Nam là ta không phải nước đi đầu tiên. Công nghệ và thiết bị sẽ áp dụng cho Việt Nam, chúng ta đề ra những tiêu chí là tiên tiến, an toàn và đã được kiểm chứng trên thế giới. Thuận lợi là chúng ta không phải là những người đi khám phá, mầy mò.

“Hơn nữa, trong ngày hôm nay nếu chúng ta quyết tâm làm điện hạt nhân sẽ được sự ủng hộ rất lớn của các nước trên thế giới đã làm điện hạt nhân rồi. Vì thế, chúng ta không lo vấn đề trình độ, vì có sự giúp đỡ của nước đi trước và chịu sự kiểm soát của Ủy ban năng lượng nguyên tử quốc tế”, ông Hường nói.

“Tất nhiên, khó khăn thì cũng vô cùng”, ông Hường nói và cho biết, khó khăn lớn nhất là dù sao cũng là dự án đầu tiên Việt Nam làm. Thuận lợi là thế, nhưng chúng ta vẫn phải từ khâu đầu tiên, từ đào tạo nhân sự đến rèn luyện đội ngũ, đến lựa chọn công nghệ, và đặc biệt là vấn đề tài chính.

Bên cạnh đó, Dự án điện nguyên tử cũng gần tương tự như một dự án thủy điện đòi hỏi nguồn vốn đầu tư rất lớn mặc dù chi phí vận hành sau rẻ so với nhiên liệu khác. Việc chuẩn bị vốn đầu tư ban đầu lớn nên việc đó thông thường cũng gây khó khăn cho điều kiện tình hình đất nước của chúng ta hiện nay.

HOÀNG NGUYÊN